1.2.5. Gods heiligheid en liefde
Grootste paradox
We kunnen al Gods karaktereigenschappen samenvatten in twee
globale kenmerken, die
tegelijk de grootste schijnbare
tegenstrijdigheid aanduiden, die we in Gods persoonlijkheid kunnen ontdekken: Gods
heiligheid en liefde.
- Gods heiligheid schept een grote afstand tussen God en mensen.
- Door Gods liefde komt Hij juist heel dicht bij de mensen.
Die wonderlijke balans tussen Gods heiligheid en liefde is uniek. In alle
niet-christelijke wereldgodsdiensten komen we het begrip heiligheid in een of
andere vorm tegen. Alle 'onsterfelijke goden' die worden aanbeden zijn verheven
boven de aardse stervelingen en eisen strikte gehoorzaamheid. Vergeleken met
andere religies is het christendom
uniek doordat de oneindig heilige God tegelijk oneindig liefdevol is en een
liefdesrelatie met mensen wil hebben.
Gods karaktereigenschappen van heiligheid en liefde
God is huiveringwekkend heilig
en onuitputtelijk
liefdevol.
In het volgende schema zien we hoe Gods heiligheid en liefde de twee
kerneigenschappen zijn van onze God en schepper en hoe die zich verhouden tot
de vier eerder
besproken
karaktereigenschappen van God.
Deze indeling is bedoeld om deze twee begrippen globaal te vertalen naar
eigenschappen.
Gods heiligheid en
liefde
Gods heiligheid (koningschap)
Gods heiligheid heeft te maken met het feit dat Hij als schepper hoog boven
zijn schepping is verheven. Gods heiligheid is nauw verwant aan zijn
koningschap en komt
vooral tot
uitdrukking in zijn kracht en
wijsheid. Gods heiligheid is de
belangrijkste eigenschap van God, de eigenschap waardoor Hij God is en de
hoogste plaats in de kosmos inneemt. Gods liefde is even belangrijk, maar
zijn heiligheid komt eerst.
Heilig betekent
letterlijk: apart gezet. Gods heiligheid betekent dat Hij zich onderscheidt
van alle andere levende wezens. God is oneindig veel groter dan we
beseffen. God is van een hogere orde dan alle geschapen wezens.
"... Heiligheid is van uw huis
het sieraad, HEER, tot
in lengte van dagen." (Psalm 93:5, NBV2004)
Gods heiligheid roept menselijke reacties op van ontzag, respect en eerbied.
"Wie zou u, Heer, niet vereren, uw naam niet prijzen? Want u
alleen bent heilig ..." (Openbaring 15:4, NBV2004)
"Wie is uw gelijke, zo ontzagwekkend en heilig, wie
dwingt zo veel eerbied af met roemrijke daden, wie anders verricht zulke
wonderen?" (Exodus 15:11, NBV2004)
Gods liefde (aantrekkelijkheid)
Gods liefde heeft te maken met het feit dat Hij als schepper hart heeft voor
zijn schepping. Gods liefde hangt samen met zijn aantrekkelijkheid en die komt
vooral tot uitdrukking in zijn
vriendelijkheid en zorgzaamheid. God zoekt diepgaand
contact met de mens, terwijl Jezus als dienaar Gods
offerbereidheid getoond heeft door aan het
kruis te sterven voor de
mensheid.
"Want de HEER, uw God, is een God van liefde ..."
(Deuteronomium 4:31, NBV2004)
Met veel nadruk, vooral in het Nieuwe Testament, wordt de liefde van God
beschreven. Johannes schrijft zelfs: God IS gelijk aan liefde, de bron en de
schenker van liefde:
"... de liefde komt van God ... God is
liefde." (1 Johannes 4:7-8, WV2012)
Met zijn liefde wil God reacties bij de mensen oproepen als:
- vertrouwen
- toewijding
- wederliefde
- dankbaarheid
- blijdschap
- geborgenheid
- verlangen naar contact met God.
Gods heiligheid verheft Hem oneindig
boven ons als mensen, maar met zijn liefde is Hij oneindig dichtbij ons toe gekomen.
God woont met zijn Geest in het hart van elke wedergeboren gelovige. Hoe gek het
ook klinkt, God is zelfs dichter bij ons dan dat we bij onszelf zijn. Dat bedoel
ik met 'oneindig dichtbij'.
Terwijl
Gods heiligheid ons soms doet huiveren van ontzag, is Gods liefde die
Hem zo ongelofelijk aantrekkelijk maakt.
"... overvloed van vreugde is bij uw aangezicht, liefelijkheid
is in uw rechterhand, voor eeuwig." (Psalm 16:11, NBG1951)
De liefdevolle God wil graag liefde geven EN liefde ontvangen. God geniet van
de vrijwillige, toegewijde liefde van mensen en lijdt pijn wanneer zijn
liefde door mensen wordt afgewezen.
"Ik wil altijd zingen over uw liefde, Heer ... Want ik weet:
uw liefde bestaat voor altijd ..." (Psalm 89:2-3, BGT2014)
"Ik wil voor u zingen, want uw liefde is meer waard dan
mijn leven." (Psalm 63:4, BGT2014)
Evenwicht tussen Gods heiligheid en liefde
Gods heiligheid en liefde houden elkaar in evenwicht,
hoewel Gods heiligheid voorop staat en kenmerkend is voor Gods
zelfstandige persoonlijkheid. Daarom riepen de cherubs in Openbaring 4:8 en andere hemelbewoners
niet: 'liefde, liefde, liefde', maar 'heilig, heilig,
heilig'. In de hemel wordt Gods
heiligheid zeer sterk benadrukt, veel meer
dan zijn liefde, zoals we uitvoerig kunnen lezen in het Bijbelboek Openbaring.
Tegelijk houden beide eigenschappen elkaar volmaakt in evenwicht.
Maar is het feit dat Gods heiligheid prominenter is dan zijn
liefde, een vorm van onbalans in Gods persoonlijkheid? Ik denk van niet. Er is nog
zo'n schijnbare onbalans in
God, die heel mooi wordt verwoord in Psalm 103:
"Niet altoos blijft Hij twisten, niet eeuwig zal
Hij toornen. Hij
doet ons niet naar onze zonden en vergeldt ons niet naar onze ongerechtigheden;
maar zo hoog de hemel is boven de aarde, zo machtig is zijn goedertierenheid
over wie Hem vrezen ... Maar
de goedertierenheid des HEREN is van
eeuwigheid tot eeuwigheid over wie Hem
vrezen ..." (Psalm 103:9-11,17, NBG1951)
Gods genadigheid is dus groter dan de eisen van zijn rechtvaardigheid. Dus:
- Gods heiligheid weegt zwaarder dan zijn liefde.
- Gods genadigheid weegt zwaarder dan zijn rechtvaardigheid.
Dit mooie evenwicht in Gods persoonlijkheid is op een bijzondere manier
tot uitdrukking gebracht in het grootste mysterie van de
wereldgeschiedenis: het kruis
van Jezus, waar Gods volmaakte heiligheid en Gods
volmaakte liefde samenkwamen in het grootste offer dat ooit gebracht is. Vooral
in het kruis van Jezus heeft God laten zien wie Hij is en wat in zijn diepste
innerlijk leeft.
Mannelijk en heiligheid, vrouwelijk en liefde
God heeft de mensen geschapen als mannelijk en vrouwelijk. In die zin zouden
we Gods heiligheid en koningschap (wijsheid en
kracht)
ruwweg Gods mannelijke
kant kunnen noemen, terwijl Gods liefde en aantrekkelijkheid (vriendelijkheid en
zorgzaamheid) meer Gods vrouwelijke
kant vertegenwoordigt. God heeft zowel eigenschappen
die we gemiddeld sterker
bij mannen herkennen als eigenschappen die we meer bij
vrouwen herkennen. Mannen en vrouwen zijn
dan ook op
een verschillende
manier beelddragers van
God.
Maar God zelf is niet mannelijk en niet vrouwelijk, terwijl mannelijkheid en vrouwelijkheid verschillende afbeeldingen van goddelijke eigenschappen in de mens.
Zie meer daarover in onderwerp 'Karakter
van man en vrouw' (en de daarop volgende onderwerpen) in hoofdstuk 'Karakter
en geloof'.
God is ook moederlijk
Als we daarbij bedenken dat Gods heiligheid zwaarder weegt dan zijn liefde is het
vanzelfsprekend:
- dat God zichzelf Vader heeft genoemd en geen Moeder
- dat Hij er
voor gekozen heeft een Zoon te hebben in plaats van een Dochter
God de vader is evengoed moederlijk tegenover zijn kinderen. Over Gods
vaderschap heeft Jezus ons veel verteld, vooral in zijn
gelijkenissen. God zorgt voor gelovigen als een vader:
"Zoals een vader zich ontfermt over zijn kinderen,
zo ontfermt de HEERE Zich over wie Hem
vrezen." (Psalm 103:13, HSV2010)
maar ook als een moeder:
"Zoals een moeder haar zoon troost, zo zal ik jullie
troosten ..." (Jesaja 66:13, NBV2004)
Volgend onderwerp:
1.2.6. Gods karakter is volmaakt
