3.3.13. Jezus in de woestijn

 

Inhoud: - Jezus de timmerman - De woestijn als plaats van voorbereiding - Voorbereiding van Mozes - Geestvervoering - Ontmoeting met Vader - Jezus' voorbereiding op zijn taak - Nieuwe identiteit: Zoon van God - Terug naar de aarde - Gespreksvragen

 

Dit onderwerp gaat over de manier waarop Jezus werd voorbereid voor de meest omvattende taak die een mens ooit heeft volbracht. Die voorbereiding vond hoogstwaarschijnlijk plaats door een opname in de hemel gedurende de veertig dagen dat Hij in de woestijn verbleef.

 

Jezus de timmerman

"... de mens Christus Jezus." (1 Timoteüs 2:5, HSV2010)

Jezus is als een gewoon mens geboren met alle zwakheden en beperkingen van het mens-zijn. Jezus had vóór zijn geboorte in Betlehem al zijn goddelijke hoedanigheden vrijwillig afgelegd.

"Hij die de gestalte van God had, hield zijn gelijkheid aan God niet vast, maar deed er afstand van. Hij nam de gestalte aan van een slaaf en werd gelijk aan een mens..." (Filippenzen 2:6-7, NBV2004)

Sommige Bijbeluitleggers veronderstellen dat Jezus bij zijn geboorte herinneringen zou hebben meegekregen van de tijd voorafgaande aan zijn geboorte. Dat lijkt me erg onwaarschijnlijk, want hoe zou Hij die kunnen verwerken bij het opgroeien vanaf zijn kindertijd?

De engel Gabriël had vóór Jezus' geboorte tegen zijn moeder Maria gezegd:

"Hij zal een groot man worden en Zoon van de Allerhoogste worden genoemd, en God, de Heer, zal hem de troon van zijn vader David geven. Tot in eeuwigheid zal hij koning zijn over het volk van Jakob, en aan zijn koningschap zal geen einde komen ... De heilige Geest zal over je komen en de kracht van de Allerhoogste zal je als een schaduw bedekken. Daarom zal het kind dat geboren wordt, heilig worden genoemd en Zoon van God." (Lucas 1:32-35, NBV2004)

Ik denk dat Maria dit allemaal aan Jezus had toevertrouwd toen Hij daar de leeftijd voor had. Maar Jezus had natuurlijk geen idee hoe dat zou gebeuren. Wanneer Jezus in Jeruzalem was om één van de verplichte Joodse feestdagen te vieren, ging Hij waarschijnlijk naar het tempelcomplex om de boekrollen van de Talmoed te bestuderen. Ook kon Hij daar onderwijs krijgen van schriftgeleerden in de zuilengangen van de tempel.

Jezus leefde geheel volgens de wet van Mozes zonder te zondigen (1 Petrus 2:22-23). Dat was mogelijk omdat Hij als enige mens niet besmet was met erfzondigheid.

Zie ook onderwerpen
- 'Menswording van Jezus', verderop in dit hoofdstuk
- 'Jezus de Mensenzoon' in hoofdstuk 'Wie is Jezus?'

 

De woestijn als plaats van voorbereiding

Toen Jezus ongeveer 30 jaar was liet Hij de timmerwerkplaats achter zich en ging Hij naar Judea, om gedoopt te worden door Johannes de Doper. Na zijn doop en zalving met de Heilige Geest moest Jezus eerst een woestijnperiode van veertig dagen doormaken als voorbereiding op zijn bediening.

"Daarna werd Jezus door de Geest meegevoerd naar de woestijn ... Nadat hij veertig dagen en veertig nachten had gevast ... " (Matteüs 4:1-2, NBV2004)

Let op: Er staat niet dat Jezus op eigen initiatief naar de woestijn ging, maar dat Hij door de Heilige Geest op een bovennatuurlijke manier lichamelijk verplaatst werd. Iets dergelijks vinden we ook in Handelingen 8:39-40, bij de evangelist Filppus.

 

Voorbereiding van Mozes

We gaan even een paar duizend jaar terug naar de tijd van Mozes. God had Mozes uitgekozen om de man te worden die Gods volk Israël zou verlossen uit hun slavernij in Egypte. Ter voorbereiding kreeg Mozes een periode van 40 jaar om in de woestijn innerlijk los te komen van alles wat hij in Egypte geleerd had. Daarna riep God hem om de zwaarste taak uit te voeren die God ooit aan een mens had gegeven.

Toen Mozes onder Gods leiding het volk in de woestijn had gebracht moest het volk hun kamp opzetten bij de berg Sinaï. Toen nodigde God Mozes uit om de berg Sinaï op te klimmen om God persoonlijk te ontmoeten.

"Toen Mozes de berg opklom, bedekte de wolk de berg ... Op de zevende dag riep Hij Mozes, vanuit het midden van de wolk ... Mozes ging de wolk binnen en klom de berg verder op. En Mozes was veertig dagen en veertig nachten op de berg." (Exodus 24:15-18, HSV2010)

In de Bijbel lezen we diverse keren dat een wolk een soort grensovergang markeert tussen de materiële wereld (de aarde) en de geestelijke wereld (van God). Zie bijvoorbeeld Matteüs 17:5, Handelingen 1:9, 1 Tessalonicenzen 4:17.

Op de berg Sinaï kwam God persoonlijk naar Mozes toe om hem gedurende veertig dagen met hem te spreken. Daarbij ging het vooral over het bouwen van de tabernakel, het leiding geven aan het volk en Gods levenswet. Veel van de besproken onderwerpen zijn te lezen in de Bijbelboeken Genesis tot en met Deuteronomium, die ook wel de boeken van Mozes worden genoemd.

 

Geestvervoering

In de voetsporen van Mozes, de verlosser, leider, wetgever en tussenpersoon tussen God en het volk Israël, kreeg Jezus een voorbereidingsperiode van 40 dagen in de woestijn. Daarin bereidde God Jezus voor op zijn nog veel grotere taak dan die van Mozes, namelijk als nieuwtestamentische verlosser, leider, wetgever en tussenpersoon tussen God en mensen. God kwam niet naar Jezus toe in de woestijn, maar ik geloof dat er in die tijd iets anders is gebeurd. Lees eens aandachtig de volgende uitspraak van Jezus in zijn gesprek met Nikodemus (een Farizeeër):

"Wanneer jullie me niet geloven als ik over aardse dingen spreek, hoe zouden jullie me dan geloven als ik over hemelse dingen spreek? Er is toch nooit iemand opgestegen naar de hemel behalve degene die uit de hemel is neergedaald: de Mensenzoon?" (Johannes 3:12-13, NBV2004)

Jezus zegt dus letterlijk dat Hij minstens één keer vanaf de aarde naar de hemel is gegaan en daarna weer is teruggekomen op de aarde. In de hemel moet Jezus bijzondere kennis en ervaringen hebben opgedaan, zoals niemand anders die heeft gehad. Wanneer is dit gebeurd? De meest voor de hand liggende tijd is volgens mij: tijdens die woestijnperiode van Jezus. Wellicht heeft Jezus toen een geestvervoering meegemaakt, vergelijkbaar met een soortgelijke ervaring van de apostel Johannes, die er het volgende over schreef:

"Hierna zag ik, en zie, er was een deur geopend in de hemel. En de eerste stem die ... zei: Kom hier, omhoog ... En meteen raakte ik in geestvervoering. En zie, er stond een troon in de hemel, en op de troon zat Iemand." (Openbaring 4:1-2, HSV2010)

Zo heeft de Heilige Geest Jezus niet alleen naar de woestijn verplaatst, maar in de ook 'in de geest' naar de hemel om een ontmoeting met zijn echte Vader te hebben. In de geestelijke wereld is geen begrip van tijd, zoals bij ons op de aarde. Zo kon Jezus toen onbeperkte tijd in de hemel verblijven, terwijl op de aarde maar een dag of veertig dagen verstreken.

Natuurlijk kan Jezus gedurende de drie jaar van zijn bediening op aarde wel vaker dergelijke hemelervaringen hebben gehad, bijvoorbeeld tijdens zijn nachtelijke gebedstijden. Ook kon Jezus bezoek uit de hemel ontvangen op de plek waar Hij in gebed was.

Zie bijvoorbeeld onderwerp 'Verheerlijking op de berg' in hoofdstuk 'Ontmoetingen met Jezus'.

 

Ontmoeting met Vader

De mens Jezus kon toen kennismaken met zijn echte Vader! Wat een heilig en emotioneel moment moet die ontmoeting zijn geweest voor beiden. Jezus werd natuurlijk overweldigd door de krachtige uitstraling van Gods majesteit en heerlijkheid. Jezus moet blij verrast zijn geweest toen Hij de intense liefde en blijdschap van zijn Vader proefde. Nu zag Jezus ook dat zijn Vader sprekend op Hemzelf leek. In de Bijbel staat dat Jezus de afstraling van Gods heerlijkheid en de afdruk van zijn wezen was (Hebreeën 1:3, NBG1951). Daarom zou Jezus later naar waarheid tegen zijn elf naaste discipelen zeggen:

"... Wie mij gezien heeft, heeft de Vader gezien .. ik ben in de Vader en de Vader is in mij..." (Johannes 14:9-11, NBV2004)

Ik denk dat er in die tijd een intieme relatie groeide tussen Jezus en zijn Vader In Johannes  17 lezen we hoe intens en hoe intiem die verbondenheid was.

 

Jezus' voorbereiding op zijn taak

Jezus leerde zijn Vader kennen als geen ander. De Vader heeft zijn Zoon wellicht alles verteld en/of laten zien wat Hij nodig zou hebben voor zijn bediening om zijn Vader te vertegenwoordigen op de aarde. Daarom deed Jezus later de volgende uitspraken:

"Alle dingen zijn Mij overgegeven door Mijn Vader; en niemand kent de Zoon dan de Vader, en niemand kent de Vader dan de Zoon ..." (Matteüs 11:27, HSV2010)

"Niet dat iemand ooit de Vader gezien heeft - alleen hij die van God komt, heeft hem gezien." (Johannes 6:46, NBV2004)

Jezus heeft natuurlijk de hemel gezien, maar ook de hel in het dodenrijk. Later zou Jezus het verhaal vertellen van de rijke man en de arme Lazarus. Daarin komen details voor over de hel die Jezus alleen kon vertellen omdat Hij het zelf gezien had. Alleen Jezus sprak over de hel als strafplaats vanwege de verschrikking van die plek. Jezus wilde zijn tegenstanders een ernstige boodschap meegeven: "Luister naar Mij en zorg asjeblieft dat je daar niet zult komen.

1. Het verleden van Jezus
Natuurlijk heeft Jezus zicht gekregen op wie Hij in het verleden was geweest, vóór zijn geboorte als mens. Daarom zou Hij later kunnen zeggen:

"Voorwaar, voorwaar, Ik zeg u: Vóór Abraham geboren was, ben Ik." (Johannes 8:58, HSV2010)

2. Missie van Jezus
Ook moet de Vader met Jezus gesproken hebben over de missie die Hij op aarde te vervullen had. Jezus wilde van zijn kant zijn Vader gehoorzamen uit liefde voor Hem en voor de mensheid. Jezus was bereid om als een offerlam te sterven om God en de mensheid met elkaar te verzoenen:

"Daarom zegt Hij (=Jezus) bij Zijn komst in de wereld: Slachtoffer en graanoffer hebt U niet gewild, maar U hebt voor Mij een lichaam gereedgemaakt. Brandoffers en offers voor de zonde hebben U niet behaagd. Toen zei Ik: Zie, Ik kom - in de boekrol is over Mij geschreven - om Uw wil te doen, o God." (Hebreeën 10:5-7, HSV2010)

Later zou Jezus eens het volgende zeggen:

"Daarom heeft de Vader Mij lief, omdat Ik Mijn leven geef om het opnieuw te nemen. Niemand neemt het Mij af, maar Ik geef het uit Mijzelf; Ik heb macht het te geven, en heb macht het opnieuw te nemen. Dit gebod heb Ik van Mijn Vader ontvangen." (Johannes 10:17-18, HSV2010)   

De gehoorzaamheid van Jezus was niet afgedwongen of plichtmatig, maar kwam voort uit pure liefde.

3. Onderwijs van Vader
Jezus zou later bij verschillende gelegenheden het volgende zeggen over het onderwijs dat Hij van God de Vader had ontvangen:

"En de Joden verwonderden zich en zeiden: Hoe kent Hij de Schriften zonder daarin onderwezen te zijn? Jezus antwoordde hun en zei: Mijn onderricht is niet van Mij, maar van Hem Die Mij gezonden heeft." (Johannes 7:15-16, HSV2010)

"... Hij Die Mij gezonden heeft, is waarachtig, en wat Ik van Hem gehoord heb, spreek Ik tot de wereld ... Wanneer u de Zoon des mensen verhoogd zult hebben, zult u inzien dat Ik het ben, en dat Ik vanuit Mijzelf niets doe, maar dat Ik die dingen spreek zoals Mijn Vader Mij heeft onderwezen." (Johannes 8:26-28, HSV2010)

"... Ik heb u (=Jezus' naaste discipelen) vrienden genoemd, omdat Ik u alles wat Ik van Mijn Vader gehoord heb, bekendgemaakt heb." (Johannes 15:15. HSV2010)

Jezus dan zei tegen hen (=Joodse leiders): Wanneer u de Zoon des mensen verhoogd zult hebben, zult u inzien dat Ik het ben, en dat Ik vanuit Mijzelf niets doe, maar dat Ik die dingen spreek zoals Mijn Vader Mij heeft onderwezen. En Hij Die Mij gezonden heeft, is met Mij. De Vader heeft Mij niet alleen gelaten, omdat Ik altijd doe wat Hem welgevallig is." (Johannes 8:28-29, HSV2010)

En kijk eens naar de volgende woorden die Jezus later over zichzelf zou uitspreken:

"... Waarachtig, ik verzeker u: de Zoon kan niets uit zichzelf doen, hij kan alleen doen wat hij de Vader ziet doen; en wat de Vader doet, dat doet de Zoon op dezelfde manier. De Vader heeft de Zoon immers lief en laat hem alles zien wat hij doet ... " (Johannes 5:19-20, NBV2004)

"Ik spreek over wat Ik bij Mijn Vader gezien heb ..." (Johannes 8:38, HSV2020)

4. De toekomst van Jezus
Ook liet de Vader zijn Zoon zien wie Hij in de toekomst zou zijn als de allerhoogste verheerlijkte Heer van hemel en aarde. Jezus zou later tegen het Sanhedrin zeggen na zijn veroordeling:

"... Maar ik zeg tegen u allen: vanaf nu (= later) zult u de Mensenzoon zien zitten aan de rechterhand van de Machtige en hem zien komen op de wolken van de hemel." (Matteüs 26:64, NBV2004)

In de geestelijke wereld waren het verleden, het heden en de toekomst zichtbaar voor Jezus. Hij wist dat dit zijn toekomst zou zijn.

Conclusie
Al deze voorbeelden bij elkaar bevestigen de gedachte dat de als mens geboren Jezus een persoonlijke ontmoeting moet hebben gehad met zijn Vader in de hemel, waar heden, verleden en toekomst zichtbaar zijn.  

 

Nieuwe identiteit: Zoon van God

Jezus de timmerman was in de hemel geweest, waar Hij werd toegerust om als Gods vertegenwoordiger te kunnen functioneren. Jezus wist daarna wie Hij was, wie Hij was geweest en wie Hij in de toekomst zou zijn.

"... Hoewel Ik van Mijzelf getuig, is Mijn getuigenis waar, want Ik weet waar Ik vandaan gekomen ben en waar Ik heen ga ..." (Johannes 8:14, HSV2010)

Jezus wist ook dat Hij uit zichzelf niets kon doen en zelfs niet het kleinste wondertje zou kunnen verrichten.

"Ik kan niets doen uit mijzelf ..." (Johannes 5:30, NBV2004)

Jezus had immers al zijn goddelijke hoedanigheden afgelegd. Maar door de permanente vervulling met Gods Geest en zijn vertrouwen op zijn almachtige Vader kon Hij alles doen wat Hij gedaan heeft. Telkens wanneer Jezus bijvoorbeeld een genezingswonder verrichtte sprak Hij een enkel woord en bracht de Heilige Geest het wonder tot stand.

 

Terug naar de aarde

Toen Mozes destijds een veertig dagen met God had gesproken en iets van Gods heerlijkheid had gezien (Exodus 33:12-23), had hij een uitstraling van Gods heerlijkheid.

"En het gebeurde, toen Mozes van de berg Sinaï afdaalde ... dat Mozes niet wist dat de huid van zijn gezicht glansde, omdat de HEERE met hem gesproken had." (Exodus 34:29, HSV2010)

Op dezelfde manier was er iets van Gods heerlijkheid te zien bij Jezus, voor de mensen die open stonden voor Hem. De apostel Johannes schrijft daarover:

"En het Woord (=Jezus) is vlees geworden en heeft onder ons gewoond (en wij hebben Zijn heerlijkheid gezien, een heerlijkheid als van de Eniggeborene van de Vader), vol van genade en waarheid." (Johannes 1:14, HSV2010)

 

Gespreksvragen

 Einde hoofdstuk: 3.3. Komst van Jezus