5.5.1. Wat is zonde?

 

- Het mysterie van de zonde - Zonde - Zonden - Tegenover wie kun je zondigen? - Verschillende soorten zonden - Ernst van de zonde

 

 

Het mysterie van de zonde

Er zijn veel vragen over dit onderwerp waarop we geen duidelijk antwoord kunnen geven. Ook de theologische denkconstructies die je kunt tegenkomen rondom het begrip 'erfzonde' roepen vaak meer vragen op dan dat ze beantwoorden. Op zich is het geen ramp als je er niet helemaal uitkomt. Belangrijker is dat je op grond van de Bijbel het volgende wel zeker weet:

1. Alle mensen hebben gezondigd en God houdt een ieder verantwoordelijk voor zijn zonden.
   "Want allen hebben gezondigd ..." (Romeinen 3:23, HSV2010)
2. Jezus heeft de zondeschuld van de hele mensheid op zich genomen doordat Hij naar de aarde is gekomen om door zijn plaatsvervangend sterven aan het kruis de gehele zondeschuld af te lossen.
   "Maar God bewees ons zijn liefde doordat Christus voor ons gestorven is toen wij nog zondaars waren." (Romeinen 5:8, NBV2004)
3. God heeft mensen de mogelijkheid gegeven om door het geloof bevrijd te worden van hun persoonlijke zondeschuld.
   " En Petrus zei tegen hen: Bekeer u en laat ieder van u gedoopt worden in de Naam van Jezus Christus, tot vergeving van de zonden ..." (Handelingen 2:38, HSV2010)

Het Bijbelse begrip 'zonde' is erg fundamenteel en daarom is het belangrijk dat we goed weten wat het inhoudt. Laten we om te beginnen onderscheid maken tussen 'zonde' en 'zonden'.

 

Zonde

Zonde (enkelvoud) is in de eerste plaats een hartsgesteldheid, een bewust gekozen houding van onafhankelijkheid en onwil om Gods wil te doen.

Zonde is ...

• een verslaving: hoe meer je eraan toegeeft, hoe meer die je in zijn macht heeft.
• de meest verwoestende invloed op Gods mooie schepping.
• niet te overwinnen door een mens en dit is de grootste teleurstelling van de gelovige.
• een neurotisch, dwangmatig, afwijkend gedrag; het is irrationeel, abnormaal.
• de meest ernstige geestelijke aandoening die de mensheid ooit gekend heeft.
• de meest dodelijke en de meest besmettelijke ziekte die we kennen.
• het grootste gevaar voor de geestelijke gezondheid van de mens.
• de oorzaak van bijna alle ellende in de wereld (waaronder oorlog, vernietiging, conflicten, ziekte, dood, onderdrukking, mishandeling, enz. enz.)

Een andere betekenis van het woord 'zonde' is: verspilling, niet aan zijn doel beantwoorden. Het is zonde als iets kostbaars stuk gaat, omdat het daarna niet meer bruikbaar is.

 

Zonden

Zonden (meervoud) zouden we als volgt kunnen omschrijven als vrijwillige overtredingen van Gods geopenbaarde wil:

• Zonden komen voort uit het hart en hebben meestal te maken met trots, zelfzucht, hebzucht, kortom alles waarbij het eigen ik centraal staat (Romeinen 2:8).
• Zonden komen voort uit een grondhouding van onafhankelijk van God willen zijn, jezelf willen verheffen en je eigen belangen nastreven boven de belangen van God en je medemensen.
• Veel zonden hebben te maken met ongeloof tegenover God of regelrechte opstandigheid tegenover Hem.
• Zonden beginnen met keuzes waarbij je Gods levenswet overtreedt.
• Zonden zijn daden van ongerechtigheid, waardoor je niet doet waar God en je medemensen recht op hebben maar hen juist schade toebrengt.

 

Tegenover wie kun je zondigen?

 

1. tegenover God - Je schiet tekort in liefdevolle toewijding aan God en kiest er te vaak voor om je eigen wil te volgen en niet die van God.
2. tegenover de medemensen - Je zoekt je eigen belang, soms ten koste van anderen. Je schiet tekort in liefde tot je medemensen.
3. tegenover het nageslacht - Je zonden zijn een slecht voorbeeld voor je kinderen. Ook kunnen de gevolgen van je zonden als een vloek doorwerken op je nageslacht (Exodus 20:5).
4. tegenover jezelf - Je doet jezelf tekort door een ongezonde, schadelijke levensstijl.
5. tegenover de aarde - Je bent direct of indirect schuldig aan onnodig dierenleed en aan de uitbuiting of vervuiling van de aarde.

 

Verschillende soorten zonden

In de Griekse brontekst van het Nieuwe Testament komen we onder meer de volgende woorden tegen die meestal worden vertaald met 'zonde' of 'zonden'. Daardoor zijn de verschillen in ernstigheid van zonden in de vertaling verdwenen.

1. hamartia - Dit gaat over fout gedrag, een relatief licht vergrijp, een herstelbare overtreding.
2. adikia - Dit is een een overtreding van Gods levenswet, een onrechtmatige daad, een ongerechtigheid of een misdaad.
3. anomia - Dit betekent letterlijk: wetteloosheid. Het is een soort zonde die blijk geeft van slechtheid, afkeer van het goede, een immorele levensstijl, een laaghartig gewoontepatroon. Het is een zondigheid waarop mensen nauwelijks meer aanspreekbaar zijn.
   Dit woord komt het minst vaak voor in het Nieuwe Testament. Een goed voorbeeld hiervan vinden we in de volgende woorden van Jezus tegen een aantal farizeeën, waarin het woord als 'slecht' wordt vertaald:
   "... Aan de buitenkant lijken jullie op eerlijke mensen. Maar van binnen zijn jullie schijnheilig en slecht. Daarom zullen jullie gestraft worden." (Matteüs 23:28, BGT2012)

 

Ernst van de zonde

Ieder mens heeft een aangeboren besef van goed en kwaad. Niemand vindt het fijn om een zondaar te worden genoemd. Het is normaal dat mensen zich schamen voor hun zonden. Dat is een mechanisme waar we als mensen mee zijn geschapen. Zondigen is niet normaal. God haat de zonde en mensen weten ook dat zondigen verkeerd is.

Het is onbegrijpelijk dat we als mensen zo weinig doordrongen zijn van de ernst van de zonde. De meeste mensen, ook veel christenen, vinden eigenlijk dat ze helemaal niet zo slecht zijn. Maar als we onszelf konden zien door Gods ogen, zouden we gek worden van schaamte en wanhopige teleurstelling. Naarmate christengelovigen in geestelijk opzicht groeien, zullen zij steeds meer ontdekken hoe alles maar dan ook alles in hun leven de geur van de zonde in zich heeft, behalve wat God in hun leven doet.

Vooral het kruis van Jezus laat ons op een pijnlijke, indringende manier zien hoe afschuwelijk erg het is om te zondigen en hoe immens groot onze zondeschuld is geworden tegenover God, dat Hij zo'n grote prijs moest betalen om de zondeschuld te vereffenen. Vergeet nooit dat het zondeprobleem het allergrootste en meest fundamentele probleem van de mensheid is.

 Volgend onderwerp: 5.5.2. Erfzondigheid