3.7.16. Zieke man in Betzata
Jezus heeft een man genezen die al 38 jaar ziek was. Deze gebeurtenis is
beschreven in Johannes 5:1-18.
Betzata betekent 'huis van genade'. In het oorspronkelijke, Griekse Nieuwe
Testament wordt de naam gespeld als 'Betesda', afgeleid van de Hebreeuwse
benaming Betzata. Omdat de woorden 'in het Hebreeuws' in de Bijbeltekst
voorkomen, komen we in modernere vertalingen de Hebreeuwse versie 'Betzata'
tegen, terwijl we in oudere vertalingen 'Betesda' lezen. In 1890 zijn de
restanten van Betzata in Jeruzalem gevonden, ongeveer 12 meter onder het
grondoppervlak.
Feest in Jeruzalem, ellende in Betzata
"Enige tijd later ging Jezus voor
één van de Joodse feesten naar Jeruzalem.
Nu is er in Jeruzalem bij de Schaapspoort een badinrichting, in het Hebreeuws
Betzata geheten, met vijf zuilengangen. Daar lag gewoonlijk een groot aantal
zieken, blinden, lammen en kreupelen." (Johannes 5:1-3, WV2012)
Betzata was een soort ziekenhuis met zalen en kamers die gebouwd
waren rondom een waterbassin of vijver. Het
lijkt erop dat hier voornamelijk mensen verbleven met een ernstig chronisch
lichamelijk gebrek. In dit Bijbelgedeelte laat de evangelist Johannes het sterke
contrast zien tussen de feestelijke sfeer in Jeruzalem en de troosteloze ellende
in Betzata. Het was waarschijnlijk één van de verplichte feestdagen, waarop
volgens de wet van Mozes elke
Israëliet in Jeruzalem verwacht werd. Welke feestganger dacht dan aan deze mensen in
Betzata bij wie het woord 'feest' niet in hun woordenboek voorkwam? De meeste
patiënten hadden geen enkele hoop op genezing. Maar er was iets bijzonders aan
de hand met het water in Betzata, tenminste dat dachten de mensen.
"... Want een engel daalde van
tijd tot tijd neer in het badwater en bracht het water in beweging; wie dan het
eerst daarin kwam, na de beweging van het water, werd gezond, aan welke ziekte
hij ook leed." (Johannes 5:4, HSV2010)
De meeste Bijbeluitleggers gaan ervan uit dat het waterbassin was verbonden met een
bron die op onregelmatige tijden water omhoog stuwde. Het verhaal van de engel
berust waarschijnlijk op bijgeloof. Maar het verhaal leek de patiënten toch
enige hoop te geven en iets om steeds met spanning naar uit te zien.
Het verhaal over die engel komt niet in alle oorspronkelijke
manuscripten en in alle Bijbelvertalingen voor.
Wilt u beter worden?
Jezus verliet het feestvierende centrum van Jeruzalem en ging naar Betzata toe.
Jezus zag al
die zieken liggen of zitten, maar niemand van hen had oog had voor deze bezoeker.
Niemand herkende Hem. Jezus liep wat rond te kijken totdat Hij de persoon zag
die Hij wilde ontmoeten. Het
was duidelijk dat deze man verlamd was of in ieder geval niet in staat was om te
lopen. Hij had al 38 jaar moeten leven met dit ernstige gebrek. Jezus stelde hem
een vraag om hem te laten uiten hoe hij in het leven stond.
"Er was ook een man bij die al achtendertig jaar ziek was.
Jezus zag hem liggen en begreep dat hij al lang ziek was. Daarom vroeg
hij: 'Wilt u beter worden?' " (Johannes 5:5-6, GNB1996)
Hopeloos
Jezus kreeg geen antwoord. Natuurlijk wilde de zieke man beter worden, maar
dat was onmogelijk. Hij gaf een hopeloos antwoord:
" 'Meneer,' antwoordde de zieke, 'ik heb niemand om me het bassin in te
dragen wanneer het water in beweging komt. Als ik erin afdaal, is een ander me
al voor.' " (Johannes 5:7, GNB1996)
Na 38
jaar ziek zijn was zijn denken afgestompt en was er niets meer van zijn
identiteit overgebleven dan zijn ziekte. En omdat er niemand was die hem naar het water
kon dragen zodra het in beweging kwam,
was zelfs die kleine kans op genezing niet voor hem weggelegd. Waarom kwam die
vreemdeling hem zo'n pijnlijke vraag stellen? De
verlamde man reageerde beleefd, maar waarschijnlijk was hij ook wel wat
geïrriteerd. Daarna besloot Jezus om de man uit te dagen een stap te zetten
in geloof:
"Jezus zei tegen hem:
Sta op, neem uw ligmat op en ga lopen. En meteen werd de man gezond,
nam zijn ligmat op en ging lopen ..." (Johannes 5:8-9, HSV2010)
Als in een droom probeerde hij voorzichtig op zijn
voeten staan. Toen voelde hij dat hij weer kracht in zijn benen had. Hij zette een paar
onwennige stappen en ... hij liep! Hij was weer helemaal gezond! Wat een wonder
had Jezus gedaan!
Ontmoetingen in Jeruzalem
Daarna was Jezus snel vertrokken en ging Hij naar Jeruzalem. De genezen man
verliet ook zo snel mogelijk die sombere plaats waar hij zoveel jaren had
versleten. Hij ging naar de tempel in Jeruzalem, misschien om daar God te
bedanken voor zijn goddelijke genezing. Hij droeg zijn slaapmatje nog bij zich,
waarschijnlijk was dat zijn enige bezitting.
Toen kamen er een paar Joodse leiders op hem af die hem de kast gingen
uitvegen omdat hij een slaapmatje droeg en zoiets mag niet op Sabbat! De man vertelde
hen dat hij zojuist na 38 jaar door iemand was genezen en nu eindelijk weer kon lopen.
Vandaar dat hij zijn matje nog bij zich had.
"... Nu was het die dag sabbat. De Joden zeiden dan ook
tegen de man die genezen was: 'Het is sabbat, het is niet toegestaan een
slaapmat te dragen!' Maar hij zei tegen hen: 'Degene die mij genezen heeft, zei
tegen mij: Pak uw mat op en loop.' 'Wie zei dat tegen u?' vroegen ze. Maar de
man die genezen was kon niet zeggen wie het was, want Jezus was al verdwenen
omdat daar zo veel mensen waren." (Johannes 5:9-13, NBV2004)
In plaats dat de Joodse leiders hem feliciteerden met zijn genezing vielen
zij hem lastig met hun pietluttige regels, die beslist niet van God kwamen.
"Later vond Jezus hem op het tempelplein. 'U bent
nu gezond,' zei hij, 'maar zondig niet meer, anders gebeurt er iets ergers met
u.' De man ging weg en vertelde de Joodse leiders dat Jezus het was die hem had
genezen." (Johannes 5:14-15, GNB1996)
Jezus legde aan de man uit dat er in zijn geval een relatie was tussen zijn zonden en
de ziekte. Wat die relatie was weten we niet, maar de man heeft die woorden
waarschijnlijk begrepen en in zijn oren geknoopt. Jezus wilde hem waarschuwen om
anders te gaan leven dan vóór zijn ziekte. Wanneer hij zou terugvallen in zijn
oude zonden, zou hij de gevolgen daarvan ondervinden.
Wat is ervan te leren?
De verlamde man uit deze
geschiedenis dacht niet verder dan zijn handicap. Sommige zieke of gehandicapte
mensen zijn bijvoorbeeld niet meer dan de optelsom van hun kwalen, want dat is
het enige waar ze in hun gedachten mee bezig zijn. God kan ook in jouw leven
wonderen doen. God kan je ook helpen om met Gods hulp goed om te gaan met je situatie.
God kan je ook op andere manieren een nieuw perspectief geven en zelfs genezen.
Zie hierover hoofdstuk 'Beproevingen'.
Als God iets goeds voor je heeft gedaan, bijvoorbeeld door je genezing te
schenken of je probleemsituatie op te lossen, toon Hem dan je dankbaarheid door
nadrukkelijk te willen leven tot Gods eer. Geef je nieuwe mogelijkheden aan
Jezus en laat Hij bepalen wat je ermee mag doen.
.Zie ook deze onderwerpen in dit hoofdstuk:
- 'Jezus
genas zieken'
- 'Jezus
genas ook op sabbat'
- 'Waarom
deed Jezus wonderen?'
Volgend onderwerp:
3.7.17. Bartimeüs
