5.4.13. Niet echtbreken
Dit gebod gaat over zuiver omgaan met liefde en relaties. Een huwelijk is
kostbaar en dient met zorg te worden 'behandeld'. Laat niet toe dat je huwelijk
stukgaat zodat echtscheiding de enige uitweg is. Seksualiteit is een mooi
geschenk van onze Schepper, maar als je er verkeerd mee omgaat, kan het veel
meer stuk maken dan je misschien denkt.
Het zevende van de tien geboden
"U zult niet echtbreken." (Exodus 20:14, HSV2010)
Het huwelijk (ofwel 'de echt') is een heilige verbintenis die door man en
vrouw 'voor Gods aangezicht' wordt gesloten en nooit verbroken mag worden. Het
huwelijk is de hoogste verplichting van de ene mens tegenover een ander mens
en gaat boven de verplichting tegenover ouders en kinderen. De Bijbel gebruikt
het huwelijk dikwijls als afbeelding van de
relatie tussen God en zijn volk (zie
ook Efeziërs 5:25-32). Door een goed huwelijksleven eren we onze Schepper meer
dan we denken en daaraan moet de nodige aandacht worden besteed. Het huwelijk
heeft dan ook zeer grote waarde voor God en daar moeten we dus met zorg en
aandacht mee omgaan.
"... Daarom zal een man zijn vader en moeder verlaten en zich
hechten aan zijn vrouw, en die twee zullen één worden; ze zijn dan niet langer
twee, maar één. Wat God heeft verbonden, mag een mens niet scheiden." (Matteüs
19:5-6, NBV2004)
Zie meer over huwelijk en relaties in
hoofdstuk 'Relaties
tussen mensen'.
Lessen van Salomo over huwelijkstrouw
Vooral in het Bijbelboek Spreuken vinden we veel waarschuwingen om trouw te
zijn tegenover je huwelijkspartner en je huwelijk te bewaken als een kostbare
schat. Een gebroken huwelijk levert onherstelbare schade op.
"Drink water uit je eigen bekken, ga naar
de stromen van je eigen bron. Je wilt toch niet dat ze de vrije loop krijgen
en de pleinen overstromen? Ze zijn van jou, van jou alleen,
laat niemand anders ervan drinken. Moge je bron gezegend zijn,
moge de geliefde van je jeugd je vreugde geven." (Spreuken 5:15-18,
NBV2004)
Overspel levert onherstelbare schade op:
"Maar pleeg je overspel, dan heb je geen verstand,
wie zoiets doet richt zichzelf te gronde. Hij zal door smaad worden getroffen
en zijn schande zal niet worden uitgewist." (Spreuken 6:32-33, NBV2004)
Koning Salomo, die wordt beschouwd als de auteur en verzamelaar van de meeste
spreuken in het Bijbelboek 'Spreuken', kon
het allemaal zo mooi opschrijven, maar zijn spreekwoordelijke belangstelling voor
grote aantallen vrouwen
was de oorzaak van zijn eigen ondergang. Salomo was buitengewoon wijs en
hij moet ongetwijfeld hebben geweten wat God vele jaren geleden
daarover had gezegd:
"Evenmin is het de koning toegestaan er veel vrouwen op na
te houden, want dat zou hem tot afgodendienst kunnen verleiden ..."
(Deuteronomium 17:17, NBV2004)
En precies dat gebeurde ook:
"Koning Salomo beminde vele buitenlandse vrouwen ... Hij
had zevenhonderd hoofdvrouwen en driehonderd bijvrouwen, en deze vrouwen maakten
hem ontrouw. op zijn oude dag verleidden zij hem ertoe andere goden te gaan
dienen en was hij de HEER, zijn God, niet meer met hart
en ziel toegedaan ..." (1 Koningen 11:1-4, NBV2004)
De gevolgen van Salomo's zonden waren immens groot: God nam het hem uiterst
kwalijk en bovendien zou het land na zijn dood in twee delen worden gesplitst. Dit feit illustreert overduidelijk dat
verleidingen op seksueel gebied voor ieder mens een bedreiging kunnen zijn, ook
voor gelovigen die alles zo goed denken te weten.
Waakzaamheid is steeds geboden.
Echtbreken en echtscheiding
In sommige moderne vertalingen wordt het woord 'echtbreken' in de tien geboden
ten onrechte vervangen door 'overspel'. Echtbreken betekent 'een huwelijk kapot
maken' en dat kan gebeuren door overspel, maar ook bijvoorbeeld door
verwaarlozing of mishandeling van de huwelijkspartner. Het zevende gebod zegt niet direct dat
gehuwden niet mogen scheiden, maar dat ze hun huwelijk goed moeten houden en
niet mogen stukmaken. Is een huwelijk eenmaal stuk, dan is daar gezondigd door
het echtpaar en moet er gezocht worden naar herstel van het huwelijk. Als dit
onmogelijk blijkt, dan is echtscheiding op zich niet verboden, maar in uitzonderlijke
gevallen kan het de beste optie zijn. In dat geval is echtscheiding niet meer
dan de consequentie van echtbreuk. Deze gedachtegang is
geheel in lijn met de stijl van Jezus, die Gods leefregels vooral toepaste op de
hartsgesteldheid van de mens. Want waar de liefde verdwijnt uit de harten gaat
de huwelijksband stuk.
Veel echtparen die worstelen met een beschadigd huwelijk denken dat scheiden
hen gelukkiger zal maken. De praktijk wijst uit dat dit gemiddeld in ruim 70% van de
gevallen juist niet zo is. Het is bijna altijd een schadelijke vluchtweg.
Christengelovigen hebben natuurlijk een extra motivatie om herstel van hun
huwelijk te zoeken, omdat zij elkaar kunnen aanspreken op de belangrijke
belofte die ze elkaar hebben gedaan, hun verantwoordelijkheid voor eventuele
kinderen en om Gods geboden op te volgen. Bovendien horen ze te weten dat herstel
mogelijk is door elkaar te vergeven en door de krachtige ondersteuning van de
Heilige Geest wanneer de gehuwden Gods weg willen gaan. Ook moeten zij er
rekening mee houden dat zij juist als echtpaar geroepen zijn om in hun huwelijk
iets af te beelden van Gods liefde en zorg. Daarom is echtbreuk een zeer
ernstige zonde, die God zwaar aanrekent:
"Houd het huwelijk in ere, in alle omstandigheden, en houd het
echtelijk bed zuiver, want overspeligen en echtbrekers zal God veroordelen."
(Hebreeën 13:4, NBV2004)
Let vooral op de woorden 'in alle omstandigheden', dus ook doorgaan als het
minder goed gaat in je huwelijk. Je bent dat verplicht tegenover God, tegenover
je huwelijkspartner én tegenover je eventuele kinderen die onherstelbare schade
zouden oplopen wanneer je uit elkaar zou gaan. Je bent daar als man en vrouw
allebei verantwoordelijk voor. En na een echtscheiding zouden ook de beide
partners voorgoed beschadigd zijn.
Waarschuwing tegen overspel
Jezus scherpte het zevende gebod aan door te zeggen dat niet alleen echtbreuk
een grote zonde is, maar ook wat daar aan vooraf kan gaan. De ergste inbreuk op
een huwelijk vindt plaats door overspel ofwel vreemdgaan.
"Jullie hebben gehoord dat gezegd werd: “Pleeg geen
overspel.” En ik zeg zelfs: iedereen die naar een vrouw kijkt en haar begeert,
heeft in zijn hart al overspel met haar gepleegd. Als je rechteroog je op de
verkeerde weg brengt, ruk het dan uit en werp het weg. Je kunt immers beter een
van je lichaamsdelen verliezen dan dat heel je lichaam in de Gehenna geworpen
wordt. En als je rechterhand je op de verkeerde weg brengt, hak hem dan af en
werp hem weg. Je kunt immers beter een van je lichaamsdelen verliezen dan dat
heel je lichaam naar de Gehenna gaat." (Matteüs 5:27-30, NBV2004)
Jezus richtte zich in deze woorden vooral op mannen die te goed naar andere
vrouwen kijken en het niet bij kijken willen laten. De vervolgstap kan dan zijn
dat hij zijn handen ook niet thuis kan houden. Overspel begint vaak bij een
begeerte naar een andere partner, die overigens ook kan ontstaan wanneer iemand
van zijn eigen partner weinig liefde ontvangt. In een huwelijk waar liefde
heerst tussen man en vrouw heeft de verleiding tot vreemdgaan weinig kans.
Seksuele onreinheid
Onzedelijk gedrag op seksueel gebied is niet toegestaan, omdat ons lichaam
een woonplaats is van de Heilige Geest (1 Korintiërs 6:18-19).
"Laat er bij u geen sprake zijn van ontucht of zedeloosheid ...
deze dingen horen niet bij heiligen." (Efeziërs 5:3, NBV2004)
De Bijbel maakt duidelijk dat seksualiteit behoort bij het huwelijk tussen
één man en één vrouw. Alle andere seksuele omgang is volgens de Bijbel
schandelijke ontucht. Dat geldt dus ook voor:
- seksuele omgang vóór het huwelijk of bij ongehuwd samenwonen (Deuteronomium 22:20-29)
- seksuele omgang tussen mensen van hetzelfde geslacht (Leviticus 18:22,
Leviticus 20:13, Romeinen 1:26-27)
- seksuele omgang met dieren (Exodus 22:18, Leviticus 18:23)
- overspel (seksuele omgang met een ander dan de persoon met wie je
getrouwd bent) (Leviticus 20:10, Jesaja 57:7-8)
- incest (seksueel misbruik door een familielid) (Leviticus 18:6-17)
Over zulke gruwelijke zonden zei God:
"Verontreinig jezelf niet door dergelijke dingen te doen. De
volken die ik voor jullie verdrijf hebben zich met al deze dingen verontreinigd,
waardoor het land onrein werd ... Jullie echter moeten mijn bepalingen en regels in
ere houden, jullie mogen geen van deze gruwelen begaan ... Wie toch een
dergelijke gruweldaad bedrijft, zal uit de gemeenschap gestoten worden."
(Leviticus 18:24-29, NBV2004)
In het Oude Testament is dit allemaal duidelijk beschreven. Alle morele
leefregels uit het Oude Testament worden in het Nieuwe Testament bevestigd en
dikwijls zelfs aangescherpt. Het is dus ongepast om bepaalde vormen van seksuele
omgang voor nieuwtestamentische gelovigen goed te praten, die in het Oude
testament worden verboden.
De apostel Paulus leefde evenals wij in een tijd dat seksuele gevoelens
heilig waren en dat er geen beperkingen van seksuele vrijheden golden. Ondanks
dat heeft hij duidelijk stelling genomen tegen elke seksuele relatie
behalve die van het huwelijk tussen man en vrouw. In onze tijd zien we dat men
in veel kerkelijke kringen de wereldse seksuele moraal probeert goed te praten
en te accepteren. Deze kerken glijden ook in andere opzichten weg van de
Bijbelse leer en worden daardoor steeds zwakker.
Zie ook onderwerpen 'Seksualiteit'
en 'Seks
voor het huwelijk?'
in hoofdstuk 'Relaties
tussen mensen'
Volgend onderwerp: 5.4.14. Niet stelen
