link naar Home Page  Bijbelstudies - startmenu  

 

 Helpdesk    Site info    Zoeken    Extra  

 

 

 

5.4.3. Wet van Jezus

Inhoud:

- Jezus is gekomen om de wet van Mozes te vervullen
- Kern van de wet: liefde
- Vreemde wet?
- Terug naar het hart van de wet
- Maakte Jezus het nog moeilijker?
- Wat moeten christenen met oudtestamentische leefregels?


De wet van Jezus is gekoppeld aan het Nieuwe Verbond en het koninkrijk van de hemel en geldt voor alle mensen in de wereld die behoren bij de Gemeente van Jezus. De wet van Jezus is in zekere zin een verdiepte versie van de wet van Mozes, waarbij de rol van de Heilige Geest het belangrijkste verschilpunt is.

  • De wet van Mozes heeft betrekking op uiterlijk zichtbare daden, uit gehoorzaamheid en dankbaarheid tegenover God, de koning van het volk Israël. Door hun gehoorzaamheid aan Gods wet tonen gelovigen in hoeverre ze op God vertrouwen en Hem liefhebben.
  • De wet van Jezus gaat over gedrag dat is gemotiveerd vanuit het hart, door liefde voor Jezus en bekrachtigd door de actieve inwoning van de Heilige Geest. Door hun gehoorzaamheid aan Gods wet tonen gelovigen in hoeverre ze op God vertrouwen en Hem liefhebben.

Uit deze korte samenvatting kun je constateren dat er veel overeenkomsten zijn tussen de wet van Mozes en de wet van Jezus. De verschillen hangen vooral samen met de verschillen tussen het Oude Verbond en het Nieuwe Verbond. In beide gevallen gaat het om leefregels (geboden en verboden) waaraan gelovigen zich hebben te houden om de relatie met God in stand te houden en te groeien in geloofsverbondenheid met Hem.

Jezus is gekomen om de wet van Mozes te vervullen

 

Jezus heeft nooit een nieuwe serie leefregels uitgegeven als vervanging of aanvulling voor de wet van Mozes en heeft nooit gezegd: "Ik breng jullie mijn nieuwe wet, de wet van het 'koninkrijk van de hemel'. Dit zijn alle regels over hoe je moet leven van nu af aan. Deze wet vervangt de wet van Mozes."

"Denk niet dat Ik gekomen ben om de Wet of de Profeten af te schaffen; Ik ben niet gekomen om die af te schaffen, maar te vervullen." (Matteüs 5:17, HSV2010)

Het vervullen van de wet van Mozes, waar Jezus over sprak, kan drie betekenissen hebben die alle drie geldig zijn:

  1. Jezus wilde de volle, diepere betekenis van de Thora onderwijzen naar voren brengen, zoals bijvoorbeeld blijkt uit het volgende Bijbelgedeelte:
    "U hebt gehoord dat er gezegd is (=in de wet van Mozes): U moet uw naaste liefhebben en uw vijand moet u haten. Maar Ik zeg u: Heb uw vijanden lief; zegen hen die u vervloeken; doe goed aan hen die u haten; en bid voor hen die u beledigen en u vervolgen." (Matteüs 3:43-44, HSV2010)
  2. Jezus heeft de Thora tot volle werkelijkheid gebracht. Zo heeft Jezus bijvoorbeeld al de offerwetten uit de wet van Mozes vervuld door zelf als Lam van God het ultieme offer te brengen. De oudtestamentische dierenoffers waren oudtestamentische afbeeldingen van het ware offer dat Jezus later gebracht heeft. Daarmee maakte Jezus na zijn sterven de dierenoffers overbodig en na de verwoesting van de tempel (70 na Chr.) werd het ook onmogelijk.
  3. Jezus heeft als enige de wet van Mozes volledig nageleefd, niet alleen naar de letter maar ook naar de geest van Gods leefregels. Jezus heeft nooit gezondigd door Gods leefregels te overtreden en volledig te leven naar Gods wil (Hebreeën 4:15). Christengelovigen zijn geroepen om Jezus in alles na te volgen ... dus ook in het zich houden aan Gods levenswet. Alleen wel op een nieuwtestamentische manier die past bij het koninkrijk van de hemel.

Kern van de wet: liefde

 

In antwoord op een vraag van een Joodse wetgeleerde gaf Jezus aan wat de kern van de wet van Mozes was:

"... Heb de Heer, uw God, lief met heel uw hart en met heel uw ziel en met heel uw verstand. Dat is het grootste en eerste gebod. Het tweede is daaraan gelijk: heb uw naaste lief als uzelf. Deze twee geboden zijn de grondslag van alles wat er in de Wet en de Profeten staat." (Matteüs 22:37-40, NBV2004)

Jezus vertelde daarmee dus niets nieuws ten opzichte van de wet van Mozes, want daarin lezen we:

"Luister, Israël: de HEER, onze God, de HEER is de enige! Heb daarom de HEER, uw God, lief met hart en ziel en met inzet van al uw krachten." (Deuteronomium 6:4-5, NBV2004)

"... Heb je naaste lief als jezelf. Ik ben de HEER." (Leviticus 19:18, NBV2004)

Deze kortste samenvatting van de wet van Mozes is dus tegelijk de kortste samenvatting van de wet van Jezus. Deze samenvatting wordt ook wel de wet van liefde genoemd.

"Een nieuw gebod geef Ik u, namelijk dat u elkaar liefhebt; zoals Ik u liefgehad heb, moet u ook elkaar liefhebben. Hierdoor zullen allen inzien dat u Mijn discipelen bent: als u liefde onder elkaar hebt." (Johannes 13:34-35, HSV2010)

Het nieuwe in dit gebod van Jezus was niet het liefdesgebod zelf, maar wel dat zijn volgelingen de liefde van Jezus in hun hart zouden ontvangen door de inwonende Heilige Geest, om die liefde aan God en medemensen door te geven.

"... Gods liefde is in ons hart uitgestort door de heilige Geest die ons werd geschonken." (Romeinen 5:5, WV2012)

"Maar de vrucht van de Geest is liefde ..." (Galaten 5:22, NBV2004)

Vreemde wet?

 

Eigenlijk is de wet van liefde een heel merkwaardige wet. Is het wel een wet? Want zeg nu zelf eens: hoe kun je nu iemand BEVELEN om lief te hebben? Het doet me denken aan de verplichte, slaafse liefde-uitingen aan de 'grote leider' Kim Il Sung en zijn opvolgers in Noord-Korea. De Noord-Koreanen moeten dat wel doen uit lijfsbehoud, want wie de grote leider niet in zijn hart heeft gesloten is zijn leven niet zeker. Verplichte liefde is geen liefde, maar duidt op hersenspoeling en geestelijke manipulatie.

Zo is God niet, want Hij heeft mensen de vrije keuze gegeven om Hem lief te hebben of af te wijzen. God kan alles maken, behalve ... de vrijwillige liefdevolle toewijding van mensen. En dat is het kostbaarste wat God van mensen begeert. Niet om er zelf beter van te worden of zich te verrijken ten koste van de mensen, maar om hen de hoogste vorm van leven aan te reiken en een eeuwig liefdefeest met hen te kunnen vieren. Ja het is een rare wet, met veel meer AANbod dan GEbod en VERbod. Het is een juweel! Lees de wet van liefde, bestudeer hem, leef hem en je bent de rijkste persoon van de wereld.

Terug naar het hart van de wet

 

De godsdienstige praktijk van de Joden in de dagen van Jezus was meer gericht op de uiterlijke vervulling van Gods leefregels; de innerlijke kant kwam niet aan de orde. Daarmee was het HART uit de wet gehaald, terwijl in de wet van Mozes genoeg te ontdekken was over de innerlijke kant van de leefregels. Jezus gaf geen nieuwe leefregels, maar bracht de mensen terug naar de diepere bedoeling van de bestaande leefregels.

Jezus verweet de godsdienstige leiders dat zij op een slechte manier met de wet van Mozes omgingen en de mensen ondraaglijke lasten oplegden door hun wettische levensstijl en onderwijs:

"Wee jullie, schriftgeleerden en farizeeën, huichelaars, jullie geven tienden van munt, dille en komijn, maar veronachtzamen wat in de wet zwaarder weegt: recht, barmhartigheid en trouw, terwijl men het een zou moeten doen zonder het andere te laten. (Matteüs 23:23, NBV2004)

In zijn onderwijs ging Jezus steeds uit van de wet van Mozes en daarbij legde Hij aan de mensen uit wat de diepere bedoeling van Gods leefregels was.

De wet kijkt naar de buitenkant,
maar God kijkt naar de binnenkant.

Maakte Jezus het nog moeilijker?

 

Toch lijkt het wel of Jezus een nieuwe wet bracht die strenger en minder toegeeflijk was dan de wet van Mozes, vanwege uitspraken als deze:

"U hebt gehoord dat tegen onze voorouders gezegd is: 'U mag niemand doodslaan' en 'wie iemand doodslaat, zal veroordeeld worden.' Maar ik zeg zelfs: iedereen die kwaad is op een ander, zal veroordeeld worden ..." (Matteüs 5:21-22, HB2008)

Jezus' toehoorders werden mogelijk nog meer ontmoedigd door de volgende uitspraak van Jezus:

"Want ik zeg jullie: als jullie gerechtigheid niet groter is dan die van de schriftgeleerden en de farizeeën, zullen jullie zeker het koninkrijk van de hemel niet binnengaan." (Matteüs 5:20, NBV2004)

Moesten ze zich dan nog meer inspannen om Gods wil te volbrengen dan de farizeeën die hun hele leven wijdden aan het nauwgezet vervullen van de wet van Mozes?

Wat bedoelde Jezus hiermee? Dat het niet alleen gaat om WAT je doet, maar met welke motivatie je het doet. Niet vanuit een dwangmatig plichtsbesef, ijver voor de wet, afgedwongen gehoorzaamheid of verplichte dankbaarheid, maar uit oprechte liefde. Jezus zei:

"Als je mij liefhebt, houd je dan aan mijn geboden." (Johannes 14:15, NBV2004)

Het motief van je daden bepaalt of ze als gerechtigheid voor God gelden, of dat het menselijke prestaties zijn. Bekende voorbeelden van oudtestamentische leefregels op een nieuwtestamentische manier uitleggen, vinden we in de Bergrede van Jezus (Matteüs 5-7):

Bijbelgedeelte oudtestamentisch nieuwtestamentisch
Matteüs
5:21-26
niet doodslaan geen boosheid koesteren in je hart
Matteüs
5:27-30
niet echtbreken geen begeerte koesteren naar ongeoorloofde seksuele omgang
Matteüs
5:31-32
je vrouw wegzenden mag, maar dan wel met een bewijs van scheiding niet bij je vrouw vandaan gaan, maar haar trouw blijven 
Matteüs
5:33-37
je houden aan gezworen eden, maar bij bepaalde formuleringen kun je er onderuit komen altijd de waarheid spreken, dan is zweren niet nodig
Matteüs
5:38-42
oog-om-oog en tand-om-tand principe liever de ander nog meer tegemoet komen dan vergelding opeisen
Matteüs
5:43-47
je medemens liefhebben, maar je vijand haten iedereen liefhebben, zelfs je vijand

Toch wil ik niet de indruk wekken dat de Joden van toen en nu alleen maar op een uiterlijke manier God gediend hebben. Er zijn talloze voorbeelden van Joodse gelovigen van alle tijden die de rechter kolom wel degelijk in praktijk hebben gebracht. Denk bijvoorbeeld aan het feit dat Israël tijdens de Gaza oorlogen ook gewonde Palestijnen in hun ziekenhuizen hebben verzorgd. Dat waren geen propaganda stunts, maar dat kwam voort uit hun godsdienstige overtuiging.

Wat moeten christenen met oudtestamentische leefregels?

 

De schrijver van de Hebreeënbrief toont aan dat allerlei leefregels uit de wet van Mozes nog steeds waarde hebben voor nieuwtestamentische gelovigen, want er zijn veel geestelijke lessen uit te leren. Maar ze moeten wel worden gezien in het licht van de persoon van Jezus en wat Hij heeft gedaan, vooral door zijn plaatsvervangend sterven en opstanding:

"De wet laat slechts een schaduw zien van de goede dingen die moesten komen, niet hun ware gedaante ..." (Hebreeën 10:1, WV2012)

Veel oudtestamentische leefregels kunnen dan ook worden vertaald naar nieuwtestamentische begrippen. Voorbeelden:

  • De oudtestamentische offerregels en andere verordeningen voor de eredienst zijn vervuld door het offer van Jezus aan het kruis. Er hoeven dus geen rituele offers meer te worden gebracht. De nadruk op het offeren van dieren bepaalt ons bij de hoge prijs die God betaald heeft voor onze redding, en dat er berouw en herstel nodig is om de vernietigende effecten van de zonden op te heffen.
  • Sabbatten en feestdagen hebben ook hun nieuwtestamentische betekenis gekregen in Jezus. Vieringen zijn nuttig ter ondersteuning van het geloofsleven en gemeenteleven, maar het zijn geen opgelegde geboden meer.
  • Reinigingswetten zijn vervangen door de mogelijkheid van vergeving ontvangen voor beleden zonden op basis van Jezus' offer aan het kruis. Ze benadrukken de noodzaak om een rein leven te leiden.
  • Spijswetten, vooral het verbod om onreine dieren te eten, zijn vervangen door het gebod tot levensheiliging en afstand nemen van wereldse invloeden. Toch blijft het eten van bepaalde onreine dieren af te raden om gezondheidsredenen.
  • Wetten voor het organiseren van de Joodse samenleving zijn niet van toepassing op nieuwtestamentische gelovigen die immers geen natie vormen, maar een 'volk uit de volken' zijn. Zij dienen de wetten van hun eigen land te volgen.
  • Veel wetten illustreren de heiligheid van God en de noodzaak voor een heilige, reine levenswandel.

Andere wetten zijn van alle tijden, zoals leefregels voor huwelijk en seksualiteit, omgang met medemensen en levensheiliging. Deze worden door Jezus en ook in de brieven van Paulus en andere apostelen bevestigd en onderstreept. Ze worden eerder aangescherpt dan afgezwakt. Voorbeelden:

  • De criteria voor toegestane echtscheiding zijn beperkt tot het geval van vreemdgaan van de andere partner.
  • Het zweren wordt sterk afgeraden. In plaats daarvan is eerlijkheid altijd verplicht.

Volgend onderwerp:

 5.4.4. Wet van het geweten 

 

 

 

HELPDESK

 

HELPDESK

Site info
- Wat betekent herschepping?
- Wat vind je op deze site?
- Achtergrond
- Vier aspecten
- Copyright

 

 

 

 

Helpdesk

Zoeken
- Zoekmogelijkheden
- Tips voor zoektermen
- Populaire zoektermen
- Inhoudsopgave (kort)
- Inhoudsopgave (lang)
- Trefwoord index
- Bijbeltekst index

 

 

 

 

 

Extra
- Geloofsvragen
- PDF bestanden downloaden
- Printklare pagina's
- Gespreksvragen
- Thema's voor Bijbelkringen
- Thema's kerkelijk jaar
- Cursus 'Gods karakter'

 

Herschepping Bijbelstudies - versie 3.4.