3.4.1. Wat zijn de zaligsprekingen?

 

- Basisonderwijs over het koninkrijk van de hemel - Gelukkig binnen het koninkrijk van de hemel - Ongelukkig buiten het koninkrijk van de hemel

 

 

Basisonderwijs over het koninkrijk van de hemel

De zogenaamde zaligsprekingen zijn de eerste woorden die Jezus sprak in zijn Bergrede, die we kunnen lezen in drie hoofdstukken: Matteüs 5-7.

In de zogenaamde 'Rede op de vlakte' (Lucas 6:20-49), die Jezus op een ander tijdstip op een andere plaats uitsprak, komen enkele gedeelten voor die sterk lijken op gedeelten in de Bergrede.

De meest uitgebreide weergave van de zaligsprekingen lezen we in Matteüs 5:3-12 (iets aangepast weergegeven):

	de gelukkigen	de beloften
1.	gelukkig wie nederig van hart zijn	voor hen is het koninkrijk van de hemel
2.	gelukkig wie treuren	zij zullen getroost worden
3.	gelukkig wie zachtmoedig zijn	zij zullen het land bezitten
4.	gelukkig wie gerechtigheid doen	zij zullen verzadigd worden
5.	gelukkig wie barmhartig zijn	zij zullen barmhartigheid ondervinden
6.	gelukkig wie zuiver van hart zijn	zij zullen God zien.
7.	gelukkig wie vrede brengen	zij zullen zonen van God genoemd worden
8.	gelukkig wie vervolgd worden	voor hen is het koninkrijk van de hemel

Levenshouding binnen het koninkrijk van de hemel

De zalligsprekingen van Jezus gaan over duurzaam levensgeluk en blijdschap. Het koninkrijk van de hemel is een GOED koninkrijk, want God is goed. En Jezus belooft het hoogst denkbare levensgeluk aan wie Hem trouw navolgen.

Deze zaligsprekingen behoren tot de kern van het onderwijs van Jezus over het koninkrijk van de hemel. Ze schetsen de normale manier van leven voor ware volgelingen van Jezus. Het zijn ook antwoorden op de vraag: hoe vind ik een duurzaam levensgeluk?

Veel Bijbellezers hebben moeite met de zaligsprekingen. Zij vinden dat Jezus wel erg hoge eisen stelt. Wie kan ooit voldoen aan al deze eigenschappen? Inderdaad legt Jezus de lat heel hoog en is Hij zelf de enige die volledig aan deze kenmerken voldoet. Maar het geheim van het koninkrijk is juist dat Jezus deze kwaliteiten wil ontwikkelen in de harten van gelovigen. Door de inwoning van de Heilige Geest kan een gelovige zich ontwikkelen in de richting van het karakter van Jezus en zal hij steeds meer van het karakter van Jezus laten zien.

 

Gelukkig binnen het koninkrijk van de hemel

Elke zaligspreking begint in de meeste Bijbelvertalingen met het woord 'gelukkig'. In de Bijbel in Gewone Taal lees je 'echt gelukkig', in de Herziene Statenvertaling 'zalig'. Het gaat daarbij om geluk van een hemelse kwaliteit, een geluk dat niet in aardse dingen te vinden is en niet afhankelijk is van je levensomstandigheden. Dit woord doet ook meteen denken aan het eeuwige leven dat Jezus heeft beloofd aan degenen die Hem trouw volgen tot het einde van hun leven. Zij zullen daarvoor beloond worden in het hiernamaals en dan zal hun geluk pas volmaakt zijn. Ik heb eens gehoord dat iemand deze zaligsprekingen de 'CAO van het koninkrijk' noemde. Best een aardige vergelijking!

Elk van de acht aspecten van 'gelukkig zijn in het koninkrijk van de hemel' bestaat uit:

1. een karaktereigenschap of levenshouding
2. een belofte over de manier waarop je gezegend wordt (in het 'hier en nu' en in het hiernamaals) wanneer je het in praktijk brengt

Dat steeds terugkerende woord 'gelukkig' betekent ook dat het koninkrijk van de hemel een GOED koninkrijk is. God zoekt het allerhoogste geluk voor de mensen en maakt hen tegelijk duidelijk hoe ze dat hoogste geluk kunnen nastreven en ontvangen. Hoe meer deze zaligsprekingen in jouw leven vorm krijgen, hoe gelukkiger je bent in het hier en nu en ook later in het hiernamaals.

 

Ongelukkig buiten het koninkrijk van de hemel

De zaligsprekingen zijn precies het tegenovergestelde van wat we in de wereld om ons heen tegenkomen. Jezus zet alle wereldse ideeën over geluk op de kop. De zaligsprekingen staan namelijk in een schril contrast met de ellende die wereldse gelukzoekers tegemoet gaan als ze het koninkrijk van de hemel blijven afwijzen. Hun aardse geluk kan best heel geweldig lijken. Toch is dat maar tijdelijk, want al dat geluk kun je door levensomstandigheden zomaar kwijtraken en je kunt het ook niet meenemen naar de eeuwigheid. De oogst van hun leven, die ze terugvinden in het hiernamaals, is bovendien een huiveringwekkende toekomst.

Hier volgt een overzicht van een levenshouding die tegenovergesteld is aan die in de zaligsprekingen genoemd worden, met de tegenovergestelde gevolgen die ze zullen ondervinden:

1. Trotse mensen zullen buiten het koninkrijk van de hemel blijven.
2. Mensen die geen berouw hebben zullen de straf op hun zonden ontvangen en ongetroost blijven.
3. Hardvochtige go-getters en zakkenvullers zullen uiteindelijk niets bezitten.
4. Mensen die de zonde liefhebben zullen honger lijden.
5. Onbarmhartige mensen zullen worden gestraft.
6. Leugenachtige mensen zullen ver bij God vandaan zijn.
7. Oorlogzuchtige mensen en ruziemakers zullen in het rijk van de satan terechtkomen.

En dat zou je een omschrijving van het leven in de hel kunnen noemen. Dat zal je niet verbazen: de hel is immers het tegenovergestelde van de hemel.

In de volgende onderwerpen gaan we de zaligsprekingen verder uitwerken.

 Volgend onderwerp:  3.4.2. Gelukkig wie nederig van hart zijn