|
Helpdesk Site info Zoeken Extra
|
4.3.6. Kinderdoop en belijdenis
Inhoud:
- Ontstaan van de kinderdoop
- Nadruk op de verbondsbelofte voor kinderen
- Openbare geloofsbelijdenis
- Kinderdoop is moeilijk uit te leggen
Ontstaan van de kinderdoop
Gedurende de eerste eeuwen na Christus was volwassendoop door onderdompeling de normale praktijk. De traditie van de kinderdoop door besprenkeling met water is enkele eeuwen na Jezus ontstaan en verving langzaam aan die van de volwassendoop. Op verschillende concilies werd de kinderdoop tot de enige geldige manier verklaard en ook dat kinderen van gelovige ouders door hun doop voor eeuwige behoud hebben ontvangen. Bij de reformatie hebben de protestanten de dooptraditie van de rooms-katholieke kerk 'meegenomen'. Een gereformeerde verbondstheologie is later ontwikkeld om de kinderdoop van een theologische basis te voorzien.
De traditie van de kinderdoop, die meestal bij pasgeboren kinderen wordt toegepast, ligt ook vast in de drie Formulieren van Enigheid, die door veel kerken als geloofsbasis worden gehanteerd. Daardoor is in deze kerken de kinderdoop stevig verankerd in het kerkelijk leven en staat de volwassendoop buiten discussie. In feite wordt daarmee een hogere autoriteit aan die Formulieren toegekend dan aan de Bijbel.
Nadruk op de verbondsbelofte voor kinderen
Om Gods verbondsbelofte voor kinderen te benadrukken en vorm te geven, worden pasgeboren kinderen van kerkleden ten doop gehouden. Voor de ouders is dit een belangrijke en tegelijk ontroerende gebeurtenis. Het is toch heel bijzonder dat God niet alleen volwassen gelovigen belangrijk vindt, maar dat zijn hart ook uitgaat naar hun pasgeboren kindje. Gods trouw gaat vooraf aan het geloof van het kind. Aan de ouders wordt dan gevraagd hun verantwoordelijkheid op zich te nemen om hun kinderen vertrouwd te maken met de dingen van God door voorbeeld en onderwijs. Tijdens de doopplechtigheid spreken zij hun jawoord daarover uit.
Er zijn wel verschillen van mening over de inhoud van Gods verbondsbelofte voor kinderen. In sommige kerken sluiten de uitgangspunten daarover geheel aan bij onderwerp ' Verbondsbelofte voor kinderen', eerder in dit hoofdstuk. Maar in veel kerken gaat men veel verder door ook de wedergeboorte te koppelen aan de kinderdoop met alles wat daarbij hoort, dus ook dat ze kinderen van God zijn geworden en een innerlijke vernieuwing door de Heilige Geest hebben ontvangen. Die gedachte wordt ook verwoord in de Heidelbergse Catechismus, zondag 26.
Bij de kinderdoop ontvangen de kinderen als het ware hun christelijke identiteit, waardoor ze zich onderscheiden van kinderen uit niet-gelovige gezinnen (zie ook de Heidelbergse Catechismus, zondag 27). Zij worden dan doopleden van hun plaatselijke kerkelijke gemeente.
Openbare geloofsbelijdenis
In het verlengde van de kinderdoop is de traditie van het doen van openbare geloofsbelijdenis ontstaan. Bij de openbare geloofsbelijdenis nemen kinderen, die oud genoeg zijn geworden om zelf een geloofskeuze te kunnen maken, hun doop als het ware voor eigen rekening. Zij verklaren daarmee dat ze in God en zijn Woord geloven volgens de leer van de kerk en daarnaar willen leven. Bij de openbare geloofsbelijdenis word je van een dooplid tot een belijdend lid van een plaatselijke kerkelijke gemeente.
Van mensen die lid van een kerk willen worden maar niet als kind gedoopt zijn, wordt gevraagd eerst belijdenis te doen om vervolgens gedoopt te worden (bijna altijd door besprenkeling).
Kinderdoop is moeilijk uit te leggen
Naar mijn mening komt de volwassendoop eenvoudig en overtuigend tevoorschijn uit een aantal duidelijke Bijbelgedeelten, terwijl de onderbouwing van de kinderdoop eigenlijk niet goed is uit te leggen en gekunsteld overkomt. Door de kinderdoop worden twee zaken met elkaar verbonden die niet met elkaar verbonden kúnnen worden: fysieke geboorte en wedergeboorte.
Zoals eerder gezegd wordt de doop in de Bijbel het 'bad van de wedergeboorte' genoemd (Titus 3:5, NBG1951) en de wedergeboorte is gekoppeld aan geloofsovergave. Zo lezen we:
"... Maar door het geloof in de macht van God, die ook Hem (=Jezus) heeft opgewekt uit de dood, bent u nu met Hem opgestaan en hebt u nieuw leven ontvangen." (Kolossenzen 2:12, HB2008)
De manier van toetreding tot het Oude Verbond (door geboorte binnen het volk van God) is toegepast op het Nieuwe Verbond. En dat terwijl het Nieuwe Testament de doop juist koppelt aan de daadwerkelijke wedergeboorte van de gedoopte persoon. En 'het verbond', waar voorstanders van de kinderdoop over spreken, is dus niet het Oude Verbond, niet het Nieuwe Verbond, maar een door mensen bedachte mengvorm.
Zie ook onderwerp 'Nieuwe verbond en doop' eerder in dit hoofdstuk.
Volgend onderwerp: