3.10.8. Lam van God

Abel offert zijn beste schaap

Abel was de eerste schaapherder en ook de eerste die een dier aan God offerde.

"Ook Abel bracht een offer, van de eerstgeborenen van zijn kleinvee en van hun vet ..." (Genesis 4:4, HSV2010)

Abel had begrepen dat een bloedoffer nodig was om verzoening met God te bewerkstelligen. Abel had het beste schaap uitgezocht om dat aan God te geven. Het vet werd bij de later ingestelde offerdiensten als het meest kostbare deel van een offerdier beschouwd.

Een dierenoffer laat een offeraar niet onbewogen. Het zien sterven van een dier laat zien hoe ernstig de gevolgen van de zonde zijn: een onschuldig dier moet boeten voor de zonden van een mens.

"Door zijn geloof heeft Abel God een offer gebracht dat beter was dan dat van Kaïn. Om zijn geloof verklaarde God hem rechtvaardig en aanvaardde hij zijn gaven ..." (Hebreeën 11:4, GNB1996)

De Bijbel vermeldt dat God het offer van Abel waardeerde. Waarschijnlijk ook omdat God allang wist dat Hij eens zijn eigen Zoon zou opofferen voor de mensheid

Abraham offert zijn zoon

Eens vroeg God aan aartsvader Abraham om zijn enige zoon Isaak te offeren:

"Roep je zoon, je enige, van wie je zoveel houdt, Isaak, en ga met hem naar het gebied waarin de Moria ligt. Daar moet je hem offeren op een berg die ik je wijzen zal.' " (Genesis 22:2, NBV2004)

Eigenlijk heel vreemd dat God dit onmenselijk offer vroeg van zijn beste vriend op aarde. In de Bijbel lezen we op verschillende plaatsen dat God kinderoffers verafschuwde. Maar Abraham vertrouwde op God.

"Door zijn geloof kon Abraham, toen hij op de proef werd gesteld, Isaak als offer opdragen. Hij die de beloften had ontvangen, was bereid zijn enige zoon te offeren. Terwijl er tegen hem gezegd was: 'Alleen door Isaak zul je nageslacht krijgen,' zei hij bij zichzelf dat het voor God mogelijk moest zijn iemand uit de dood op te wekken, en daarom kreeg hij hem ook terug, bij wijze van voorafbeelding." (Hebreeën 11:17-19, NBV2004)

Dit geloof van Abraham bleek ook uit het gesprek dat hij onderweg met Isaak had:

" 'Vader,' zei Isaak. 'Wat wil je me zeggen, mijn jongen?' antwoordde Abraham. 'We hebben vuur en hout,' zei Isaak, 'maar waar is het lam voor het offer?' Abraham antwoordde: 'God zal zich zelf van een offerlam voorzien, mijn jongen...' " (Genesis 22:7-8, NBV2004)

En dat gebeurde ook in zekere zin. Toen Abraham op het punt stond om zijn zoon te doden, weerhield God hem ervan om het mensenoffer uit te voeren. Even later verscheen er inderdaad een offerlam, door God gezonden:

"Toen Abraham opkeek, zag hij een ram die met zijn horens verstrikt was geraakt in de struiken. Hij pakte het dier en offerde dat in de plaats van zijn zoon." (Genesis 22:13, NBV2004)

Eeuwen later zou God, waarschijnlijk in dezelfde omgeving, zijn enige Zoon offeren voor de mensheid. Toen was er geen engel die Hem tegen kon houden. Jezus werd WEL geofferd. God ging hiermee in zekere zin tegen de levenswetten in die Hij aan zijn volk Israël had gegeven. Die levenswetten waren bedoeld om leven en voorspoed te brengen. Door zijn Zoon te offeren brak God deze wet niet, maar handelde vanuit zelfopofferende liefde, en dat is precies de kern van Gods levenswet. Door het plaatsvervangend sterven van Jezus was er bron van leven en zegen ontstaan voor de mensheid.

Het lam dat Abraham in de plaats van Isaak offerde, is een typebeeld van Jezus, die in jouw en mijn plaats is gestorven.

Pesachlam

De pesachmaaltijd werd door God ingesteld bij de bevrijding van het volk Israël uit Egypte. De bevrijding vond plaats na de tiende plaag over Egypte, waarbij alle eerstgeborenen in de Egyptische gezinnen werden gedood. Deze plaag ging voorbij aan de Israëlieten, die het bloed van een lam aan de deurposten hadden gesmeerd, zoals God hen had opgedragen. De pesachmaaltijd moest daarna jaarlijks door Israël worden gevierd om deze ingrijpende gebeurtenis te gedenken die het begin was van Gods verbondenheid met het volk.

Op de vooravond van de uittocht uit Egypte, nam het ritueel slachten van een lam een centrale plaats in. In de Bijbel wordt uitvoerig geschreven over dit lam, dat in zoveel opzichten een voorafschaduwing is van Jezus, HET Offerlam.

"... Op de tiende dag van deze maand moet ieder voor zich een lam per familie nemen, een lam per gezin ... U moet een lam zonder enig gebrek hebben, een mannetje van een jaar oud. U moet het van de schapen of van de geiten nemen. U moet het in bewaring houden tot de veertiende dag van deze maand, en heel de verzamelde gemeenschap van Israël zal het slachten tegen het vallen van de avond. En zij zullen van het bloed nemen en het aan de beide deurposten strijken en aan de bovendorpel, aan de huizen waarin zij het eten zullen ... En het bloed zal u tot een teken zijn aan de huizen waarin u verblijft. Als Ik het bloed zie, zal Ik u voorbijgaan en er zal geen plaag onder u zijn die verderf teweegbrengt, als Ik het land Egypte zal treffen." (Exodus 12:3-13, HSV2010)

Enkele kanttekeningen:

"... ons pesachlam, Christus, is geslacht." (1 Korintiërs 5:7, NBV2004)

Profetie van Jesaja

Toen de profeet Jesaja profeteerde over het lijden van Gods Zoon, vergeleek hij Jezus met een schaap dat geslacht wordt als een zondoffer voor de mensen:

"Wij dwaalden rond als schapen, ieder zocht zijn eigen weg; maar de wandaden van ons allen liet de HEER op hem neerkomen. Hij werd mishandeld, maar verzette zich niet en deed zijn mond niet open. Als een schaap dat naar de slacht wordt geleid, als een ooi die stil is bij haar scheerders deed hij zijn mond niet open ... Hij werd verbannen uit het land der levenden, om de zonden van mijn volk werd hij geslagen." (Jesaja 53:6-8, NBV2004)

Johannes de Doper

Johannes de Doper sprak tot massa's mensen om hen voor te bereiden op de komst van Jezus. Toen hij op een keer Jezus aan zag komen, zei hij tegen de mensen die om hem heen stonden:

"De volgende dag zag hij Jezus naar zich toe komen, en hij zei: 'Daar is het lam van God, dat de zonde van de wereld wegneemt." (Johannes 1:29, NBV2004)

Hieruit blijkt het profetisch inzicht van Johannes de Doper. Hij begreep dus toen al dat Jezus de roeping had om plaatsvervangend te sterven voor de wereld.

Heilig Avondmaal

Het 'laatste avondmaal' dat Jezus met zijn discipelen vierde, was eigenlijk de laatste viering van de oudtestamentische pesachmaaltijd en tegelijk het eerste nieuwtestamentische Heilig Avondmaal. Nadrukkelijk sprak Jezus daarbij over zijn aanstaande lijden en sterven.

"Hij (=Jezus) zei tegen hen (=de twaalf discipelen): 'Ik heb er hevig naar verlangd dit pesachmaal met jullie te eten voor de tijd van mijn lijden aanbreekt. Want ik zeg jullie: ik zal geen pesachmaal meer eten voordat het zijn vervulling heeft gevonden in het koninkrijk van God.' " (Lucas 22:15-16, NBV2004)

Het lijden en sterven van Jezus, waarbij Hij zijn lichaam gaf (gesymboliseerd door avondmaalsbrood) en zijn bloed liet vloeien (gesymboliseerd door avondmaalswijn) om geestelijk leven te kunnen geven aan ieder die zich als gelovige aan Hem zou toewijden. Het verband tussen het Pesachlam en het lijden en sterven van Jezus lijkt me overduidelijk.

Het Lam in Bijbelboek Openbaring

In het Bijbelboek Openbaring wordt Jezus wel 28 keer 'het 'Lam' genoemd. We mogen er rustig vanuit gaan dat het plaatsvervangend sterven van Jezus in de hemel enorm benadrukt wordt. Ik geloof dat dit een aansporing inhoudt voor ons als christengelovigen.

In het laatst aangehaalde Bijbelgedeelte sprak Jezus over de 'vervulling' van de pesachmaaltijd in latere tijden. Die vervulling wordt in één van de visioenen van de apostel Johannes beschreven als 'de bruiloft van het Lam'. Tijdens zijn leven op aarde is Jezus nooit getrouwd geweest. Hij had een andere bruid in gedachten ... Na de wederkomst van Jezus zal de huwelijkssluiting plaatsvinden tussen Jezus en zijn 'enige echte' Bruid: de wereldwijde Gemeente, bestaande uit alle ware gelovigen onder het Oude en Nieuwe Verbond:

"Laat ons verheugd zijn en juichen en Hem eer bewijzen: de tijd is gekomen voor de bruiloft van het lam, zijn bruid heeft zich al klaargemaakt." (Openbaring 19:7, WV2012)

"Daarna zei een engel tegen mij: ‘Schrijf op: ‘Gelukkig zijn de mensen die uitgenodigd zijn voor het feestmaal op de bruiloft van het lam.’ Dat heeft God gezegd, en het is betrouwbaar.’ " (Openbaring 19:9, BGT2012)

Het is opvallend dat de Bruidegom hier niet als koning genoemd wordt. Zou het niet geweldig zijn voor de Bruid om te trouwen met een machtige vorst, uitgedost in een schitterend tenue? En dan ziet de allerhoogste Heer, de allerhoogste koning er op zijn eigen trouwdag uit als een ... lam. Is dat niet een beetje vreemd? Vergeet niet dat het een HEMELSE huwelijkssluiting zal zijn. De Bruidegom zal dan zijn mooiste sieraden dragen: de littekens van zijn lijden en sterven. Wie heeft een grootser bewijs van zijn liefde voor zijn Bruid getoond dan koning Jezus, die zich als een lam liet doden om Haar? Dat is iets om heel stil van te worden.

Gespreksvragen

  1. Waarom waardeerde God het dierenoffer van Abel meer dan het groenteoffer van Kaïn (Genesis 4:3)?
  2. Waarom zou Abraham zijn zoon moeten offeren op een plaats waarvoor hij drie dagreizen nodig had om er te komen?
  3. Hoe kon Abraham vrede hebben met de gedachte dat Hij zijn zoon moest offeren?
  4. Welke overeenkomsten kun je vinden tussen het pesachlam en Jezus als 'Lam van God'.
  5. Waarom had Jezus uitgekeken naar de laatste pesachmaaltijd die Hij zou vieren met zijn twaalf discipelen?
  6. Wat vind je van de uiterlijke verschijning van Jezus op de dag van zijn bruiloft?