5.3.11. Bezorgdheid
Bezorgdheid kan een verstandige reactie zijn als je plotseling iets
moeilijks meemaakt of als er onheil dreigt. Als het je aanzet om de oorzaak
van de bezorgdheid weg te nemen of om goed met de situatie
om te gaan, dan is het een gezonde vorm van bezorgdheid. Het wordt erger als de
bezorgdheid onnodig is of als je te lang bezorgd blijft en vooral als
bezorgdheid een
levenspatroon wordt.
Verkeerde bezorgdheid is vaak een vorm van pessimistisch, angstig denken over de
toekomst. Daarbij kan het gaan over financiële zorgen, schoolproblemen, zorgen
over kinderen die
verkeerde levenskeuzen hebben gemaakt, onopgeloste problemen, dreigende conflicten,
de toekomst in het algemeen, enzovoort.
Deze manier van denken geeft je een angstig, onzeker, onveilig gevoel. Als je
bezorgd bent, heb je niet de vrede in
je hart die God je zo graag gunt. Bezorgdheid kan je mopperig maken of zelfs
ziekten of kwalen opleveren. Het heeft meer negatieve bijwerkingen dan de meeste
medicijnen en geen enkele positieve uitwerking.
Hoe langer je ergens over piekert, hoe erger het lijkt te worden. Wat is dan
het nut van piekeren? Geen enkel nut. Er komen bijna nooit oplossingen uit
voort. Het is een verkeerde en schadelijke manier
van denken waar iets aan gedaan moet worden.
"Door je zorgen te maken over morgen verdwijnen de
problemen niet, maar verdwijnt de kracht voor vandaag."
(Corrie ten Boom,
1892-1983)
Oorzaken van bezorgdheid
Bezorgdheid kan ook voortkomen uit bijvoorbeeld:
Voor een christen is de grondoorzaak van bezorgdheid: gebrek aan vertrouwen
op God. Hoe meer iemand is gegroeid
in zijn geloof, hoe minder gauw hij zich onnodig zorgen maakt.
Als ik naar mijn zorgen kijk, zie ik Jezus niet.
Als ik
naar Jezus kijk, zie ik mijn zorgen niet.
Bezorgdheid en karakter
De ene persoon heeft een sterkere neiging tot bezorgdheid dan de ander.
Dat hangt samen met je karakter. Maar je moet je karakter natuurlijk niet als
excuus gebruiken voor bezorgdheid. Hierna volgt een overzicht van de manieren
waarop iemands karakter een rol kan spelen bij bezorgdheid:
| karakteraspect |
eigenschappen |
|
verstandelijk |
Mensen met sterk aanwezige verstandelijke eigenschappen kunnen hun
uitstekende denkvermogen ook misbruiken door zich te kwellen met bezorgde
gedachten. Dat geldt vooral voor creatieve mensen. Ze piekeren en zoeken naar oplossingen,
maar kunnen die vaak niet vinden. Ze vragen zich af wat ze hadden moeten doen en toch
niet gedaan hebben en komen daar ook niet uit. |
|
gevoelsmatig |
Als geboren optimisten zijn mensen met sterk aanwezige gevoelsmatige
eigenschappen gewend in het heden te leven, snel klaar te zijn met het verleden en
nauwelijks na te denken over de toekomst. Daarom hebben zij de minst sterke neiging tot
bezorgdheid. Soms zouden ze juist bezorgder moeten zijn, maar dan in de goede betekenis
van het woord: verantwoordelijkheid dragen om goed voorbereid te zijn op de toekomst,
waardoor ze veel problemen en moeiten kunnen voorkomen. |
|
wilskrachtig |
Mensen met sterk aanwezige wilskrachtige eigenschappen hebben doorgaans voldoende
zelfvertrouwen om de toekomst zonder al te veel zorgen tegemoet te zien. In tegenstelling tot gevoelsmatige
mensen denken zij wel vooruit, maar ze weten uit ervaring dat ze eigenlijk
overal goed doorheen komen. Zij begrijpen niet zo goed waarom anderen
zich zoveel zorgen maken. |
|
evenwichtig
|
Mensen met sterk aanwezige evenwichtige eigenschappen zijn geneigd bang te zijn
voor het onbekende en daarom maken zij zich ook vaak zorgen. Hun bezorgdheid wordt
niet zozeer gevoed door eindeloze piekergedachten, maar door onzekerheid over zichzelf,
over hun veiligheid en over de toekomst. |
Bezorgdheid en karakter
Bezorgdheid relativeren
Jezus gaf in de Bergrede onderwijs over dit onderwerp, nadat Hij had
gesproken over materialisme en het najagen van rijkdom:
"... maak u geen zorgen over eten, drinken en kleren.
Uw leven is belangrijker dan het voedsel! En uw lichaam is belangrijker
dan kleding."
(Matteüs 6:25, HB2008)
Jezus begint met een belangrijk advies voor bezorgde mensen: relativeren.
Vaak maken we ons namelijk bezorgd over relatief onbelangrijke zaken.
Sterker nog: het zijn vaak de minder belangrijke zaken waar we ons het meest
druk over maken. Is je dat wel eens opgevallen? Als het in grote lijnen goed gaat
in je leven, dan is het geen ramp als een paar minder belangrijke dingen niet
zo goed geregeld zijn.
"Kijk naar de vogels in de lucht: ze zaaien niet
en oogsten niet en vullen geen voorraadschuren, het is jullie hemelse
Vader die ze voedt. Zijn jullie niet meer waard dan zij?"
(Matteüs 6:26, NBV2004)
Vogels leven bij de dag. Ze maken zich geen zorgen voor later.
Dat hoeft ook niet, want God zorgt voor ze. Geldt dat niet veel meer voor
zijn kinderen?
"Al die zorgen maken uw leven geen dag
langer." (Matteüs 6:27, HB2008)
Dit is een vrije vertaling, maar die slaat de spijker wel op de kop.
Jezus leert ons namelijk dat bezorgdheid de meest onproductieve manier van denken is:
het levert NIETS op, alleen maar somberheid. Van zorgen maken wordt je leven
niet langer, maar eerder korter. Het is aangetoond dat het
niet de piekeraars zijn maar vooral de optimisten die hoge leeftijden bereiken
van negentig, honderd jaar. En dat wil heel wat zeggen. Dus: als je langer wil
blijven leven, maak je dan niet zoveel zorgen.
God zorgt
Jezus spoort je aan om de zichtbare werkelijkheid op aarde te
bekijken vanuit de geestelijke werkelijkheid van boven. God is namelijk oneindig
veel groter dan alles waar je je bezorgd over kunt maken. God heeft je niet
beloofd dat je leven zonder zorgen zou zijn, maar wel dat Hij er altijd bij zal
zijn. Dat weet je best, maar misschien vind je het moeilijk om daaruit moed en
hoop te putten. Als je meer met God hebt
meegemaakt en door Hem geholpen of
bemoedigd bent in moeilijke omstandigheden, zal het gemakkelijker zijn om
Gods helpende hand aan te pakken.
"... Uw hemelse Vader weet
heel goed wat u allemaal nodig hebt. Geef het koninkrijk van God en het doen
van zijn wil de hoogste
plaats in uw leven. Al het andere zal u dan geschonken worden." (Matteüs
6:32-33, HB2008)
De Bijbel maakt duidelijk dat God graag die zorgen van je overneemt. Als je
God kunt vertrouwen voor het in stand houden van de wereld met al haar
complexiteit, dan is Hij ook te vertrouwen voor jouw leven. Of niet
soms? In deze tekst spoort Jezus je aan om je focus te verleggen
naar de dingen van Gods koninkrijk, want:
- dan raak je je bezorgdheid kwijt
- dan draag je vrucht in het koninkrijk
- dan ontvang je waar je je anders druk om gemaakt zou hebben
Dat is een heel productieve en heilzame tijdsbesteding. Vergelijk die
eens met die onproductieve, schadelijke bezorgdheid. Wat een praktische wijsheid
van Jezus en wat een briljant psychologisch inzicht heeft Hij!
Volgend onderwerp: 5.3.12. Bevrijd van bezorgdheid
