link naar Home Page  Bijbelstudies - startmenu  

 

 Helpdesk    Site info    Zoeken    Extra  

 

 

 

5.5.15. Terechtwijzing

Inhoud:

- Terechtwijzing en correctie
- Het kwaad straft zichzelf
- Correctie in de opvoeding
- Terechtwijzing: een negatief begrip?
- Terechtwijzing en pastoraat


Terechtwijzing en correctie

 

Als je zondige gewoonten hebt ontwikkeld, heb je soms terechtwijzing nodig om je gedrag te corrigeren. Terechtwijzingen van Gods kant zijn bedoeld om ons op te voeden tot volwassen inzicht, zoals we lezen in:

"De terechtwijzing door de HEER, mijn zoon, moet je niet verwerpen en je moet niet neerslachtig worden van zijn kastijding, want wie Hij liefheeft wijst de HEER terecht, zoals een vader dat doet met zijn geliefde zoon." (Spreuken 3:11-12, WV2012)

Het doel van Gods terechtwijzing is dus aanscherping van je geweten en terugkeer tot goed gedrag. Zo nodig past onze hemelse Vader correctieve maatregelen toe door je bepaalde dingen te laten meemaken, waardoor je tot zondebesef komt en gaat leren om die zonden voortaan na te laten. Dat is dus geen vergeldingsstraf. Daar is elke gelovige van vrijgesteld, want de vergeldingsstraf heeft Jezus voor ons gedragen. In de Bijbel vinden we voorbeelden van gebeurtenissen die God toeliet om mensen een heilzame les te leren:

  • Jakob werd door zijn oom Laban bedrogen als herinnering aan zijn eigen bedrog tegenover zijn vader om de zegen te verkrijgen (Genesis 27). Tijdens zijn langverwachte eerste huwelijksnacht vond hij de verkeerde vrouw in bed: de zus van zijn geliefde Rachel (Genesis 29:21-27). Het was tegelijk een waarschuwing om niet meer te bedriegen.
  • David kreeg problemen in zijn gezin vanwege zijn overspel met Batseba; later zou zijn zoon Absalom openlijk overspel plegen met Davids bijvrouwen (2 Samuel 12:11-12).
  • Zacharias kon een tijd lang niet praten omdat hij met ongeloof had gereageerd op de boodschap van de engel Gabriël (Lucas 1:20).

Het kwaad straft zichzelf

 

Dit bekende spreekwoord heeft betrekking op een morele natuurwet. Door te zondigen onttrekt een mens zich tot op zekere hoogte aan de invloedsfeer van God, want God haat het kwade. Daarmee staat hij tegelijk meer bloot aan de invloedsfeer van de satan. Hoe dichter bij God, hoe meer bescherming tegen het kwade; hoe dichter bij de satan, hoe kwetsbaarder voor onheil. Daarom is het soms moeilijk om na te gaan of een gelovige iets overkomt doordat 'het kwaad zichzelf straft' of dat God doelbewust bepaalde omstandigheden stuurt. Ook de volgende Bijbelse spreuk wijst in die richting:

"Wie vaak terechtgewezen wordt en toch hardnekkig blijft, wordt plotseling geveld, zonder kans op redding." (Spreuken 29:1, NBV2004)

Het is gevaarlijk om terechtwijzing af te wijzen.

Correctie in de opvoeding

 

In het Bijbelboek Spreuken lezen we heel wat aanwijzingen over tucht bij de opvoeding van kinderen. Voorbeelden:

"Wie terugdeinst voor straffen, houdt niet van zijn kind, maar wie het liefheeft, straft het, al is het jong." (Spreuken 13:24, GNB1996)

De meer letterlijke Bijbelvertalingen hebben het hier over straffen met een roede of stok als een normale manier van straffen. Natuurlijk promoot Gods Woord niet het mishandelen van kinderen:

"Straf je kinderen zolang het nog zin heeft, maar ga niet zo ver dat je ze schade doet." (Spreuken 19:18, GNB1996)

Billenkoek als een kind dat verdiend heeft, is niet verkeerd en kan juist heel heilzaam zijn. Helaas zijn er veel Bijbellezers die het beter weten dan de Bijbel. Zij onderschatten het veel grotere onheil dat het gevolg is van het NIET straffen.

"Bespaar een kind de straf niet; van een stokslag gaat hij niet dood. Je geeft hem wel slaag, maar het is zijn redding." (Spreuken 23:13-14, GNB1996)

"Stokslagen en vermaningen maken iemand wijs; een kind dat aan zichzelf wordt overgelaten, maakt zijn moeder te schande ... Voed uw kind met strengheid op en hij zal u geen zorgen geven, hij zal een vreugde voor u zijn." (Spreuken 29:15,17, GNB1996)

Natuurlijk moeten we uit de genoemde teksten niet constateren dat straffen perse moet gebeuren met lijfstraffen, maar redelijke lijfstraffen zijn heel acceptabele opties, zolang het welzijn van het kind centraal staat en niet de boosheid of onmacht van de straffer.

Deze gedachten staan haaks op de gangbare gedachten van deze tijd. Tegelijk zijn er in deze tijd meer ontspoorde jongeren dan ooit en de instanties voor jeugdzorg krijgen elk jaar meer aanvragen. Jongeren groeien op in overvloed en worden meer verwend dan alle generaties jongeren voor hen terwijl ze nauwelijks gecorrigeerd worden. Echt, de Bijbelse adviezen zijn zo gek nog niet. Laten we de Bijbel vooral lezen met een open hart en ons niet laten verblinden door de waan van onze cultuur die ver afstaat van Gods Woord.

Terechtwijzing: een negatief begrip?

 

Evenals correctie noodzakelijk is om kinderen te laten opgroeien tot sociale mensen met een gezonde levensstijl, hebben gelovigen van tijd tot tijd ook correcties nodig. Als iemand wordt wedergeboren, is hij in geestelijk opzicht een baby die moet opgroeien tot een volwassen gelovige. Het kan niet anders of hij gaat in geestelijke zin door dezelfde soorten leerprocessen als kinderen gedurende hun jonge jaren.

Het terechtwijzen van iemand die zich verkeerd gedraagt in de kerkelijke gemeente is een Bijbelse opdracht:

"En wij roepen u ertoe op, broeders, hen die ordeloos leven terecht te wijzen ..." (1 Tessalonicenzen 5:14, HSV2010)

Begrippen als vermanen en terechtwijzen komen we geregeld in de Bijbel tegen, vooral in de brieven van Paulus. Ik denk dat er zelden een tijd is geweest dat deze begrippen zo sterk genegeerd worden als vandaag de dag. De verklaring is heel eenvoudig: we leven in de tijd van de wetteloosheid, die kenmerkend is voor de periode vlak voor de wederkomst van Jezus (Matteüs 24:12). Onze maatschappij is dwangmatig tolerant ten opzichte van het kwade, want iedereen mag alles doen waar hij zich goed bij voelt. Er wordt alleen ingegrepen als de rechten van anderen worden aangetast. Deze denkwijze heeft ook invloed op het denken van gelovigen, veel meer dan we denken.

We willen niet betutteld worden, niet door de overheid en niet door de leidinggevenden binnen onze kerk. Verschillen van inzicht mogen immers naast elkaar bestaan? Ieder kerklid is mondig genoeg om zelf te bepalen hoe hij wil leven. Een donderpreek is niet zo erg, die zijn we zo weer vergeten, maar persoonlijke terechtwijzing accepteren we niet, want we willen niet afgewezen worden. Iedereen weet toch hoe mensen kunnen lijden onder afwijzing? Onze gevoelens zouden eens beschadigd kunnen worden.

Het is vooral Jay Adams geweest, die in de zeventiger jaren van de vorige eeuw een lans brak voor Bijbelse terechtwijzing in het pastoraat. Hij kwam op tegen de vernietigende invloed van de bekende psychotherapeut Freud, waardoor mensen de verantwoordelijkheid voor hun problemen zo gemakkelijk gingen afschuiven naar hun omgeving. De invloedrijke Freud noemde zichzelf een volkomen goddeloze Jood en een hopeloze heiden. Hij heeft met zijn ideeën de strijd aangebonden tegen het Bijbelse pastoraat van predikanten en helaas niet zonder succes. Veel seculiere therapeuten doen dagelijks hun best om hun cliënten wijs te maken wie er allemaal verantwoordelijk zijn voor hun problemen (ouders, opvoeders, huwelijkspartners, enzovoort). Daardoor leren die cliënten misschien wel om een beetje beter met hun probleem om te gaan, maar vaak ten koste van relaties en zonder het echte probleem op te lossen. En dat probleem heet: zonde.

"Wie zich laat terechtwijzen, is op weg naar een gelukkig leven, wie zich niet berispen laat, bevindt zich op een dwaalspoor." (Spreuken 10:17, NBV2004)

Terechtwijzing en pastoraat

 

Bijbelse terechtwijzing is een belangrijk onderdeel van Bijbels pastoraat en biedt een effectieve oplossing voor diepgaande problematiek. Bijbelse terechtwijzing is altijd gericht op het welzijn van de ander. Lees eens hoe Paulus het in praktijk bracht:

"... en bedenk dat ik drie jaar lang, nacht en dag, niet heb opgehouden iedereen onder tranen terecht te wijzen. En nu, broeders, ik draag u op aan God en aan het woord van Zijn genade ..." (Handelingen 20:31-32, HSV2010)

Dit is geen terechtwijzen met het strenge, opgeheven vingertje. Terechtwijzing is ook niet bedoeld om iemand beschaamd te maken, maar om een ontspoorde gelovige weer op het goede spoor te krijgen.

"Ik schrijf dit alles niet om u te beschamen, maar om u als mijn geliefde kinderen terecht te wijzen." (1 Korintiërs 4:14, NBV2004)

Dit is zuivere pastorale bewogenheid waardoor mensen worden geholpen om dichter bij God te leven. Het doel van terechtwijzing is:

  • Het licht van Gods Woord laten schijnen over de persoon en zijn manier van denken en handelen in de gegeven levensomstandigheden.
  • De persoon op grond van de Bijbel aanspreken op zondig gedrag of het vasthouden aan verkeerde manieren van denken.
  • De persoon op weg helpen om zijn zonden te belijden, waardoor Gods kracht in de persoon vrijkomt om hem verder te helpen.
  • De persoon aansporen om de leugen af te wijzen en Gods waarheid als leidraad te hanteren.
  • De persoon aanmoedigen om op God gericht te leven en de rechte weg te bewandelen, zodat hij zijn doel zal bereiken en Gods zegen zal ervaren.

Vooral door het aspect van zonden belijden en vergeving ontvangen heeft Bijbelse terechtwijzing grote genezende waarde. En bij scheefgroei is er bijna altijd een element van eigen zonde dat een belangrijke rol speelt. En voor zonden heeft de Bijbel een duidelijke oplossing: het kruis van Jezus.


Dit is het laatste onderwerp van hoofdstuk

 5.5. Omgaan met zonden 

 

 

 

HELPDESK

 

HELPDESK

Site info
- Wat betekent herschepping?
- Wat vind je op deze site?
- Achtergrond
- Vier aspecten
- Copyright

 

 

 

 

Helpdesk

Zoeken
- Zoekmogelijkheden
- Tips voor zoektermen
- Populaire zoektermen
- Inhoudsopgave (kort)
- Inhoudsopgave (lang)
- Trefwoord index
- Bijbeltekst index

 

 

 

 

 

Extra
- Geloofsvragen
- PDF bestanden downloaden
- Printklare pagina's
- Gespreksvragen
- Thema's voor Bijbelkringen
- Thema's kerkelijk jaar
- Cursus 'Gods karakter'

 

Herschepping Bijbelstudies