3.4.1. Wat zijn de zaligsprekingen?
Basisonderwijs over het koninkrijk van de hemel
De zogenaamde zaligsprekingen zijn de eerste woorden die Jezus sprak in zijn
Bergrede, die we kunnen lezen in drie hoofdstukken: Matteüs 5-7.
In de
zogenaamde 'Rede op de vlakte' (Lucas 6:20-49), die Jezus op een ander tijdstip
op een andere plaats uitsprak, komen enkele gedeelten voor die sterk lijken op
gedeelten in de Bergrede.
De meest uitgebreide weergave van de zaligsprekingen lezen we in Matteüs 5:3-12 (iets aangepast weergegeven):
Levenshouding binnen het koninkrijk van de hemel
De zalligsprekingen van Jezus gaan over duurzaam levensgeluk en blijdschap. Het
koninkrijk van de hemel is een GOED koninkrijk, want God is goed. En Jezus
belooft het hoogst denkbare levensgeluk
aan wie Hem trouw navolgen.
Deze zaligsprekingen behoren tot de kern van het onderwijs van Jezus over
het koninkrijk van de hemel.
Ze schetsen de normale manier van leven voor
ware volgelingen van Jezus. Het zijn
ook antwoorden op de vraag: hoe vind ik een
duurzaam levensgeluk?
Veel Bijbellezers hebben moeite met de zaligsprekingen. Zij vinden
dat Jezus wel erg hoge eisen stelt. Wie kan ooit voldoen aan al deze eigenschappen?
Inderdaad legt Jezus de lat heel hoog en is Hij zelf de enige die volledig aan deze kenmerken
voldoet. Maar het geheim van het koninkrijk is juist dat Jezus deze kwaliteiten
wil ontwikkelen in de harten van gelovigen. Door de
inwoning van de Heilige
Geest kan een gelovige zich ontwikkelen in de richting van het karakter van
Jezus en zal hij steeds meer van het karakter van Jezus laten zien.
Gelukkig binnen het koninkrijk van de hemel
Elke zaligspreking begint in de meeste
Bijbelvertalingen met het woord 'gelukkig'. In de
Bijbel in Gewone Taal lees je
'echt gelukkig', in de
Herziene Statenvertaling 'zalig'. Het gaat
daarbij om geluk van
een hemelse kwaliteit, een geluk dat niet in aardse dingen te vinden is en niet
afhankelijk is van je levensomstandigheden. Dit
woord doet ook meteen denken aan het eeuwige leven dat Jezus heeft beloofd aan degenen die
Hem trouw volgen tot het einde van hun leven. Zij zullen daarvoor beloond worden in het
hiernamaals
en dan zal hun geluk
pas volmaakt zijn. Ik heb eens gehoord dat iemand deze zaligsprekingen de 'CAO
van het koninkrijk' noemde. Best een aardige vergelijking!
Elk van de acht aspecten van 'gelukkig zijn in het koninkrijk van de hemel'
bestaat uit:
- een karaktereigenschap of levenshouding
- een belofte over de manier waarop je gezegend wordt (in het 'hier en nu'
en in het hiernamaals) wanneer je het in praktijk brengt
Dat steeds terugkerende woord 'gelukkig' betekent ook dat het koninkrijk van
de hemel een GOED koninkrijk is. God zoekt het allerhoogste geluk voor de mensen
en maakt hen tegelijk duidelijk hoe ze dat hoogste geluk kunnen nastreven en
ontvangen. Hoe meer deze zaligsprekingen in jouw leven vorm krijgen, hoe
gelukkiger je bent in het hier en nu en ook later in het
hiernamaals.
Ongelukkig buiten het koninkrijk van de hemel
De zaligsprekingen zijn precies het tegenovergestelde van wat we in
de wereld om ons heen tegenkomen. Jezus zet alle wereldse ideeën over geluk op de kop.
De zaligsprekingen
staan namelijk in een schril contrast met de ellende die wereldse gelukzoekers
tegemoet gaan als ze het koninkrijk van de hemel blijven afwijzen. Hun aardse geluk
kan best heel geweldig lijken. Toch is dat maar tijdelijk, want al dat geluk kun je
door levensomstandigheden zomaar kwijtraken en je kunt het ook niet meenemen
naar de eeuwigheid. De oogst van hun leven, die ze terugvinden in het
hiernamaals, is bovendien een
huiveringwekkende toekomst.
Hier volgt een overzicht van een levenshouding die tegenovergesteld is aan
die in de zaligsprekingen genoemd worden, met de tegenovergestelde
gevolgen die ze zullen ondervinden:
- Trotse mensen zullen buiten het koninkrijk van de hemel blijven.
- Mensen die geen berouw hebben zullen de straf op hun zonden ontvangen en
ongetroost blijven.
- Hardvochtige go-getters en zakkenvullers zullen uiteindelijk niets
bezitten.
- Mensen die de zonde liefhebben zullen honger lijden.
- Onbarmhartige mensen zullen worden gestraft.
- Leugenachtige mensen zullen ver bij God vandaan zijn.
- Oorlogzuchtige mensen en ruziemakers zullen in het rijk van de satan
terechtkomen.
En dat zou je een omschrijving van het leven in de
hel kunnen noemen. Dat zal je
niet verbazen: de hel is immers het tegenovergestelde van de hemel.
In de volgende onderwerpen gaan we de zaligsprekingen verder uitwerken.
Volgend onderwerp:
3.4.2. Gelukkig wie nederig van hart zijn