link naar Home Page  Bijbelstudies - startmenu  

 

 Helpdesk    Site info    Zoeken    Extra  

 

 

 

4.1.10. Gevoel en gemoed

Inhoud:

- Gevoel
- Gemoed
- Behoeften en verlangens
- Waarden en waardeoordelen
- Gevoel, gemoed en geloof
- Geloofsvertrouwen


 

schema gevoel en gemoed

Gevoel

 

Je gevoel is de functie van je ziel, waarbinnen je emoties of gevoelens zich afspelen. Alles wat je meemaakt aan gebeurtenissen, ontmoetingen, wat je hoort, ziet, voelt of ruikt, het komt allemaal via je zintuigen van buiten naar binnen en laat allerlei gevoelsindrukken achter. Met je verstand ben je bewust van je leven, met je gevoel beleef je je leven.

Het woord emotie komt van het Latijnse woord 'emovare' dat 'in beweging zetten' betekent. Emoties zijn krachtige drijfveren voor gedrag. Meestal heeft een emotie een duidelijk positieve of negatieve lading. Zo kun je verdriet, angst en boosheid als negatieve emoties ervaren, terwijl je blijdschap en vrede vooral als positieve emoties ervaart.

Gevoelens laten je merken hoe je je omgeving ervaart. Gevoelens zijn erg subjectief en daarom mogen ze nooit je leven beheersen. Wie zich door zijn gevoel laat overheersen, is als een stuurloos schip dat zich door de golven en de wind laat meeslepen. Gevoelens mag je ook niet negeren, want God heeft ze niet voor niets gegeven. Ze vertellen je vooral wat in je hart leeft en helpen je om niet als een machine, maar als een MENS door het leven te gaan. Daarom moeten gevoelens de juiste plek krijgen in je leven, maar wel onderworpen blijven aan het verstand dat zich richt op de stabiliserende waarheid van God Woord.

Gemoed

 

De 'dikke Van Dale' geeft de volgende definitie: 'het binnenste van de mens als zetel van zijn geestelijk gevoel, zijn neigingen, hartstochten en stemmingen'.

Je gemoed is de innerlijke gevoelsfunctie van je hart die je gevoel motiveert en aanstuurt. Omdat hart en ziel min of meer in elkaar overvloeien is het moeilijk een grens aan te wijzen tussen gevoel en gemoed. In je gemoed spelen vooral je dieper liggende gevoelens, waarden, behoeften en verlangens een belangrijke rol.

Het woord 'gemoed' is niet erg gangbaar meer in het dagelijkse spraakgebruik en het komt als zodanig niet vaak voor in de gangbare Bijbelvertalingen. Een paar voorbeelden uit de Bijbel waarbij het direct of indirect over diepere gevoelens in het gemoed gaat:

"Toen haastte hij (=Jozef) zich weg, want bij het zien van zijn broer schoot zijn gemoed vol, hij voelde dat hij zijn tranen niet kon bedwingen. Hij ging een kamer binnen en daar huilde hij." (Genesis 43:30, NBV2004)

"Ik, Daniël, was tot in het diepst van mijn gemoed geraakt ..." (Daniël 7:15, NBV2004)

"Ook bij het lachen kan het hart pijn hebben ..." (Spreuken 14:13, WV2012)

Behoeften en verlangens

 

Je gevoel is waar je behoeften en verlangens vastliggen. In je gemoed liggen je diepere verlangens. Hoe meer aan je levensbehoeften is voldaan, hoe gelukkiger je jezelf voelt. Dit kan zich uiten in gevoelens als vrede of onvrede, blijdschap of verdriet, genot of pijn.

Veel behoeften liggen op het lichamelijke vlak, zoals behoeften aan eten en drinken. Maar ieder mens heeft ook geestelijke behoeften waardoor je gaat verlangen naar zingeving in je leven en relaties. De diepste geestelijke behoefte van de mens kan pas bevredigd worden als hij kennis maakt met zijn Schepper en de geestelijke verbondenheid met Hem door de Heilige Geest.

Verlangens, begeerten en hartstochten oefenen krachtige druk uit op de wil om daaraan te voldoen. Ook verleidingen kunnen daarbij een sterke rol spelen.

Zie meer hierover in onderwerp 'Behoeften' in hoofdstuk 'Gelukkig leven'.

Waarden en waardeoordelen

 

Geweten en gemoed voeren allebei een beoordeling uit. Terwijl je geweten bepaalt in hoeverre iets goed of slecht is volgens je normen en idealen, zo bepaalt je gemoed welke waarde je hecht aan wat je bedenkt of ervaart. Je gemoed beoordeelt alles volgens jouw persoonlijke waarden en geeft daar een waardeoordeel over en dat leidt tot positieve of negatieve emoties: je vindt iets waardevol of waardeloos, mooi of lelijk, prettig of onprettig, enzovoort.

Jezus zei:

"Waar je schat is, daar zal ook je hart zijn." (Matteüs 6:21, NBV2004)

In je hart liggen je waarden vastgelegd ofwel een lijst met alles wat je waardevol vindt in je leven en waaraan je je geluk of welbevinden ontleent, of waarbij je je ongelukkig voelt als ze ontbreken. Waarden (we spreken ook wel van gevoelswaarden) kunnen te maken hebben met:

  • relaties
  • interesses, favoriete vrijetijdsbesteding, hobby's
  • geld, bezittingen, financiële voorzieningen, materiële dingen
  • persoonlijk welzijn (zoals gezondheid, veiligheid, zingeving)

Onder geestelijke waarden vallen al Gods geestelijke beloften en gaven, die direct verband houden met het leven dat God geeft in verbondenheid met Hem. We kunnen dan denken aan:

Zie meer hierover in hoofdstuk 'Gelukkig leven'.

Gevoel, gemoed en geloof

 

Bij de bekering spelen persoonlijke ervaringen (en dus ook je gevoel) een belangrijke rol. Als je mensen leert kennen die echte christenen zijn, kan dan een aansporing zijn om te verlangen naar wat zij hebben. Ook persoonlijke omstandigheden, vooral moeilijkheden of crisissituaties, kunnen mensen ertoe brengen om te verlangen naar een ander soort leven, een zinvol leven, en dat is precies wat Jezus wil geven.

Voordat je ervoor kiest om je leven aan Jezus te geven, wil je graag een basis voor je vertrouwen hebben. Een belangrijke vraag is dan: vertrouw ik de Bijbel en Jezus goed genoeg om mijn leven helemaal aan Hem toe te vertrouwen? Vertrouwen is eerder een zaak van intuïtie dan van het verstand.

Bij de wedergeboorte komt de Heilige Geest in je hart wonen en dat kun je ook ervaren als een diepe zekerheid van zijn aanwezigheid. Na je wedergeboorte begint een levenslang leerproces van geloofsgroei en daarbij speelt je gevoel een belangrijke rol.

Zie ook onderwerp 'Heilige Geest en je gevoel' in hoofdstuk 'Heilige Geest'.

Geloofsvertrouwen

 

Geloofsvertrouwen is het gevoelsaspect van je geloof. Met je gevoel kun je Gods vrede en blijdschap ontvangen en beleven. Daardoor ervaar je veel meer levensgeluk dan voor je wedergeboorte.

God wil je helpen om goed met je levensomstandigheden om te gaan. Daarbij zal je steeds moeten terugvallen op je geloofsfundament van de Bijbelse waarheid, want je gevoelens wijzen je onder moeilijke omstandigheden bijna altijd de verkeerde weg! Maar God wil je helpen om door eventuele beproevingen heen te komen en er zelfs sterker van te worden. Andere strijdpunten in je gevoelsleven zijn verleidingen. Ook daardoor wordt de echtheid van je geloof beproefd en God wil je ook daardoor helpen sterker te worden. Je gaat steeds meer waarde hechten aan Gods zegeningen, speciaal op het geestelijke vlak. Dit alles is alleen mogelijk door de actieve hulp van de Heilige Geest die ook in je gevoelsleven werkt.

Voor elke gelovige is de relatie met God één van de kostbaarste geschenken in hun leven. Vanuit die relatie zijn ze ook in staat duurzame relaties met andere mensen te hebben.

Dit wordt allemaal uitvoerig uitgewerkt in 'herschepping' deel 7 'Geloofsvertrouwen'.


Volgend onderwerp:

  4.1.11. Wil en loyaliteit 

 

 

 

HELPDESK

 

HELPDESK

Site info
- Wat betekent herschepping?
- Wat vind je op deze site?
- Achtergrond
- Vier aspecten
- Copyright

 

 

 

 

Helpdesk

Zoeken
- Zoekmogelijkheden
- Tips voor zoektermen
- Populaire zoektermen
- Inhoudsopgave (kort)
- Inhoudsopgave (lang)
- Trefwoord index
- Bijbeltekst index

 

 

 

 

 

Extra
- Geloofsvragen
- PDF bestanden downloaden
- Printklare pagina's
- Gespreksvragen
- Thema's voor Bijbelkringen
- Thema's kerkelijk jaar
- Cursus 'Gods karakter'

 

Herschepping Bijbelstudies - versie 3.4.