4.1.12. Gedrag en levensstijl
Gedrag
Het
verstand, het
gevoel en de
wil worden vaak genoemd als de drie functies van de
menselijke ziel. In Herschepping hanteren we nog een vierde functie: het
gedrag. Hiermee voer je uit wat je met je verstand hebt overdacht, waar je
gevoel zijn mening over heeft gegeven en wat je wil uiteindelijk heeft besloten.
Het gevolg is dat je iets gaat doen. Terwijl je wil bepaalt WAT je gaat doen,
bepaalt je gedrag HOE je het gaat doen. Eigenlijk betekent het woord 'gedrag'
wat je doet, maar in Herschepping betekent het dus ook de functie van je ziel
WAARMEE je het doet (bij gebrek aan een beter woord).
Levensstijl
Je levensstijl is de functie van je hart
die je
gedrag aanstuurt en ondersteunt.
Omdat hart en
ziel min of meer in elkaar overvloeien is het
moeilijk een grens aan te wijzen tussen gedrag en levensstijl. Je bent steeds
bewust van wat je doet. Maar je meeste gedragingen hangen samen met de gedragspatronen en gewoonten
die je in de afgelopen jaren hebt opgebouwd. En al die routines zijn
gevormd door alles wat je in het verleden gedaan hebt.
We doen verreweg de meeste dingen op een routinematige manier. Je kunt dan
denken aan allerlei vanzelfsprekende vaardigheiden als lopen, spreken, je
lichaam verzorgen. Maar ook aan vaardigheden die je al doende hebt geleerd,
zoals een muziekinstrument bespelen, omgaan met je smartphone, tafelmanieren.
Ook de manier waarop je op bepaalde gebeurtenissen reageert, hoe je met mensen
omgaat, hoe je je afspraken nakomt, al die dingen doe je voor een groot deel
routinematig. Al die routines zijn gevormd door wat je in het daarvóór hebt
gedaan. Als je meestal vriendelijk bent tegenover mensen, wordt vriendelijkheid
gewoon een deel van je levensstijl. Wanneer je vaak egoïstische keuzen maakt,
word je vanzelf een egoïst. Dan maak je daarna meestal ook weer egoïstische
keuzes. Zo werkt de macht van de gewoonte.
Gedrag, levensstijl en geloof
Wanneer je je tot
bekering komt, is het een heel natuurlijke zaak om
anders te willen leven
dan dat je eerst gewend was. Dat voornemen is een
onmisbaar kenmerk van een echte bekering. Je vroegere, ingesleten
gedragspatronen zitten dan nog in je systeem en die ben je niet zomaar kwijt.
Maar door er herhaaldelijk voor te kiezen de dingen op Gods manier te doen,
worden je slechte gewoonten steeds zwakker, en ontstaan er nieuwe, goede gewoonten. Wees
dan niet verbaasd wanneer oude patronen op zwakke momenten weer de kop opsteken.
Gewoon volhouden, want al doende leer je een nieuwe levensstijl op te bouwen.
Maar geloofsontwikkeling is niet een kwestie van zelfverandering. Bij je
wedergeboorte
ontvang je een nieuw leven en komt de
Heilige Geest in je hart wonen om je te helpen een nieuwe levensstijl te
ontwikkelen door bij herhaling op Gods manier te willen leven. Oefening baart
kunst. Door bij herhaling goede dingen te doen krijg je een steeds betere
levensstijl. Het kan niet anders dan dat een levend geloof een veranderd gedrag
tot gevolg heeft. Je gaat steeds meer de dingen doen die Jezus deed.
Zie ook onderwerp 'Geestvervuld
leven' in hoofdstuk 'Heilige Geest'.
Geloofspraktijk
"Nu gij Christus Jezus, de Here, aanvaard hebt, wandelt in
Hem." (Kolossenzen 2:6, NBG1951)
"Volg de weg van Christus Jezus, nu u hem als uw Heer aanvaard
hebt." (Kolossenzen 2:6, NBV2004)
Het wandelen (in verbondenheid) met Jezus of het volgen van de weg van Jezus
zijn mooie uitdrukkingen voor de levensstijl van een volgeling van Jezus in alle
dingen van het dagelijkse leven. En dat is precies waarvoor God je heeft
geschapen, wat de roeping is voor elke christen:
"Want hij (=God) heeft ons gemaakt tot wat wij nu zijn: in
Christus Jezus geschapen om de weg te gaan van de goede daden die God heeft
voorbereid." (Efeziërs 2:10, NBV2004
"en ga de weg van de liefde, zoals Christus, die ons heeft
liefgehad en zich voor ons gegeven heeft als offer, als een geurige gave voor
God." (Efeziërs 5:2, NBV2004)
Hier spreekt de Bijbel over goede daden uit liefde tot Jezus, en vanuit
de bron van Gods liefde waar je mee verbonden bent.
Bij geloofspraktijk denken we ook aan
geestelijke vruchten. Dat zijn in de eerste plaats de
resultaten van je daden, maar daarnaast zijn het ook veranderingen in
levensstijl. De meest bekende Bijbeltekst over geestelijke vruchten is de volgende:
"Maar de vrucht van de Geest is liefde, blijdschap, vrede,
lankmoedigheid, vriendelijkheid, goedheid, trouw, zachtmoedigheid,
zelfbeheersing. (Galaten 5:22, NBG1951)
De belangrijkste geestelijke vrucht is de liefde, die je
niet uit jezelf kunt opbrengen maar die van God komt.
Dat is de
zegenende liefde die totaal belangeloos is. Het resultaat van geestelijk
vruchtdragen is dat je als persoon steeds meer op Jezus
gaat lijken. Je karakter gaat steeds meer trekken van
Gods karakter krijgen. Daarom zijn geestelijke vruchten en
karakterverandering
de zichtbare resultaten van een vernieuwde levensstijl. Dit alles is alleen
mogelijk door de actieve hulp van de Heilige Geest
die zowel je geestelijke vruchten als de vernieuwde levensstijl in je uitwerkt.
Dit wordt allemaal uitvoerig uitgewerkt in Herschepping
deel 8 'Geloofspraktijk'.
Einde hoofdstuk: 4.1. Wie ben je als mens?
