|
Helpdesk Site info Zoeken Extra
|
3.8.16. Instelling Heilig Avondmaal
Inhoud:
- Pesachlam en het Lam van God
- Eerste Heilig Avondmaal
- Afsluiting van de maaltijd met lofzang
- 'Jullie zullen Mij allemaal in de steek laten'
Na het gesprek over de uitlevering van Jezus was de stemming tijdens de laatste pesachmaaltijd ongetwijfeld bedrukt. De discipelen waren verward en wisten niet wat ze van de hele situatie moesten denken. De toespelingen van Jezus op zijn naderend levenseinde was toch wel heel indringend geworden.
Pesachlam en het Lam van God
Nu sprak Jezus nadrukkelijker over zijn aanstaande lijden en sterven.
"Hij zei tegen hen: 'Ik heb er hevig naar verlangd dit pesachmaal met jullie te eten voor de tijd van mijn lijden aanbreekt. Want ik zeg jullie: ik zal geen pesachmaal meer eten voordat het zijn vervulling heeft gevonden in het koninkrijk van God.' " (Lucas 22:15-16, NBV2004)
Bij de jaarlijkse Joodse Pesachviering wordt tot op vandaag de bevrijding van het volk Israël uit Egypte herdacht. Op de avond voor de uittocht werd er een lam geslacht. Het bloed van het lam werd aan de deurposten aangebracht, waardoor de doodsengel niemand in dat huis doodde, terwijl bij de Egyptenaren de oudste zoon stierf. Na deze tiende en laatste plaag liet de farao van Egypte het volk Israël uit zijn land wegtrekken. En zo werd Israël een zelfstandig volk, op weg naar het land waar ze zich zouden vestigen.
In Exodus 12 kunnen we lezen over de instelling van de pesachmaaltijd. Er is een direct verband tussen het lam dat daarbij geslacht werd en Jezus die zichzelf zou geven als het ultieme Offerlam, van wie het pesachlam een voorafbeelding was. Johannes de Doper had daar al iets over gezegd toen hij mensen erop attent maakte dat Jezus hun kant opkwam:
"... Daar is het lam van God, dat de zonde van de wereld wegneemt." (Johannes 1:29, NBV2004)
Lees meer hierover in onderwerp 'Lam van God' in hoofdstuk 'Kruis van Jezus'.
Eerste Heilig Avondmaal
De laatste (Joodse) pesachmaaltijd van Jezus met zijn discipelen werd direct gevolgd door het eerste (nieuwtestamentische) Heilig Avondmaal.
Brood en wijn horen bij de Joodse pesachmaaltijd. Daarbij horen volgens een eeuwenoude instelling vier bekers rond te gaan, met elk hun eigen betekenis:
- de beker van de heiliging, toewijding aan God
- de beker van de plagen van Egypte, de strafgerichten van God
- de beker van de verlossing uit de slavernij in Egypte
- de beker van dankzegging en lofprijzing, met vooruitzien naar de komst van de Messias, die zou komen om het volk Israël te herstellen
De volgende Bijbelgedeelten gaan over de derde beker, de beker van verlossing. Jezus gaf een nieuwtestamentische invulling aan het begrip verlossing:
"En hij nam een brood, sprak het dankgebed uit, brak het brood, deelde het uit en zei: 'Dit is mijn lichaam dat voor jullie gegeven wordt. Doe dit, telkens opnieuw, om mij te gedenken.' " (Lucas 22:19-21, NBV2004)
"Ook nam Hij een beker, sprak het dankgebed uit en gaf hun die met de woorden: 'Drink er allen uit, want dit is mijn bloed van het verbond, dat voor velen wordt vergoten tot vergeving van zonden." (Matteüs 26:27-28, WV2012)
Jezus sprak hier voor het eerst rechtstreeks over het Nieuwe Verbond, dat gaat over de relatie tussen God en de mensen die in Jezus zouden geloven en Hem zouden navolgen.
Jezus zou een dag later zijn lichaam geven (gesymboliseerd door brood) en zijn bloed laten vloeien (gesymboliseerd door wijn) voor de rechtvaardigmaking, verzoening, verlossing en levendmaking van ieder die tot geloof zou komen. Door zijn dood maakte Jezus een nieuw, eeuwig leven beschikbaar voor ieder die zich als gelovige aan Hem zou toewijden. Jezus had al eerder hierop gezinspeeld toen Hij zei:
"Ik ben het levende brood dat uit de hemel is neergedaald; wanneer iemand dit brood eet zal hij eeuwig leven. En het brood dat ik zal geven voor het leven van de wereld, is mijn lichaam ... Wie mijn lichaam eet en mijn bloed drinkt, heeft eeuwig leven ..." (Johannes 6:51,54, NBV2004)
Deze woorden sluiten aan bij wat Jezus een tijd geleden had gezegd:
"Wie mijn lichaam eet en mijn bloed drinkt, heeft eeuwig leven en hem zal ik op de laatste dag uit de dood opwekken. Mijn lichaam is het ware voedsel en mijn bloed is de ware drank. Wie mijn lichaam eet en mijn bloed drinkt, blijft in mij en ik blijf in hem ... Dit is het brood dat uit de hemel is neergedaald. Het is niet het brood dat uw voorouders aten; zij zijn gestorven, maar wie dit brood eet zal eeuwig leven." (Johannes 6:54-58, NBV2004)
De discipelen hadden het toen een onbegrijpelijk verhaal gevonden. Maar nu Jezus had uitgelegd waar het Heilig Avondmaal voor stond, werd het een stuk duidelijker voor hen.
Zie meer hierover in onderwerp 'Heilig Avondmaal' in hoofdstuk 'Gemeente'.
Afsluiting van de maaltijd met lofzang
De Pesachviering werd afgesloten met het zingen van enkele psalmen:
"Nadat ze de lofzang hadden gezongen, vertrokken ze naar de Olijfberg." (Matteüs 26:30, NBV2004)
Het was gebruikelijk om bij die gelegenheid Psalm 115-118 te zingen. Vervolgens verwachtten de discipelen dat de vierde en laatste beker zou rondgaan. Maar vreemd genoeg stapte Jezus direct na de lofzang op en verlieten ze het huis. Waarom? Veel Bijbeluitleggers geloven dat Jezus dit deed omdat Hij eerst een andere beker zou moeten drinken: de beker van Gods toorn. Pas wanneer Jezus terug zal komen om zijn messiaanse vrederijk op aarde te stichten zou het de tijd zijn voor de vierde beker. Dat geeft een extra dimensie aan de woorden die Jezus even daarvoor had uitgesproken:
"Want ik zeg jullie: ik zal geen pesachmaal meer eten voordat het zijn vervulling heeft gevonden in het koninkrijk van God." (Lucas 22:16, NBV2004)
'Jullie zullen Mij allemaal in de steek laten'
Daarna ging Jezus zijn discipelen iets vertellen wat ze niet konden en niet wilden geloven.
"... Jullie zullen mij allemaal in de steek laten. Want er staat geschreven: Ik zal de herder doden en de schapen zullen worden uiteengejaagd." (Marcus 14:27, GNB1996)
Petrus had direct zijn reactie klaar. Als een haan kraaide Petrus:
"Al laat iedereen u in de steek, ik nooit ..." (Marcus 14:29, GNB1996)
Hij zei dat hij meer van zijn Meester hield dan alle anderen. Wat een zelfoverschatting! Hij wilde gewoonweg nummer één van de discipelen zijn en wilde het desnoods bewijzen ook.
"Jezus antwoordde: 'Ik verzeker je: juist jij zult me vannacht, nog voor de haan tweemaal gekraaid heeft, driemaal verloochenen.' " (Marcus 14:30, NBV2004)
Petrus leek nauwelijks te horen wat Jezus zei. Hij kraaide gewoon verder.
"Maar Petrus hield met grote stelligheid vol: 'Al zou ik met u moeten sterven, ik zal u nooit verloochenen.' Alle anderen zeiden iets dergelijks." (Marcus 14:31, NBV2004)
Petrus hield inderdaad erg veel van Jezus, en in Getsemane zou hij de enige zijn die Hem ging verdedigen, op gevaar van zijn eigen leven. Maar toch was hij even kwetsbaar als de anderen, omdat de Heilige Geest nog niet gekomen was. Door die goddelijke Helper zouden ze wel de kracht ontvangen om stand te houden onder moeilijke omstandigheden.
Volgend onderwerp: