4.2.15. Rechtvaardigmaking
Toen Jezus aan het kruis stierf, heeft Hij de zondeschuld van de hele wereld
gedragen. Bij je wedergeboorte wordt deze verdienste van Jezus persoonlijk op
jou toegepast, waardoor je zondeschuld wordt vergeven. Vanaf dat moment is je
status veranderd van 'zondaar' naar 'rechtvaardige'.
Zie onderwerp
'Jezus
droeg de zonden' in hoofdstuk
'Sterven
van Jezus'.
Rechtvaardigmaking is het fundament van de wedergeboorte. Je zou kunnen
zeggen dat de overige drie aspecten (verzoening,
verlossing en
levendmaking) daar verder op doorbouwen. Rechtvaardigmaking is de morele kant van de
wedergeboorte die gaat over de cruciale vraag: ben je schuldig of onschuldig
tegenover God? Hierbij staat vooral
Gods rechtvaardigheid op de voorgrond.
"... gerechtigheid en recht zijn de grondslag van zijn troon."
(Psalm 97:2, NBG1951)
Wat is rechtvaardigmaking?
Een ZONDAAR die zich tot God bekeert wordt bij zijn wedergeboorte tot
RECHTVAARDIGE verklaard door God, de hoogste
rechterlijke macht van het heelal. Deze verklaring is door Jezus, de Zoon van
God, ondertekend met zijn eigen bloed. Deze verklaring is eenmalig, heeft een
eeuwige geldigheidsduur en kan alleen ongedaan worden gemaakt op verzoek van de
persoon zelf, als hij ervoor kiest zich van God los te maken.
Gods prachtige herscheppingsplan
voor de mens, waarvan de rechtvaardigmaking een onderdeel
is, komt voort uit de eindeloze bron van genade die zo kenmerkend is voor onze
edelmoedige Schepper:
"Want allen hebben gezondigd en missen de heerlijkheid van God,
en worden om niet gerechtvaardigd door Zijn genade ..." (Romeinen 3:23-24,
HSV2010)
De profeet Jesaja profeteerde de volgende woorden over Jezus, die eeuwen
later op aarde zou komen:
"... Wanneer Hij Zijn leven heeft geofferd voor de zonde ...
zal mijn rechtvaardige dienaar (=Jezus) vele mensen bevrijden van schuld en hen
rechtvaardig maken in de ogen van God, want Hij zal al hun zonden dragen."
(Jesaja 53:10-11, HB2008)
Bij rechtvaardigmaking onderscheiden we een minkant (vergeving van
zondeschuld) en een pluskant (toerekening van Jezus' gerechtigheid). In dit
verband betekent de term 'minkant' dat God iets schadelijks wegneemt dat bij het
oude leven hoort. De term 'pluskant' betekent dat God daarvoor in de plaats iets
goeds geeft dat bij het nieuwe leven hoort.
Minkant van rechtvaardigmaking: vergeving van zondeschuld
De minkant van rechtvaardigmaking houdt in dat je vergeving van je
persoonlijke zondeschuld ontvangt.
Zonden zijn daden die tegen Gods wil in gaan en
schuld is de mate waarin je daarvoor verantwoordelijk gesteld wordt. In
Leviticus 1-4 zien we dat God zondoffers
had ingesteld en apart daarvan ook nog
eens schuldoffers om het verschil te benadrukken. Bij schuldoffers is
bijvoorbeeld herstelbetaling verplicht, bij zondoffers niet. In het Nieuwe
Testament worden 'zonde' en 'schuld' vaak door elkaar gebruikt, omdat ze sterk
met elkaar samenhangen.
Vergeving houdt in dat je schuld is betaald door Jezus. Dat heeft Hij
gedaan doordat Hij aan het kruis de
zondeschuld van de hele mensheid op zich genomen heeft en zijn eigen
zondeloze leven als zondoffer en schuldoffer heeft gegeven. De vergeving die
Jezus op Golgota mogelijk heeft gemaakt voor de mensheid als geheel, wordt
individueel toegepast wanneer je je tot God hebt
bekeerd door het
geloof in Jezus.
"God echter bevestigt Zijn liefde voor ons daarin dat Christus
voor ons gestorven is toen wij nog zondaars waren." (Romeinen 5:8, HSV2010)
De gerechtvaardigde mens is dus officieel vrijgesproken van zijn zonden. Zijn
geweten is volledig gereinigd van alle zonden. Hij wordt door God goedgekeurd en
aanvaard.
Pluskant van rechtvaardigmaking: toerekening van gerechtigheid
Vergeving houdt in dat Jezus bij de wedergeboorte je zondeschuld
op zich heeft genomen. Daardoor is de schuld vereffend en is het dus met God in
orde gekomen. Dat begrip is overbekend bij iedere kerkganger.
Maar rechtvaardigmaking betekent dat bovendien de rechtvaardigheid van Jezus
(door in jouw plaats te sterven aan het kruis) aan jou wordt
toegerekend. Dat begrip is veel minder bekend. Paulus zegt hierover:
"Hem, die geen zonde gekend heeft, heeft Hij voor ons tot ZONDE
gemaakt, opdat wij zouden worden GERECHTIGHEID Gods in Hem." (2 Korintiërs 5:21,
NBG1951)
Dat is niet alleen de schuld wegnemen, zodat je niets meer hoeft terug te
betalen, maar dat je ook nog eens een enorme bonus erbij ontvangt. Dat is
dubbele genade en dubbel onbegrijpelijk! God heeft aan Jezus al jouw zonden
toegerekend. Nu rekent God jou al het goede toe dat Jezus gedaan heeft. Stel je
eens voor dat een crimineel voor de rechtbank staat vanwege ernstige, bewijsbare
misdrijven. Het OM eist 18 jaar gevangenisstraf, maar de rechter verklaart hem
onschuldig en geeft hem ook een flink geldbedrag om een nieuw leven te beginnen.
Dat nieuws zou over de hele wereld
op tv komen. Gewoon te gek voor woorden. En net zo 'te gek voor woorden' is de
rechtvaardigmaking die God een bekeerling toekent.
Het gevolg van rechtvaardigmaking is dat de schaamte en de onvrede van je
zonden verdwijnt en dat Gods vrede ervoor in de plaats komt.
"Wij dan, gerechtvaardigd uit het geloof, hebben vrede met God
door onze Here Jezus Christus." (Romeinen 5:1, NBG1951)
Die vrede kun je ervaren alsof er een pak van je hart is en dat is ook
letterlijk zo.
Voorbeelden van rechtvaardigmaking
Ook in het Oude Testament komen we deze beide kanten van rechtvaardigmaking
tegen, bijvoorbeeld in het visioen van de profeet Zacharia over de hogepriester
Jozua:
"... 'Trek hem zijn vuile kleren uit.' En Zich tot Jozua
wendend, zei Hij: 'Kijk,Ik heb uw zonden van u weggenomen en geef u nu deze
feestkleren.' " (Zacharia 3:4, HB2008)
In het Nieuwe Testament komen we de prachtige gelijkenis tegen van de
verloren zoon,
die bij zijn smadelijke thuiskomst tegen
zijn vader zei dat hij voortaan zijn knecht wilde zijn. Nee, hij werd als zoon
binnengehaald, kreeg een zegelring om zijn vinger en er werd een knalfeest
gebouwd. Hij werd:
- (- kant) vergeven en (+ kant) in ere hersteld
- (- kant) zijn vuile plunje mocht hij uitdoen en (+ kant) feestkleding mocht hij
aandoen
Rechtvaardigmaking is een begrip waarover ik me blijf verwonderen. Het
vreemde is dat gelovigen tig keer zo vaak spreken over vergeving dan over
rechtvaardigmaking. Misschien dat ze gewend zijn aan Bijbels onderwijs
waarbij de zonde wordt overbelicht ten koste van de genade die God schenkt.
Geen zondaar meer, maar een rechtvaardige geworden
Een wedergeboren persoon is een rechtvaardige geworden en zo staat hij geregistreerd
in de hemel. Als hij daarna zondigt, blijft die registratie als rechtvaardige
ongewijzigd. Als hij daarna zijn zonden belijdt, worden ook die zonden vergeven.
"Als wij onze zonden belijden: Hij is getrouw en
rechtvaardig om ons de zonden te vergeven en ons te reinigen van alle
ongerechtigheid." (1 Johannes 1:9, HSV2010)
Voor een onbekeerd mens is zondigen de regel, maar voor een wedergeboren mens is
zondigen de uitzondering. Daarom schreef de apostel Johannes bijvoorbeeld:
"We weten dat iemand die uit God geboren is niet zondigt ..." (1
Johannes 5:18, NBV2004)
Die uitspraak lijkt op het eerste gezicht gewoon niet waar te zijn, omdat
zelfs de beste gelovigen toch wel zonden blijven doen. Maar het is de
uitzondering geworden, niet meer de regel. Een ware gelovige kent de weg naar de
vergeving van zonden en naar de overwinning over zijn
zondige neigingen door de kracht van Gods Geest op de leerweg van het geloof.
Naarmate een wedergeboren mens geestelijk
groeit, zal hij een steeds grotere afkeer van de zonde krijgen en zal de Heilige
Geest hem helpen steeds meer een
rein en
heilig leven
te leiden.
Zie ook hoofdstuk 'Omgaan met zonden'.
Nieuwe identiteit
De wedergeboren mens heeft rechtvaardigheid als uitgangspunt, dus mag hij
daarna nooit meer zeggen dat hij een zondaar is. Het zondigen hoort niet
meer bij zijn nieuwe identiteit als herschapen mens. Het is belangrijk om
dat te begrijpen, ook wanneer de praktijk van het leven weerbarstig is.
De zondeschuld was de oorzaak van:
- de verwijdering tussen God en de mens
- de macht van de satan over je leven
- de geestelijke dood
Door de vergeving van schuld en de rechtvaardigmaking is de weg vrijgemaakt
voor de volgende drie aspecten van de wedergeboorte die in de
volgende onderwerpen aan de orde komen:
- het herstel van de relatie met God
(verzoening)
- de vrijheid van God in je leven (verlossing)
- het ontvangen van nieuw leven (levendmaking)
Volgend onderwerp:
4.2.16. Verzoening
