2.4.5. Hoe Eva verleid werd
Op weg naar de doodsboom
We kunnen ons afvragen waarom Adam en Eva op die bewuste dag zo dicht bij
die doodsboom kwamen. Waren ze nieuwsgierig naar die geheimzinnige boom? Ze wisten heel goed dat God
hen ertegen gewaarschuwd had. Ik kan me niet voorstellen dat ze er per ongeluk
bij in de buurt kwamen. Niemand had Adam en Eva ertoe aangespoord om bij de
doodsboom te gaan kijken, God niet en de satan ook niet.
We denken vaak dat verleiding van buitenaf komt, maar de Bijbel leert
duidelijk dat die in het eigen hart begint.
"Iedereen komt in verleiding door zijn eigen begeerte, die
hem lokt en meesleept." (Jakobus 1:14,
NBV2004)
Verleiding
begint meestal vat op een mens te krijgen als hij ervoor kiest om zich onnodig
dicht bij de plaats van verleiding te wagen. Op één of andere manier was er een
onbestemd verlangen in hun hart ontstaan waardoor ze uit eigen vrije wil naar de
doodsboom gingen. Tegelijk moet het hen ook een spannend gevoel hebben gegeven
om dicht bij die geheimzinnige, griezelige boom te komen.
Bij de verboden boom
Toen ze bij de verboden boom kwamen werden Adam en Eva tot hun verrassing
verwelkomd door een prachtig dier. Ze wisten
waarschijnlijk niet dat het een verschijningsvorm van de satan was. Over het
uiterlijk van de satan lezen we in het
Bijbelboek Ezechiël:
"... Dit zegt God, de HEER: Eens was jij een toonbeeld van
perfectie, vervuld van wijsheid en volmaakt van schoonheid. Je leefde in Eden,
in de tuin van God, en je was bekleed met
een keur van edelstenen: met robijn, topaas en aquamarijn, met turkoois, onyx en
jaspis, met saffier, granaat en smaragd, gevat in gouden zettingen ..."
(Ezechiël 28:12-13, NBV2004)
Hieruit kunnen we op zijn minst concluderen dat het slangachtige dier, dat de satan
vertegenwoordigde,
fabelachtig mooi moet zijn geweest.
"Van alle in
het wild levende dieren die God, de
HEER, gemaakt had, was de slang het sluwst ..."
(Genesis 3:1, NBV2004)
De satan vertoonde zich daar in de belichaming van een
slangachtig dier (zie ook Openbaring 12:9). Niet zo'n verwonderlijke keuze voor
zo'n glibberige gladjanus van een verleider. Laten we het dier maar een
'serpent' noemen, in navolging van Engelse Bijbelvertalingen. Dat klinkt erg
negatief en dat is ook de bedoeling. Hij werd het sluwste dier genoemd en
dat betekent dat zijn intelligentie de geur van verleiding en zonde met zich mee droeg.
De kunst van het verleiden
De satan is als geen ander de absolute kampioen in de hogere
verleidingstechnieken. In zijn rol als verleider oefent hij geen enkele dwang uit.
Nee, hij speelt een veel subtieler spel. Hij
doet niets anders dan vriendelijk aansporen om je verstand uit te schakelen en
je gevoel te volgen en je aan te raden om een bepaalde behoefte te bevredigen.
De satan heeft in het paradijs gebruik gemaakt van een eenvoudige maar
doeltreffende verleidingstechniek, waarmee hij niet alleen in het paradijs, maar
ook later over de hele wereld bij miljoenen mensen succes heeft gehad. Wees
gewaarschuwd: dezelfde trucs gebruikt hij ook op jou en ze zijn lastig te
herkennen. De kern van deze verleidingstechniek komt in het kort op het volgende neer:
- een
waarheid tot leugen verklaren
- een leugen als waarheid aanprijzen
Dit wordt
ook benoemd in het volgende Bijbelgedeelte:
"Wee degenen die het kwade goed noemen en het goede kwaad,
die het licht tot duisternis maken en het duister tot licht,
die van zoet
bitter maken en van bitter zoet." (Jesaja 5:20, NBV2004)
Deze verleidingstechniek werd door het serpent met de volgende stappen
uitgevoerd:
- de zwakste plek bij het doelwit opzoeken
- twijfel zaaien over Gods goedheid
- een waarheid tot leugen verklaren
- een leugen tot waarheid verklaren
- een behoeftebevrediging aanbieden
- wachten tot het doelwit toehapt
Stap 1 - De zwakste plek bij het doelwit opzoeken
Bij elke strijd is het belangrijk te weten wat de zwakste plek van je
tegenstander is. Bij de mens is dat het gevoel, dat van binnenuit wordt
aangestuurd door innerlijke
behoeften en
verborgen verlangens. De satan wist heel goed dat een vrouw zich van nature meer
laat leiden door haar gevoel dan een man en dat zij daardoor ontvankelijker voor
verleiding is dan de man.
Er was nog een andere reden dat de satan Eva
aansprak. Adam was een hele tijd eerder geschapen dan Eva en hij had al veel meer met God
gesproken. Hij was ook de natuurlijke leider van het echtpaar
(1 Timoteüs 2:12-13) en de initiatiefnemer (Genesis 2:24). Door Eva aan
te spreken spoorde de satan haar aan om het voortouw te nemen
en dat versterkte haar behoefte aan onafhankelijkheid ten opzichte van Adam.
Door dit alles ontstond
ongetwijfeld verwarring, zowel bij Eva als bij Adam, en dat hoorde bij de verleidingstactiek van de satan. In deze tijd en in de
komende tijd maken we een sterke ontwikkeling van het gendergelijkheidsdenken
mee. Dat leidt sluipenderwijs tot verwarring in huwelijken en gezinnen en ook tot veel emotionele schade
en gebroken huwelijksrelaties. In Genesis 3 zien we uit welke koker
deze manier van denken uiteindelijk vandaan komt.
Stap 2 - Twijfel zaaien over Gods goedheid
Heel subtiel ging de satan Eva's gedachten afleiden van de zegeningen, de
toekomstperspectieven en de enorme vrijheid die God aan hen beiden had
gegeven. Hij probeerde hun aandacht te richten op dat ene wat God hen niet had
toegestaan: het eten van die ene boom. Daarbij ging hij Gods waarheid zo
verdraaien dat dit verbod erg onredelijk leek:
"... Dit dier (het serpent) vroeg aan de vrouw: 'Is het waar dat God gezegd
heeft dat jullie van GEEN ENKELE BOOM in de
tuin mogen eten?' " (Genesis 3:1, NBV2004)
Let goed op: achter elke verleiding staat een leugen.
Maar de satan vermengt zijn leugens bijna altijd met een beetje waarheid en dat
is erg verraderlijk. In dit geval was het waar
dat God het eten van één boom verboden had, omdat de vruchten ervan dodelijk
waren. Was dat dan slecht? Eva was even beduusd door deze
manier van spreken en werd ogenblikkelijk in de verdediging
gedwongen:
"We mogen van de vruchten van alle bomen eten ... behalve die van de boom in
het midden van de tuin. God heeft ons verboden van de vruchten van die boom
te eten of ze zelfs maar aan te raken; doen we dit toch, dan zullen we
sterven." (Genesis 3:2-3, NBV2004)
Eva zette Gods
waarheid er wel netjes tegenover, maar toch was de twijfel aan Gods
goedheid en voorzienigheid
in haar hart gezaaid. En dat was precies waar het serpent op uit was.
Twijfel aan Gods goedheid is de eerste leugen die de satan
ook jou en mij probeert aan te praten, vooral bij tegenslag. Hoe gemakkelijk ga
je dan denken: "Als God goed is, waarom laat Hij mij dit dan overkomen?" Laat je
NOOIT verleiden om te twijfelen aan Gods goedheid, wat je ooit meemaakt!!!
Door
zijn sluwe en toch ook wel redelijk klinkende
opening werd Eva letterlijk van haar
stuk gebracht: ze stond niet meer stevig op het fundament van Gods waarheid.
Misschien was het verbieden van die ene boom toch wel onredelijk
van God en een beperking van haar vrijheid.
Stap 3 - Gods waarheid tot leugen verklaren
Daarna ging de satan een stapje verder:
"Jullie zullen helemaal niet
sterven ..." (Genesis 3:4, NBV2004)
Openlijk verklaarde hij Gods waarheid tot leugen. Of misschien ook niet?
Het is maar net wat je onder sterven verstaat. De satan wist natuurlijk dat
Adam en Eva niet ineens dood op de grond zouden vallen na het eten van de
vruchten en daarom was zijn opmerking toch nog een beetje waar ook. Ja, hij wist
het goed te brengen. God bedoelde met sterven dat ze in geestelijke zin zouden sterven en dat hun
lichamen sterfelijk zouden worden. Dat moet op zijn minst Adam hebben
geweten.
Eva was al gaan twijfelen of het wel redelijk van God was om hen te
verbieden van deze bijzondere boom te eten. En dan is het maar
een kleine stap om ook de andere woorden van God, over dat sterven,
in twijfel te trekken. Zo werkt het.
Stap 4 - De leugen tot waarheid verklaren
De satan gaf Eva geen tijd om
over het vorige na te denken, want meteen haalde hij zijn derde
verleidingstechniek tevoorschijn en ging hij zijn eigen leugen als waarheid
verkopen:
"Jullie zullen helemaal niet sterven, zei de slang.
Integendeel,
God weet dat jullie de ogen zullen opengaan zodra je daarvan eet, dat jullie
dan als goden zullen zijn en kennis zullen hebben van goed en kwaad."
(Genesis 3:4-5, NBV2004)
De satan spiegelde Eva voor dat zij door te eten veel
gelukkiger zou worden. Want door onafhankelijk van God te worden zou zij even belangrijk en wijs worden als God en de hoogste vorm van
zelfrealisatie bereiken! God had gezegd dat het eten van de doodsboom tot
de dood zou leiden, maar de satan schilderde het kennen van goed en kwaad
juist voor als de meest aantrekkelijke manier van leven.
"God is streng. Hij gunt je geen pleziertjes. Alles wat leuk is heeft Hij
verboden. God maakt je tot slaven. Wees vrij en kies voor jezelf. Het geluk
komt alleen naar je toe als je voor jezelf opkomt." Die
boodschap krijgen we vandaag in allerlei vormen te horen, in de media en in de
steeds meer seculiere samenleving. Het is in wezen precies dezelfde
boodschap als die van het serpent in het paradijs en die toen de dood tot
gevolg had: op korte termijn de geestelijke dood en op langere termijn ook
de lichamelijke dood.
Verleid
Daar stond Eva. Haar gevoel werd overspoeld door een zelfzuchtig verlangen
naar de wijsheid en de onafhankelijkheid die het serpent haar voorspiegelde.
Haar verstand werd bedwelmd met een mix van waarheid en leugen. De verleiding zette haar onder een enorme
druk om meteen te beslissen. Het kwam niet in haar op om met Adam te overleggen,
ook al was hij eindverantwoordelijk voor hen
beiden en had hij meer met God gesproken dan zij. Nee, dit was háár ding en ze zou het afmaken ook.
Toegeven aan verleiding is gemakkelijk: het gaat eigenlijk vanzelf. Maar het weerstaan van
verleiding kost innerlijke
strijd en dat is vermoeiend. Een verleiding
schreeuwt altijd om impulsieve, snelle beslissingen.
"... als die begeerte bevrucht is, baart zij zonde;
en als de zonde volgroeid is, brengt zij de dood voort." (Jakobus 1:15,
NBG1951)
In die paar momenten groeide bij Eva een sluimerende behoefte tot een
verlangen, en van een verlangen tot een sterke begeerte. En al kijkend naar
die aantrekkelijke vruchten werd die begeerte, bevrucht, zodat het de
dodelijke zonde
voortbracht:
"(1) De vrouw keek naar de boom. (2) Zijn vruchten zagen er
heerlijk uit, ze waren een lust voor het oog, en ze vond het aanlokkelijk dat de
boom haar wijsheid zou schenken. (3) Ze plukte een paar vruchten
(4) en at ervan ..." (Genesis
3:6, NBV2004)
En daarmee werd het lot van de mensheid bezegeld.
Zie ook hoofdstuk 'Verleidingen'.
Volgend onderwerp: 2.4.6. Gevallen mensen