link naar Home Page  Bijbelstudies - startmenu  

 

 Helpdesk    Site info    Zoeken    Extra  

 

 

 

4.3.7. Onderdompeling of besprenkeling

Inhoud:

- Doop door onderdompeling
- Doop door besprenkeling
- In de Bijbel alleen doop door onderdompeling
- Dooppraktijk van de vroegchristelijke kerken


De manier van dopen, door onderdompeling of besprenkeling, is een uiterlijke handeling die symbool staat voor een geestelijke betekenis.

Doop door onderdompeling

 

Doop door onderdompeling in water symboliseert op een duidelijke manier de wedergeboorte:

  1. afwassing van zonden
  2. afleggen en afsterven van het oude leven
  3. opstanding tot een nieuw leven

Deze drie aspecten komen we onder meer in de volgende Bijbelgedeelten tegen:

"Wat aarzel je nog? Kom, laat je dopen en je zonden afwassen onder aanroepen van zijn naam." (Handelingen 22:16, GNB1996)

"Wij zijn dan met Hem begraven door de doop in de dood, opdat evenals Christus uit de doden is opgewekt tot de heerlijkheid van de Vader, zo ook wij in een nieuw leven zouden wandelen. Want als wij ... gelijkgemaakt aan Hem in Zijn dood, dan zullen wij ook aan Hem gelijk zijn in Zijn opstanding." (Romeinen 6:4-5, HSV2010)

Geen van deze drie aspecten kan van toepassing zijn op pasgeboren kinderen. En ook de doop door onderdompeling niet!

Jezus heeft zich met de mensheid geïdentificeerd en zijn leven voor ons overgehad. Door de volwassendoop identificeer je jezelf met Jezus: in zijn lijden en sterven, in zijn begrafenis en opstanding.

  • Je laat je onderdompelen in het doopwater om daarmee te laten zien dat je je oude leven hebt 'begraven' en dat je zonden zijn afgewassen vanwege het plaatsvervangend sterven van Jezus.
  • Je komt weer uit het water omhoog om daarmee te laten zien dat God je nieuw leven heeft gegeven. Jezus is uit de dood opgestaan en heeft zijn leven met je gedeeld.

Doop door onderdompeling kan plaatsvinden in een speciaal doopbassin in het kerkgebouw. In veel gevallen wordt gebruik gemaakt van een verplaatsbaar bassin. Ook worden er doopdiensten in de openlucht gehouden, bijvoorbeeld in een waterplas, een rivier of zelfs in de zee. Voor de dopeling is hun doop een heel bijzondere ervaring (voor de bezoekers van de doopdienst trouwens ook) omdat de onderdompeling zo krachtig de innerlijke vernieuwing afbeeldt.

De doop door onderdompeling doet ook denken aan de doortocht van het volk Israël door de Rietzee, waarbij ze definitief afstand namen het land Egypte, het land van hun vreselijke slavendienst, en een nieuwe identiteit kregen als Gods volk in vrijheid.

Doop door besprenkeling

 

Besprenkeling met water kan tot op zekere hoogte gezien worden als een afbeelding van afwassing van zonden, maar volgens mij hebben pasgeboren kinderen geen zonden gedaan die weggewassen moeten worden. Wel kan de besprenkeling iets uitbeelden van het ontvangen van Gods zegen, waarmee het gedoopte kind als het ware wordt 'overgoten'. Maar al met al staat besprenkeling veel verder af van de diepere betekenis van de doop dan onderdompeling.

In de Bijbel alleen doop door onderdompeling

 

Het woord 'besprenkeling' wordt in de Bijbel nergens in verband gebracht met dopen. In de tijd van het Nieuwe Testament was onderdompeling de vanzelfsprekende dooppraktijk. Men kende toen al de proselietendoop, die werd uitgevoerd door onderdompeling in water wanneer niet-Joden op hun verzoek werd ingelijfd in het volk Israël. Helaas wordt in de meeste Bijbelvertalingen de uitdrukking 'dopen IN water' veranderd in 'dopen MET water', waarmee besprenkeling wordt gesuggereerd:

"Ik doop u wel met water tot bekering, maar Hij Die na mij komt, is sterker dan ik; ik ben het niet waard Hem Zijn sandalen na te dragen. Hij zal u dopen met de Heilige Geest en met vuur." (Matteüs 3:11, HSV2010)

Maar de brontekst staat overduidelijk 'dopen IN', daarover kan taalkundig geen enkel misverstand bestaan. Ik ken maar één Nederlandse Bijbelvertaling die dit wel correct heeft vertaald: de Willibrord vertaling.

"Ik doop u in water met het oog op bekering. Maar Hij die na mij komt, is krachtiger dan ik. Ik ben te min om Hem zijn sandalen te brengen. Hij zal u dopen in heilige Geest en vuur." (Matteüs 3:11, WV2012)

De andere Bijbelvertalingen zijn dus aangepast aan de meest gangbare dooppraktijk in Nederland (besprenkeling MET water) en dat is een dubieuze manier van vertalen! Johannes de Doper had een rivier nodig om bekeerlingen te dopen. De mensen moesten de rivier in om gedoopt te worden door onderdompeling. Vandaar de uitdrukking 'volop water' in het volgende Bijbelvers:

"Johannes doopte ook, in Enon bij Salim, want daar was volop water. De mensen gingen naar hem toe en lieten zich door hem dopen." (Johannes 3:23, GNB1996)

Voor besprenkeling zou heel wat minder water nodig zijn. Ook de volgende Bijbeltekst levert hetzelfde beeld op van doop door onderdompeling:

"Op het moment dat hij (=Jezus bij zijn doop) uit het water omhoogkwam, zag hij de hemel openscheuren en de Geest als een duif op zich neerdalen." (Marcus 1:10, NBV2004)

Dooppraktijk van de vroegchristelijke kerken

 

Een document dat in gebruik was in een groot aantal kerken uit de eerste eeuw na Christus is de 'didachè' (het griekse woord voor 'onderwijs'), ook wel 'het onderwijs van de 12 apostelen' genoemd. Dat geschrift bevat een groot aantal korte aanwijzingen voor het persoonlijke christelijke leven en voor kerkelijke gebruiken. Daarin staat over het toepassen van de doop het volgende:

"De doop wordt toegepast nadat aan de dopelingen eerst de christelijke leer is onderwezen. Er wordt gedoopt in de naam van de Vader en van de Zoon en van de Heilige Geest, in stromend water. Maar als er geen stromend water is, gebruik wat voorhanden is. En als u geen koud water kunt gebruiken, gebruik dan warm. En als u geen van beide hebt, giet dan water over het hoofd, driemaal, in de naam van Vader, Zoon en Heilige Geest."

Dit is een krachtig bewijs van het feit dat de geloofsdoop door onderdompeling aan volwassenen de authentieke manier van dopen was van de vroegchristelijke kerk, met begieting als alternatieve doopvorm op plaatsen waar geen stromend water in de buurt is.


Volgend onderwerp:

  4.3.8. Wat kunnen we van elkaar leren? 

 

 

 

HELPDESK

 

HELPDESK

Site info
- Wat betekent herschepping?
- Wat vind je op deze site?
- Achtergrond
- Vier aspecten
- Copyright

 

 

 

 

Helpdesk

Zoeken
- Zoekmogelijkheden
- Tips voor zoektermen
- Populaire zoektermen
- Inhoudsopgave (kort)
- Inhoudsopgave (lang)
- Trefwoord index
- Bijbeltekst index

 

 

 

 

 

Extra
- Geloofsvragen
- PDF bestanden downloaden
- Printklare pagina's
- Gespreksvragen
- Thema's voor Bijbelkringen
- Thema's kerkelijk jaar
- Cursus 'Gods karakter'

 

Herschepping Bijbelstudies - versie 3.4.