5.5.1. Wat is zonde?
Het mysterie van de zonde
Er zijn veel vragen over dit onderwerp waarop we geen duidelijk antwoord
kunnen geven. Ook de theologische denkconstructies die je kunt tegenkomen rondom het
begrip 'erfzonde' roepen vaak meer vragen op dan dat ze beantwoorden.
Op zich is het geen ramp als je er niet helemaal uitkomt.
Belangrijker is dat je op
grond van de Bijbel het volgende wel zeker weet:
- Alle mensen hebben gezondigd en God houdt een ieder verantwoordelijk voor zijn
zonden.
"Want allen hebben gezondigd ..." (Romeinen 3:23,
HSV2010)
- Jezus heeft de
zondeschuld van de hele mensheid op zich genomen doordat
Hij naar de aarde is gekomen om door zijn plaatsvervangend sterven aan
het kruis de gehele zondeschuld af te lossen.
"Maar God bewees ons zijn liefde doordat Christus voor ons
gestorven is toen wij nog zondaars waren." (Romeinen 5:8, NBV2004)
- God heeft mensen de mogelijkheid gegeven om door het geloof bevrijd te worden
van hun persoonlijke zondeschuld.
"
En Petrus zei tegen hen: Bekeer u en laat ieder van u gedoopt
worden in de Naam van Jezus Christus, tot vergeving van de zonden ..."
(Handelingen 2:38, HSV2010)
Het Bijbelse begrip 'zonde' is erg fundamenteel en daarom is
het belangrijk dat we goed weten wat het inhoudt. Laten we om te
beginnen onderscheid maken tussen 'zonde' en 'zonden'.
Zonde
Zonde (enkelvoud) is in de eerste plaats een hartsgesteldheid, een bewust
gekozen houding van onafhankelijkheid en onwil om Gods wil te doen.
Zonde is ...
- een verslaving: hoe meer je eraan toegeeft, hoe meer die je in zijn macht
heeft.
- de meest verwoestende invloed op Gods mooie schepping.
- niet te overwinnen door een mens en dit is de grootste
teleurstelling van de gelovige.
- een neurotisch, dwangmatig, afwijkend gedrag; het is irrationeel,
abnormaal.
- de meest ernstige geestelijke aandoening die de mensheid
ooit gekend heeft.
- de meest dodelijke en de meest besmettelijke ziekte die we
kennen.
- het grootste gevaar voor de geestelijke gezondheid van de mens.
- de oorzaak van bijna alle ellende in de wereld (waaronder oorlog,
vernietiging, conflicten, ziekte, dood, onderdrukking, mishandeling, enz.
enz.)
Een andere betekenis van het woord 'zonde' is: verspilling, niet aan zijn
doel beantwoorden. Het is zonde als iets kostbaars stuk gaat, omdat het daarna
niet meer bruikbaar is.
Zonden
Zonden (meervoud) zouden we als volgt kunnen omschrijven als vrijwillige
overtredingen van Gods geopenbaarde wil:
- Zonden komen voort uit het hart en hebben
meestal te maken met trots, zelfzucht, hebzucht, kortom alles
waarbij het eigen ik centraal staat (Romeinen 2:8).
- Zonden komen voort uit een grondhouding van onafhankelijk van God
willen zijn, jezelf willen verheffen en je eigen belangen nastreven boven
de belangen van God en je medemensen.
- Veel zonden hebben te maken met ongeloof tegenover God of regelrechte
opstandigheid tegenover Hem.
- Zonden beginnen met keuzes waarbij je
Gods levenswet
overtreedt.
- Zonden zijn daden van ongerechtigheid, waardoor je niet doet waar God en
je medemensen recht op hebben maar hen juist schade toebrengt.
Tegenover wie kun je zondigen?
- tegenover God - Je schiet tekort in liefdevolle toewijding aan God
en kiest er te vaak voor om je eigen wil te volgen en niet die van
God.
- tegenover de medemensen - Je zoekt je eigen belang, soms ten koste van
anderen. Je schiet tekort in liefde tot je
medemensen.
- tegenover het nageslacht - Je zonden zijn een slecht voorbeeld voor
je kinderen. Ook kunnen de gevolgen van je zonden als een vloek doorwerken
op je nageslacht (Exodus 20:5).
- tegenover jezelf - Je doet jezelf tekort door een ongezonde,
schadelijke levensstijl.
- tegenover de aarde - Je bent direct of indirect schuldig aan
onnodig dierenleed en aan de uitbuiting of vervuiling van de aarde.
Verschillende soorten zonden
In de Griekse brontekst van het Nieuwe Testament komen we onder meer de
volgende woorden tegen die meestal worden vertaald met 'zonde' of 'zonden'.
Daardoor zijn de verschillen in ernstigheid van zonden in de vertaling
verdwenen.
- hamartia - Dit gaat over fout gedrag, een relatief licht vergrijp,
een herstelbare overtreding.
- adikia - Dit is een een overtreding van Gods levenswet, een onrechtmatige daad, een
ongerechtigheid of een misdaad.
- anomia - Dit betekent letterlijk: wetteloosheid. Het is een soort
zonde die blijk geeft van slechtheid, afkeer van het goede, een immorele levensstijl, een
laaghartig gewoontepatroon. Het is een zondigheid waarop mensen nauwelijks meer
aanspreekbaar zijn.
Dit woord komt het minst vaak voor in het Nieuwe
Testament. Een goed voorbeeld hiervan vinden we in de volgende woorden van
Jezus tegen een aantal farizeeën, waarin het woord als 'slecht' wordt
vertaald:
"... Aan de buitenkant lijken jullie op
eerlijke mensen. Maar van binnen zijn jullie schijnheilig en slecht. Daarom
zullen jullie gestraft worden." (Matteüs 23:28, BGT2012)
Ernst van de zonde
Ieder mens heeft een aangeboren besef van goed en kwaad.
Niemand vindt het fijn om een zondaar te worden genoemd.
Het is normaal dat mensen zich schamen voor hun zonden. Dat is een mechanisme
waar we als mensen mee zijn geschapen. Zondigen is niet normaal.
God haat de zonde en mensen
weten ook dat zondigen verkeerd is.
Het is onbegrijpelijk dat we als mensen zo weinig doordrongen zijn van de
ernst van de zonde. De meeste mensen, ook veel christenen, vinden eigenlijk dat
ze helemaal niet zo slecht zijn. Maar als we onszelf konden zien door Gods ogen,
zouden we gek worden van schaamte en wanhopige teleurstelling.
Naarmate christengelovigen in geestelijk opzicht groeien, zullen zij steeds meer
ontdekken hoe alles maar dan ook alles in hun leven de geur van de zonde in
zich heeft, behalve wat God in hun leven doet.
Vooral het
kruis van Jezus laat ons op een pijnlijke, indringende manier zien
hoe afschuwelijk erg het is om te zondigen en hoe immens groot onze zondeschuld
is geworden tegenover God, dat Hij zo'n grote prijs moest betalen om de
zondeschuld te vereffenen. Vergeet nooit dat het zondeprobleem het allergrootste
en meest fundamentele probleem van de mensheid is.
Volgend onderwerp: 5.5.2. Erfzondigheid
