|
Start Inhoud Zoekmogelijkheden
|
1.2.5. Gods heiligheid en liefde
Grootste paradox
We kunnen al Gods karaktereigenschappen samenvatten in twee globale kenmerken, die tegelijk de grootste schijnbare tegenstrijdigheid aanduiden, die we in Gods persoonlijkheid kunnen ontdekken: Gods heiligheid en liefde.
- Gods heiligheid schept een grote afstand tussen God en mensen.
- Door Gods liefde komt Hij juist heel dicht bij de mensen.
Die wonderlijke balans tussen Gods heiligheid en liefde is uniek. In alle niet-christelijke wereldgodsdiensten komen we het begrip heiligheid in een of andere vorm tegen. Alle 'onsterfelijke goden' die worden aanbeden zijn verheven boven de aardse stervelingen en eisen strikte gehoorzaamheid. Vergeleken met andere religies is het christendom uniek doordat de oneindig heilige God tegelijk oneindig liefdevol is en een liefdesrelatie met mensen wil hebben.
Gods karaktereigenschappen van heiligheid en liefde
God is huiveringwekkend heilig
en onuitputtelijk
liefdevol.
In het volgende schema zien we hoe Gods heiligheid en liefde de twee kerneigenschappen zijn van onze God en schepper en hoe die zich verhouden tot de vier eerder besproken karaktereigenschappen van God. Deze indeling is bedoeld om deze twee begrippen globaal te vertalen naar eigenschappen.
| Gods heiligheid (koningschap) | Gods liefde (aantrekkelijkheid) | ||
|---|---|---|---|
| leeuw-aspect | adelaar-aspect | mens-aspect | rund-aspect |
|
krachtig - eigenmachtig - gezagvol - daadkrachtig |
wijs - verstandig - rechtvaardig - creatief |
vriendelijk - bewogen - relatiegericht - ruimhartig |
zorgzaam - trouw - dienstbaar - werkzaam |
Gods heiligheid en liefde
Gods heiligheid (koningschap)
Gods heiligheid heeft te maken met het feit dat Hij als schepper hoog boven zijn schepping is verheven. Gods heiligheid is nauw verwant aan zijn koningschap en komt vooral tot uitdrukking in zijn kracht en wijsheid. Gods heiligheid is de belangrijkste eigenschap van God, de eigenschap waardoor Hij God is en de hoogste plaats in de kosmos inneemt. Gods liefde is even belangrijk, maar zijn heiligheid komt eerst.
Heilig betekent letterlijk: apart gezet. Gods heiligheid betekent dat Hij zich onderscheidt van alle andere levende wezens. God is oneindig veel groter dan we beseffen. God is van een hogere orde dan alle geschapen wezens.
"... Heiligheid is van uw huis het sieraad, HEER, tot in lengte van dagen." (Psalm 93:5, NBV2004)
Gods heiligheid roept menselijke reacties op van ontzag, respect en eerbied.
"Wie zou u, Heer, niet vereren, uw naam niet prijzen? Want u alleen bent heilig ..." (Openbaring 15:4, NBV2004)
"Wie is uw gelijke, zo ontzagwekkend en heilig, wie dwingt zo veel eerbied af met roemrijke daden, wie anders verricht zulke wonderen?" (Exodus 15:11, NBV2004)
Gods liefde (aantrekkelijkheid)
Gods liefde heeft te maken met het feit dat Hij als schepper hart heeft voor zijn schepping. Gods liefde hangt samen met zijn aantrekkelijkheid en die komt vooral tot uitdrukking in zijn vriendelijkheid en zorgzaamheid. God zoekt diepgaand contact met de mens, terwijl Jezus als dienaar Gods offerbereidheid getoond heeft door aan het kruis te sterven voor de mensheid.
"Want de HEER, uw God, is een God van liefde ..." (Deuteronomium 4:31, NBV2004)
Met veel nadruk, vooral in het Nieuwe Testament, wordt de liefde van God beschreven. Johannes schrijft zelfs: God IS gelijk aan liefde, de bron en de schenker van liefde:
"... de liefde komt van God ... God is liefde." (1 Johannes 4:7-8, WV2012)
Met zijn liefde wil God reacties bij de mensen oproepen als:
- vertrouwen
- toewijding
- wederliefde
- dankbaarheid
- blijdschap
- geborgenheid
- verlangen naar contact met God.
Gods heiligheid verheft Hem oneindig boven ons als mensen, maar met zijn liefde is Hij oneindig dichtbij ons toe gekomen. God woont met zijn Geest in het hart van elke wedergeboren gelovige. Hoe gek het ook klinkt, God is zelfs dichter bij ons dan dat we bij onszelf zijn. Dat bedoel ik met 'oneindig dichtbij'.
Terwijl Gods heiligheid ons soms doet huiveren van ontzag, is Gods liefde die Hem zo ongelofelijk aantrekkelijk maakt.
"... overvloed van vreugde is bij uw aangezicht, liefelijkheid is in uw rechterhand, voor eeuwig." (Psalm 16:11, NBG1951)
De liefdevolle God wil graag liefde geven EN liefde ontvangen. God geniet van de vrijwillige, toegewijde liefde van mensen en lijdt pijn wanneer zijn liefde door mensen wordt afgewezen.
"Ik wil altijd zingen over uw liefde, Heer ... Want ik weet: uw liefde bestaat voor altijd ..." (Psalm 89:2-3, BGT2014)
"Ik wil voor u zingen, want uw liefde is meer waard dan mijn leven." (Psalm 63:4, BGT2014)
Evenwicht tussen Gods heiligheid en liefde
Gods heiligheid en liefde houden elkaar in evenwicht, hoewel Gods heiligheid voorop staat en kenmerkend is voor Gods zelfstandige persoonlijkheid. Daarom riepen de cherubs in Openbaring 4:8 en andere hemelbewoners niet: 'liefde, liefde, liefde', maar 'heilig, heilig, heilig'. In de hemel wordt Gods heiligheid zeer sterk benadrukt, veel meer dan zijn liefde, zoals we uitvoerig kunnen lezen in het Bijbelboek Openbaring. Tegelijk houden beide eigenschappen elkaar volmaakt in evenwicht.
Maar is het feit dat Gods heiligheid prominenter is dan zijn liefde, een vorm van onbalans in Gods persoonlijkheid? Ik denk van niet. Er is nog zo'n schijnbare onbalans in God, die heel mooi wordt verwoord in Psalm 103:
"Niet altoos blijft Hij twisten, niet eeuwig zal Hij toornen. Hij doet ons niet naar onze zonden en vergeldt ons niet naar onze ongerechtigheden; maar zo hoog de hemel is boven de aarde, zo machtig is zijn goedertierenheid over wie Hem vrezen ... Maar de goedertierenheid des HEREN is van eeuwigheid tot eeuwigheid over wie Hem vrezen ..." (Psalm 103:9-11,17, NBG1951)
Gods genadigheid is dus groter dan de eisen van zijn rechtvaardigheid. Dus:
- Gods heiligheid weegt zwaarder dan zijn liefde.
- Gods genadigheid weegt zwaarder dan zijn rechtvaardigheid.
Dit mooie evenwicht in Gods persoonlijkheid is op een bijzondere manier tot uitdrukking gebracht in het grootste mysterie van de wereldgeschiedenis: het kruis van Jezus, waar Gods volmaakte heiligheid en Gods volmaakte liefde samenkwamen in het grootste offer dat ooit gebracht is. Vooral in het kruis van Jezus heeft God laten zien wie Hij is en wat in zijn diepste innerlijk leeft.
Mannelijk en heiligheid, vrouwelijk en liefde
God heeft de mensen geschapen als mannelijk en vrouwelijk. In die zin zouden we Gods heiligheid en koningschap (wijsheid en kracht) ruwweg Gods mannelijke kant kunnen noemen, terwijl Gods liefde en aantrekkelijkheid (vriendelijkheid en zorgzaamheid) meer Gods vrouwelijke kant vertegenwoordigt. God heeft zowel eigenschappen die we gemiddeld sterker bij mannen herkennen als eigenschappen die we meer bij vrouwen herkennen. Mannen en vrouwen zijn dan ook op een verschillende manier beelddragers van God.
Maar God zelf is niet mannelijk en niet vrouwelijk, terwijl mannelijkheid en vrouwelijkheid verschillende afbeeldingen van goddelijke eigenschappen in de mens.
Zie meer daarover in onderwerp 'Karakter van man en vrouw' (en de daarop volgende onderwerpen) in hoofdstuk 'Karakter en geloof'.
God is ook moederlijk
Als we daarbij bedenken dat Gods heiligheid zwaarder weegt dan zijn liefde is het vanzelfsprekend:
- dat God zichzelf Vader heeft genoemd en geen Moeder
- dat Hij er voor gekozen heeft een Zoon te hebben in plaats van een Dochter
God de vader is evengoed moederlijk tegenover zijn kinderen. Over Gods vaderschap heeft Jezus ons veel verteld, vooral in zijn gelijkenissen. God zorgt voor gelovigen als een vader:
"Zoals een vader zich ontfermt over zijn kinderen, zo ontfermt de HEERE Zich over wie Hem vrezen." (Psalm 103:13, HSV2010)
maar ook als een moeder:
"Zoals een moeder haar zoon troost, zo zal ik jullie troosten ..." (Jesaja 66:13, NBV2004)