3.10.2. Gods genade

 

- Gods goedheid en genade - Gods diepste geheim - Omgaan met Gods genade - Gespreksvragen

 

 

Gods goedheid en genade

Gods genade is een breed begrip en omvat alles wat God wil geven om mensen blij en gelukkig te maken, zonder tegenprestatie. Dat is de grondbetekenis van het woord 'charis' in de Griekse brontekst van het Nieuwe Testament, dat in sommige Bijbelvertalingen steeds met het woord 'genade' is weergegeven. Een andere omschrijving van Gods genade is 'vrije gunst'.

Maar het woord 'genade' wordt bij Bijbels onderwijs meestal versmald tot het feit dat God vergevingsgezind is en mensen hun zonden wil vergeven en hen een nieuw leven wil geven, zonder een tegenprestatie van hun kant. Die tegenprestatie heeft Jezus namelijk geleverd door zijn sterven aan het kruis en heeft Hij bekrachtigd door zijn opstanding. Deze betekenis van het woord 'genade' wordt verder uitgewerkt in dit onderwerp.

Tegelijk wil ik je erop wijzen dat het Griekse woord 'charis' in bijvoorbeeld de HSV vertaling consequent vertaald wordt met 'genade', waardoor je het als lezer al gauw gaat koppelen aan zonde en vergeving. Terwijl het in veel gevallen niets met zonde en vergeving te maken heeft, maar 'gewoon' met iets wat God wil geven omdat Hij een goede, liefdevolle en zorgzame Vader is. Dat wil ik toelichten met het volgende voorbeeld:

Jezus is naar de aarde gekomen om de mensen de goedheid van God te laten zien in de breedste betekenis van het woord.

"En het Woord (=Jezus) is vlees geworden en heeft onder ons gewoond ... vol van genade en waarheid." (Johannes 1:14, HSV2010)

"Het Woord (=Jezus) is mens geworden en heeft bij ons gewoond, vol van goedheid en waarheid ..." (Johannes 1:14, NBV2004)

Hierbij geef ik de voorkeur aan de NBV vertaling, omdat die het bredere woord 'goedheid' laat zien. Dus: als je in de HSV vertaling het woord 'genade' tegenkomt let er dan op dat je het beter kunt lezen als 'goedheid' behalve wanneer het gaat om zonden en/of vergeving.

 

Gods diepste geheim

Genade is een begrip dat uniek is voor het christelijk geloof en niet bij andere wereldgodsdiensten te vinden is. Het betekent onder meer dat er hoop is gekomen voor de mensheid die vanwege het 'onoplosbare' zondeprobleem in een uitzichtloze positie is beland.

"En zoals de zonde heerste door middel van de dood, zo zal de genade heersen door middel van gerechtigheid en leiden tot eeuwig leven, dankzij Jezus Christus onze Heer." (Romeinen 5:21, GNB1996)

Gods genade was ook in het Oude Testament bekend. De meest intieme ontmoeting, die de Godsman Mozes ooit met God heeft gehad en die we in de Bijbel kunnen lezen, was het moment dat hij aan God vroeg of hij Gods heerlijkheid, de uitstraling van zijn glorie mocht zien. Waarschijnlijk bedoelde Mozes met zijn vraag eigenlijk: "Heer, wie bent U nu WERKELIJK?" Toen deed God de volgende uitspraak:

"... Ik zal in mijn volle luister voor je langs gaan en in jouw bijzijn de naam HEER uitroepen: ik schenk genade aan wie ik genade wil schenken, en ik ben barmhartig voor wie ik barmhartig wil zijn." (Exodus 33:19, NBV2004)

Kort daarvoor was God op een ontzagwekkende manier aan het hele volk Israël verschenen op de berg Sinaï. Het volk had kennisgemaakt met Gods strenge optreden tegenover de farao van Egypte. In deze uitspraak liet God aan Mozes zien wat de diepste motivatie van zijn hart was: eindeloze liefde, zorgzaamheid en genadigheid. Die genadigheid van God is door veel oudtestamentische gelovigen nooit ontdekt, maar aan het kruis is die in zijn volle omvang getoond door de gekruisigde Jezus. Gods genade is Gods diepste en tegelijk het meest ondoorgrondelijke geheim uit het hart van God.

Gods genade kan als volgt worden omschreven:

1. Gods genade is zijn diepste motivatie om een goede, zorgzame God te zijn.
2. Gods genade omvat al het goede dat God wil geven, zonder tegenprestatie.
3. Gods genade is zichtbaar gemaakt door het plaatsvervangend sterven van Jezus.
4. Door Gods genade krijg je als christengelovige niet de straf die je als zondig mens verdient en ontvang je bovendien zegeningen die je niet verdiend hebt. Voorwaarde is: geloof in Jezus, dat leidt tot bekering en wedergeboorte.

 

Omgaan met Gods genade

In de praktijk blijkt het erg moeilijk om Gods genade voor de volle honderd procent aan te nemen. In onze maatschappij geldt dat je niets voor niets krijgt, dat je voor alles moet betalen. En als advertenties je vertellen dat je iets gratis krijgt, blijkt al gauw dat je dat pas krijgt als je eerst iets anders hebt gekocht. Hoezo gratis? Daarom kun je gemakkelijk in de val lopen als je gaat proberen Jezus iets terug te betalen wat Hij je heeft gegeven. Hier zijn enkele voorbeelden van wat op het eerste gezicht heel goed lijkt, maar wat toch voorbij gaat aan Gods genade:

• Je uitsloven door allerlei geestelijk werk te doen om Gods liefde en aandacht te verdienen.
• Vasten gedurende de lijdenstijd komt al gauw neer op iets terug willen doen tegenover Jezus vanwege zijn lijden en sterven.

Hoe dan wel? Door Jezus na te volgen, gemotiveerd door liefdevolle toewijding om wie Hij is. En door wat je zelf van Jezus hebt ontvangen te delen met anderen, zonder tegenprestatie te verwachten. En ook door vergevingsgezind te zijn tegenover mensen die je iets hebben aangedaan.

Zie meer hierover in onderwerp 'Wet, genade en Geest' in hoofdstuk 'Gods levenswet'.

 Volgend onderwerp: 3.10.3. Jezus droeg de zonden