3.10.2. Gods genade
Gods goedheid en genade
Gods genade is een breed begrip en omvat alles wat God wil geven om mensen blij en gelukkig te
maken, zonder tegenprestatie. Dat is de grondbetekenis van het woord 'charis' in de Griekse brontekst
van het Nieuwe Testament, dat in sommige Bijbelvertalingen steeds met het woord
'genade' is weergegeven. Een andere omschrijving van Gods genade is 'vrije
gunst'.
Maar het woord 'genade' wordt bij Bijbels onderwijs meestal versmald tot het
feit dat God
vergevingsgezind is en mensen hun
zonden wil vergeven en hen een nieuw leven wil geven, zonder
een tegenprestatie van hun kant. Die tegenprestatie heeft Jezus namelijk geleverd door zijn
sterven aan het kruis
en heeft Hij bekrachtigd door zijn
opstanding. Deze betekenis van het woord 'genade' wordt
verder uitgewerkt in dit onderwerp.
Tegelijk wil ik je erop wijzen dat het Griekse woord 'charis' in bijvoorbeeld
de HSV vertaling consequent vertaald wordt met 'genade', waardoor je het als lezer
al gauw gaat
koppelen aan zonde en vergeving. Terwijl het in veel gevallen niets met zonde en
vergeving te maken heeft, maar 'gewoon' met iets wat God wil geven omdat Hij
een goede, liefdevolle en zorgzame Vader is. Dat wil ik toelichten met het
volgende voorbeeld:
Jezus is naar de aarde gekomen om de mensen de goedheid van God te laten zien in de breedste
betekenis van het woord.
"En het Woord (=Jezus) is vlees geworden en heeft onder ons
gewoond ... vol van genade en waarheid." (Johannes 1:14, HSV2010)
"Het Woord (=Jezus) is mens geworden en heeft bij ons gewoond,
vol van goedheid en waarheid ..." (Johannes 1:14, NBV2004)
Hierbij geef ik de voorkeur aan de NBV vertaling, omdat die het bredere woord
'goedheid' laat zien. Dus: als je in de HSV vertaling het woord 'genade'
tegenkomt let er dan op dat je het beter kunt lezen als 'goedheid' behalve
wanneer het gaat om zonden en/of vergeving.
Gods diepste geheim
Genade is een begrip dat uniek is voor het
christelijk geloof en niet bij andere wereldgodsdiensten te vinden is.
Het betekent onder meer dat er hoop is
gekomen
voor de mensheid die vanwege
het 'onoplosbare'
zondeprobleem in een uitzichtloze positie is beland.
"En zoals de zonde heerste door middel van de dood, zo zal de
genade heersen door middel van gerechtigheid en leiden tot eeuwig leven, dankzij
Jezus Christus onze Heer." (Romeinen 5:21, GNB1996)
Gods genade was ook in het Oude Testament bekend. De meest intieme
ontmoeting, die de Godsman Mozes ooit
met God heeft gehad en die we in de Bijbel kunnen lezen, was het moment dat hij
aan God vroeg of hij Gods heerlijkheid, de uitstraling van zijn glorie mocht
zien. Waarschijnlijk bedoelde Mozes met zijn vraag eigenlijk: "Heer, wie bent U
nu WERKELIJK?" Toen deed God de volgende uitspraak:
"... Ik zal in mijn volle luister voor je langs gaan en in jouw
bijzijn de naam HEER uitroepen: ik schenk genade aan wie ik genade wil schenken,
en ik ben barmhartig voor wie ik barmhartig wil zijn." (Exodus 33:19, NBV2004)
Kort daarvoor was God op een ontzagwekkende manier aan het hele volk Israël
verschenen op de berg Sinaï. Het volk had kennisgemaakt met Gods strenge
optreden tegenover de farao van Egypte. In deze uitspraak liet God aan Mozes
zien wat de diepste motivatie van zijn hart was: eindeloze liefde, zorgzaamheid
en genadigheid. Die genadigheid van God is door veel oudtestamentische gelovigen
nooit ontdekt, maar aan het kruis is die in zijn volle omvang getoond door de
gekruisigde Jezus. Gods genade is Gods diepste en tegelijk het meest
ondoorgrondelijke geheim uit het hart van God.
Gods genade kan als volgt worden omschreven:
- Gods genade is zijn diepste motivatie om een goede, zorgzame God te zijn.
- Gods genade omvat al het goede dat God wil geven, zonder tegenprestatie.
- Gods genade is zichtbaar gemaakt door het plaatsvervangend sterven van
Jezus.
- Door Gods genade krijg je als christengelovige niet de straf die je als
zondig mens verdient en ontvang je bovendien zegeningen die je niet verdiend
hebt. Voorwaarde is: geloof in Jezus, dat
leidt tot bekering en wedergeboorte.
Omgaan met Gods genade
In de praktijk blijkt het erg moeilijk om Gods genade voor de volle honderd
procent aan te nemen. In onze maatschappij geldt dat je niets voor niets krijgt,
dat je voor alles moet betalen. En als advertenties je vertellen dat je iets
gratis krijgt, blijkt al gauw dat je dat pas krijgt als je eerst iets anders
hebt gekocht. Hoezo gratis? Daarom kun je gemakkelijk in de val lopen als je
gaat proberen Jezus iets terug te betalen wat Hij je heeft gegeven. Hier zijn
enkele voorbeelden van wat op het eerste gezicht heel goed lijkt, maar wat toch
voorbij gaat aan Gods genade:
- Je uitsloven door allerlei geestelijk werk te doen om Gods
liefde en aandacht te verdienen.
- Vasten
gedurende de lijdenstijd komt al gauw neer op iets terug willen
doen tegenover Jezus vanwege zijn lijden en sterven.
Hoe dan wel? Door Jezus na te volgen, gemotiveerd door
liefdevolle toewijding
om wie Hij is. En door wat je zelf van Jezus hebt ontvangen te
delen met
anderen, zonder tegenprestatie te verwachten. En ook door
vergevingsgezind te zijn
tegenover mensen die je iets hebben aangedaan.
Zie meer hierover in onderwerp 'Wet,
genade en Geest' in hoofdstuk 'Gods
levenswet'.
Gespreksvragen
- Waar denk je aan zodra je het woord 'genade' hoort uitspreken?
- In hoeverre heeft dit onderwerp je geholpen een bredere kijk op Gods
genade te krijgen?
- Wat laat Gods genade zien van wie Hij is, van zijn karakter?
- Waarom is het soms moeilijk voor mensen (ook voor christenen) om
volledig uit Gods genade te leven?
- In hoeverre bespeur je bij jezelf de neiging om Gods goedheid te willen
verdienen?
Volgend onderwerp: 3.10.3. Jezus droeg de zonden