In hoofdstuk 'Bekering en wedergeboorte' hebben we stilgestaan bij de belofte van rust aan mensen die Jezus aanvaarden als hun verlosser en als hun Heer. Daarbij denken we aan de volgende uitnodiging van Jezus:
"Kom naar Mij toe, allen die vermoeid en belast bent, en Ik zal u rust geven." (Matteüs 11:28, HSV2010)
Maar vervolgens zei Jezus nog iets over rust vinden:
"Neem Mijn juk op u en leer van Mij dat Ik zachtmoedig ben en nederig van hart; en u zult rust vinden voor uw ziel" (Matteüs 11:29, HSV2010)
Op het eerste gezicht lijkt het er op dat Jezus zichzelf tegenspreekt. In de eerstgenoemde tekst ontvang je rust als je alleen maar bij Jezus komt, en in het volgende vers belooft Hij rust als je bepaalde dingen DOET. Klopt dit wel? Jazeker, want Jezus spreekt hier over twee soorten rust.
We leven vanuit die (tweede) rust als we met Jezus wandelen, in bewuste afhankelijkheid van Hem. Daartoe dienen we het juk van Jezus op ons te nemen. Veel mensen denken dan als vanzelf aan zo'n houten ding op je schouders waarmee je bijvoorbeeld twee emmertjes water kunt halen. Dat beeld moeten we even corrigeren. Als er in de Bijbel over een juk gesproken wordt, is dat meestal geen eenpersoonsjuk voor mensen, maar een juk dat op twee lastdieren gelegd wordt. Zo komen we in de Bijbel nogal eens de uitdrukking 'een span ossen' tegen, twee ossen met een juk, bijvoorbeeld om een ploeg te trekken. Die twee ossen moeten goed op elkaar afgestemd zijn, zodat bijvoorbeeld de ene niet harder trekt dan de andere. Als ze niet op elkaar afgestemd zijn, is het doodvermoeiend voor de dieren en bovendien kunnen ze niet fatsoenlijk rechtdoor lopen.
Als je het juk van Jezus op je schouders krijgt, hoef je dus je last niet alleen te trekken. Het is een tweepersoonsjuk en je doet je werk samen met ... Jezus zelf, die als het ware naast je loopt. Onrust ontstaat als je sneller of langzamer wil lopen dan Jezus, of een andere kant op wil gaan dan Jezus. Het juk is een prachtig beeld van de geoefende wandel met Jezus. Aan de ene kant is het een opgave, want er moet gewerkt worden. Aan de andere kant is het een toestand van stabiliteit, want Jezus heeft de leiding en Hij bepaalt de richting van lopen en het geschikte werktempo. Met het oog daarop zei Jezus:
"want Mijn juk is zacht en Mijn last is licht." (Matteüs 11:30, HSV2010)
Als Jezus naast je loopt is elk juk zacht en elke last is dan licht. Hij zorgt er namelijk voor dat je in staat bent alles te dragen wat je in het leven meemaakt. Zo nodig doet Hij wonderen om dit voor elkaar te krijgen! Het geheim van deze belofte ligt in het rusten in de Heer. Het klinkt zo simpel, maar in de praktijk is het de moeilijkste opgave voor elke gelovige.
Natuurlijk is het moeilijk om het 'juk van Jezus' op je te nemen als je nog je eigen lasten blijft dragen. Ook gelovigen blijven vaak rondlopen met lasten die hen vermoeien en tegenhouden om de rust van Jezus te ervaren. Bijvoorbeeld:
Het begrip 'rusten in de Heer' klinkt voor veel gelovigen nogal tam. Er zijn gelovigen die van nature een passieve karaktertrek hebben. Zij kunnen hun afwachtende houding ten onrechte zien als rusten in de Heer. Daar moeten ze natuurlijk erg mee oppassen. Rusten in de Heer en een actieve levenshouding kunnen uitstekend bij elkaar passen.
Innerlijke rust is het gevolg van een geoefend geloof, het gevolg van geloofsgroei, een mate van geestelijke volwassenheid. Als je kunt rusten in de Heer, hoeft God je niet meer constant bij te sturen, zoals in het begin van je wandel met Jezus. De rust van Jezus brengt ontspanning en innerlijke genezing.
"Alleen bij God vindt mijn ziel haar rust ... " (Psalm 62:2, NBV2004)
Om in de tweede rust te blijven zegt Jezus dat je ook van Hem moet leren nederig en zachtmoedig te zijn. Dat betekent in de eerste plaats een houding van afhankelijkheid van God en van een overgegeven wil. Telkens als je God wil dienen door eigen inspanningen of door eigenzinnige wegen te bewandelen of als je het zicht op Jezus verliest, glijd je langzaam uit die rust weg en neemt je onrust toe. Telkens als je je leven, je plannen, je studie, je werk, je relaties dan weer in zijn hand legt, kom je weer terug in zijn rust.
Hoe meer je leeft vanuit deze rust, des te dieper is je innerlijke vrede en hoe minder allerlei beproevingen en verleidingen je van je stuk brengen. Rusten in de Heer is allesbehalve een passief en gelaten geloofsleven: het is zelfs de grootst denkbare inspanning voor een christengelovige.
Rusten in de Heer is een stukje hemel op aarde beleven. Het is leven vanuit de hemel. Het is het wandelen met God zoals we dat op een bijzondere manier bij Henoch tegenkomen, waarbij zijn aardse leven als het ware zomaar overging in het hemelse leven (Genesis 5:24).