|
Helpdesk Site info Zoeken Extra
|
5.3.7. Perfectionisme
Inhoud:
- Wat is perfectionisme?
- Perfectionisme en karakter
- Farizeïsme
- Vormen van perfectionisme
Wat is perfectionisme?
Perfectionisme is het streven naar volmaaktheid. Op zich is daar niets mis mee, maar perfectionisme als eigenschap of geneigdheid wordt meestal gebruikt om een overdreven streven naar perfectie aan te duiden.
Perfectionisten laten zich tiranniseren door hun geweten. Ze zijn verstrikt geraakt in hun hoge normen en raken voortdurend gefrustreerd door hun onvermogen om er aan te voldoen. Immers, zodra ze in de buurt komen van hun zelfbepaalde norm, verhogen ze de norm zodat ze NOOIT hun doel bereiken. Vaak hebben perfectionisten tegelijk last van minderwaardigheidsgevoelens, faalangst en zijn ze ook kritisch tegenover mensen die er andere normen of principes op na houden.
Sommige mensen leiden een krampachtig leven vanwege hun opvoeding door perfectionistische ouders die veel te hoge eisen aan hen stelden en dat duidelijk lieten merken. Dat komt allemaal ook onder christenen voor, vooral bij de meer serieuze christenen.
Perfectionisme staat bekend als de belangrijkste oorzaak van stress. Toch denken de meeste mensen dat stress wordt veroorzaakt door hun omstandigheden of door andere mensen. Heb je veel last van stress? Ga voor jezelf eens na of je niet te hoge eisen aan jezelf stelt. Kijk eens naar het volgende 'denkertje':
"Hoe hoger je de lat legt, des te eerder ga je er onderdoor."
Perfectionisme en karakter
De ene persoon heeft een sterkere neiging tot perfectionisme dan de ander. Dat hangt samen met het karakter. Maar geen enkel karakter is er immuun voor. Perfectionisme heeft namelijk veel gezichten.
| karakteraspect | |
|---|---|
| verstandelijk | Bij mensen met sterk aanwezige verstandelijke eigenschappen is het geweten sterker ontwikkeld dan bij anderen. Daarom hebben zij de sterkste neiging tot perfectionisme. Ze laten zich opjagen door hun hoge taakopvatting en hun hoge normen. Ze zijn erg streng in het beoordelen van zichzelf en vinden te gauw dat ze ergens in tekort schieten. |
| gevoelsmatig | Mensen met sterk aanwezige gevoelsmatige eigenschappen zijn het minst geneigd tot perfectionisme, maar hebben vaker het tegenovergestelde probleem: zij zijn gauw tevreden met hun prestaties, omdat ze die minder belangrijk vinden dan bijvoorbeeld goede relaties met mensen of een plezierig leven. Wel kunnen ze perfectionistisch zijn als het gaat om hun uiterlijk, kleding en andere uiterlijkheden omdat ze het belangrijk vinden hoe ze overkomen bij anderen. |
| wilskrachtig | Mensen met sterk aanwezige wilskrachtige eigenschappen kunnen ook behoorlijk perfectionistisch zijn vanwege hun sterke prestatiedrang. Vergeleken met verstandelijke mensen zijn ze minder krampachtig omdat ze meer realiteitszin hebben en dus beter kunnen relativeren. Wel willen ze het graag winnen van anderen en dat motiveert hen om tot het uiterste door te zetten. Zij stellen hoge eisen aan zichzelf en aan anderen. |
| evenwichtig | Mensen met sterk aanwezige evenwichtige eigenschappen jagen zichzelf niet gauw op om allerlei opzienbarende prestaties te leveren. Hun motto is: doe maar gewoon, en daarbij hoort geen perfectionisme. Maar ze kunnen wel perfectionistisch zijn op het gebied van veiligheid, structuur, regels, zuinigheid, netheid en punctualiteit. |
Perfectionisme en karakter
Farizeïsme
Het woord farizeeër klinkt in onze tijd bijna als een scheldwoord. Toch heeft het Jodendom veel aan de oorspronkelijke farizeeën te danken. Het farizeïsme was oorspronkelijk een soort opwekkingsbeweging als tegenhanger van een steeds toenemende wereldgelijkvormigheid van de Joden, die steeds verder van Gods levenswetten afdwaalden. Met hun nauwkeurige navolging van de levenswet wilden zij doen wat God hen had opgedragen en waren zij voorbeelden voor anderen. Niet voor niets stonden zij in hoog aanzien bij het volk.
De grote fout die de farizeeën in de tijd van Jezus maakten was dat ze het opvolgen van Bijbelse regels tot een doel op zichzelf gingen maken en dat is een vorm van perfectionisme. Zij werden trots op hun prestaties en zagen die als verdiensten om door God als rechtvaardigen te worden aangemerkt. Het streven naar perfectie kwam in de plaats van het dienen van de levende God en daarom noemde Jezus hen huichelaars. Lees Matteüs 23 maar eens door en let op de ongekend scherpe bewoordingen waarmee Jezus hen in de spiegel liet kijken. Dat houdt tegelijk een waarschuwing in voor ons als gelovigen, want wij lopen allemaal het risico om in dezelfde val terecht te komen.
Vormen van perfectionisme
Zoals eerder gezegd heeft perfectionisme veel gezichten. De meeste van die gezichten lijken op het eerste gezicht positief, maar als je even doorprikt, kom je trots tegen. Voorbeelden van perfectionisme:
- overdreven taakopvatting en plichtsbesef
- overdreven netheid in het huishouden
- jezelf overwerken terwijl je geen taken kunt delegeren, omdat je vindt dat jij het beter kunt dan anderen
- bang zijn om de controle te verliezen
- jezelf het vuur uit de sloffen lopen om het iedereen naar de zin te willen maken, omdat je de perfecte vriend, hulpverlener, gastvrouw of vriendin wilt zijn
- baas boven baas willen zijn
- altijd maar willen winnen
- overdreven nadruk op bepaalde christelijke tradities en de eigen 'zuivere leer'
- overdreven nastreven van bepaalde geestelijke ervaringen
- overdreven bezig zijn om Gods volmaakte plan met je leven te ontdekken
Volgend onderwerp: