|
Helpdesk Site info Zoeken Extra
|
3.5.21. Rijke dwaas
Inhoud:
- Aardse schatten
- Het is dwaas om je ziel te verwaarlozen
- Het is dwaas om geen rekening met God te houden
- Ware rijkdom
- Gespreksvragen
Deze gelijkenis kun je vinden in Lucas 12:13-21. Jezus vertelde die naar aanleiding van een vraag van iemand die een conflict had met zijn broer over een erfenis. Jezus bemerkte dat de man het geld van de erfenis wel erg belangrijk vond.
Jezus liet deze gelijkenis voorafgaan door een ernstige waarschuwing:
"Hij zei tegen hen: 'Pas op, hoed je voor iedere vorm van hebzucht, want iemands leven hangt niet af van zijn bezittingen, zelfs niet wanneer hij die in overvloed heeft.' " (Lucas 12:15, NBV2004)
De woorden 'hoed je' hebben in de Griekse brontekst een buitengewone zware lading. Jezus wilde als het ware zeggen: "Bescherm jezelf tegen de hebzucht als tegen een vijand die het op je leven gemunt heeft." En vanuit die alertheid horen we deze gelijkenis dan ook te lezen.
De rijke man in deze gelijkenis was in zakelijk opzicht waarschijnlijk een verstandige man, anders had hij niet zoveel succes gehad. Hij dacht ook na over de toekomst, want 's nachts maakte hij plannen voor grotere opslagruimten. Hij dacht niet alleen aan vandaag, maar ook aan morgen. Maar ondanks dat noemt Jezus hem toch een dwaas.
Aardse schatten
"... Het landgoed van een rijke man had veel opgebracht, en daarom vroeg hij zich af: Wat moet ik doen? Ik heb geen ruimte om mijn voorraden op te slaan. Toen zei hij bij zichzelf: Wat ik zal doen is dit: ik breek mijn schuren af en bouw grotere, waar ik al mijn graan en goederen kan opslaan, en dan zal ik tegen mezelf zeggen: Je hebt veel goederen in voorraad, genoeg voor vele jaren! Neem rust, eet, drink en vermaak je." (Lucas 12:16-19, NBV2004)
De succesvolle man heeft maar één doel in zijn leven: genieten van zijn zelf verworven materiële rijkdom. Maar een mens kan plannen maken wat hij wil, God bepaalt de loop van zijn leven.
"Maar God zei tegen hem: 'Jij dwaas, nog deze nacht wordt je leven opgeëist, en voor wie zijn dan al die voorraden die je hebt aangelegd?' Zo vergaat het iemand die rijke schatten verzamelt voor zichzelf en niet voor God.' " (Lucas 12:20-21, WV2012)
Een hebzuchtig mens verwacht zijn levensgeluk van zijn bezittingen. Hoe rijker, hoe gelukkiger. Hij heeft daardoor geen interesse voor het de dingen van God. Maar hij verliest alles wanneer hij sterft als hij geen geestelijke schatten in de hemel heeft verzameld. Hij zal dan straatarm zijn en doodongelukkig.
"De zon komt op met haar verzengende hitte; zij laat het gras verdorren, de bloem valt af, en heel haar pracht is verdwenen. Zo zal ook de rijke vergaan met alles wat hij onderneemt." (Jakobus 1:11, WV2012)
Het is dwaas om je ziel te verwaarlozen
Laten we eens kijken in een andere Bijbelvertaling hoe de man tegen zichzelf spreekt:
"En ik zal tegen mijn ziel zeggen: Ziel, u hebt veel goederen liggen voor veel jaren. Neem rust, eet, drink en wees vrolijk." (Lucas 12:19, HSV2010)
Dat klinkt nogal raar: wie praat er nu tegen zijn ziel? Maar het taalgebruik van Jezus is perfect en wat Hij zegt over de ziel van de rijke man is precies waar het om gaat. Je ziel is je bewuste leven, waarmee je onder meer denkt en voelt. Met je ziel kun je bijvoorbeeld genieten van goede dingen. De rijke man zoekt zijn ultieme levensvreugde in het bevredigen van lichamelijke behoeften: rusten, eten, drinken, comfort. Maar dat zijn dingen die de menselijke ziel nu juist NIET kunnen bevredigen, hooguit maar even. De ziel heeft meer nodig om echt gelukkig te zijn, namelijk alles wat te maken heeft met geestelijke waarden. David schreef in Psalm 103:
"Loof de Here, mijn ziel ... die uw ziel verzadigt met het goede ..." (Psalm 103:1,5, NBG1951)
Hier lijkt ook iemand tegen zijn eigen ziel te spreken, maar deze keer is het iemand die wijs is, zo heel anders dan die dwaze, rijke man. David dwingt zichzelf om zijn aandacht te richten op God, die de ziel WEL het ware levensgeluk brengt.
Het is dwaas om geen rekening met God te houden
De rijke man is een dwaas omdat hij denkt dat zijn succes alleen aan hemzelf te danken is, zonder te bedenken dat al het goede door God gegeven is. En hij denkt er helemaal niet aan om ook maar iets van zijn rijkdom met anderen te delen om daarmee zijn dankbaarheid aan God te uiten.
"Hoe kan ik de HEER vergoeden wat hij voor mij heeft gedaan?" (Psalm 116:12, NBV2004)
De rijke man is zo vol van het grote genieten dat hij gaat beleven, dat hij geen rekening houdt met zijn eeuwige toekomst. Die paar jaren die hij hooguit zou kunnen rentenieren wegen immers niet op tegen de eeuwigheid die daarna volgt in het hiernamaals.
De rijke man heeft niet door dat hij niet gelukkig kan worden van gierigheid en zelfzucht. Had hij maar op een Bijbelse manier met zijn rijkdom omgegaan:
"Eer de Heer met het beste van de oogst, geef hem van je rijkdom. Dan zullen je voorraadschuren niet leeg raken, en je kuipen met wijn zullen overlopen." (Spreuken 3:9-10, GNB1996)
Ware rijkdom
Jezus spoort je aan om schatten in de hemel te verzamelen. Dat doe je als de Heilige Geest in en door je heen kan werken zodat je in zijn kracht God en je medemensen gaat dienen.
"Verzamel voor jezelf geen schatten op aarde: mot en roest vreten ze weg en dieven breken in om ze te stelen. Verzamel schatten in de hemel, daar vreten mot noch roest ze weg, daar breken geen dieven in om ze te stelen. Waar je schat is, daar zal ook je hart zijn." (Matteüs 6:19-21, NBV2004)
Zie meer hierover in onderwerpen
- 'Waarden'
in hoofdstuk 'Gelukkig
leven'
- 'Hebzucht
en materialisme' in hoofdstuk '
Verleidingen'
Gespreksvragen
- Vind je het dom of verstandig, goed of slecht dat de rijke man voorraadschuren wilde bouwen voor zijn graan, zodat hij een soort pensioen achter de hand had?
- Wat was zijn grootste fout?
- In Nederland hebben we een goed pensioenstelsel waardoor we ons op oudere leeftijd financieel kunnen redden. Zijn we daardoor allemaal rijke dwazen?
- Hoe gaan we op een goede manier met geld om?
Volgend onderwerp: