6.5.33. Onze Vader gebed - 3

Inhoud:

- Geef ons heden ons dagelijks brood
- Geestelijk voedsel
- Vergeef ons onze schulden
- Anderen vergeven
- Leid ons niet in verzoeking
- Verlos ons van de boze
- Want van U is het koninkrijk ...
- Gespreksvragen

---

De volgende gebeden van het 'Onze Vader' hebben betrekking op je eigen situatie: je basisbehoeften, de relatie met God, met je medemensen en met je leefomgeving.

Geef ons heden ons dagelijks brood

 

Van dit vierde gebed uit het 'Onze Vader' geeft de Bijbel twee versies:

"Geef ons heden ons dagelijks brood" (Matteüs 6:11, NBG1951)

"geef ons elke dag ons dagelijks brood" (Lucas 11:3, NBG1951)

Veel Bijbeluitleggers zeggen dat dit 'dagelijkse brood' hier symbolisch staat voor al onze levensbehoeften. Met deze gebedswoorden spreek je dan je afhankelijkheid van God uit voor alle materiële behoeften en je vertrouwen dat God daarin zal voorzien. Maar ik geloof dat Jezus iets anders heeft bedoeld. Even verderop in Matteüs 6 zegt Jezus namelijk dat gelovigen zich niet druk moeten maken over materiële zaken zoals voedsel en kleding, maar dat ze zich in de eerste plaats moeten richten op geestelijke zaken, die bij het koninkrijk van de hemel horen. Want:

"dat zijn allemaal dingen die de heidenen najagen. Jullie hemelse Vader weet wel dat jullie dat alles nodig hebben. Zoek liever eerst het koninkrijk van God en zijn gerechtigheid, dan zullen al die andere dingen je erbij gegeven worden." (Matteüs 6:32-33, NBV2004)

Met andere woorden: Je hoeft God niet zozeer om materiële dingen te vragen, maar je ontvangt die wanneer de dingen van God je hoogste prioriteit zijn. Bij andere gelegenheden zei Jezus:

"... De mens leeft niet van brood alleen, maar van ieder woord dat klinkt uit de mond van God." (Matteüs 4:4, NBV2004)

"U moet geen moeite doen voor voedsel dat vergaat, maar voor voedsel dat niet vergaat en eeuwig leven geeft; de Mensenzoon zal het u geven ... Het brood van God is het brood dat neerdaalt uit de hemel en dat leven geeft aan de wereld ... Ik ben het brood dat leven geeft,' zei Jezus. 'Wie bij mij komt zal geen honger meer hebben ..." (Johannes 6:27,33,35, NBV2004)

Als we zien dat Jezus de mensen steeds duidelijk probeerde te maken dat geestelijk voedsel veel belangrijker is dan voedsel voor het lichaam, waarom zou dat in het 'Onze Vader' dan ineens anders zijn? Al het andere in het Onze Vader gaat toch over geestelijke zaken?

Voor deze gedachte vond ik een extra bevestiging in de Vulgata, de oudste Bijbelvertaling vanuit het Grieks in het Latijn (ongeveer 400 na Chr.). Daarin was een woord toegevoegd aan deze gebedswoorden uit het 'Onze Vader' gebed:

"panem nostrum supersubstantialem da nobis hodie (geef ons vandaag BOVENSTOFFELIJK brood)" (Matteüs 6:11, Vulgata)

Het woord 'bovenstoffelijk' komt niet in de oorspronkelijke Griekse brontekst voor en daarom is het waarschijnlijk ooit toegevoegd ter verklaring van de betekenis van het 'dagelijks brood', namelijk dat het hier niet om stoffelijk, maar om geestelijk voedsel gaat.

Geestelijk voedsel

 

Wat is geestelijk voedsel? Bijvoorbeeld het lezen van Gods Woord of het luisteren naar de uitleg ervan, waarbij Gods Geest de woorden van de Bijbel levend maakt in je hart. Dan word je als het ware geestelijk gevoed. Om geestelijk voedsel te ontvangen, moet je natuurlijk zelf een keuze maken om het te zoeken en tot je te nemen. Een gebed om geestelijk voedsel zou ook met de volgende woorden gebeden kunnen worden "Vader als ik straks de Bijbel ga lezen of naar Bijbeluitleg ga luisteren, laat het dan alstublieft levend worden in mijn hart zodat het me duidelijk wordt wat U me hierdoor wil zeggen. Ik open mijn hart ervoor, Vader, want ik wil uw boodschap graag tot me nemen en ernaar leven."

Jezus had het over nog een andere soort geestelijk voedsel. Hij had een goed gesprek gehad met een Samaritaanse vrouw, maar Hij had nog niet gegeten. Zijn discipelen hadden zojuist boodschappen gedaan en drongen er bij Hem op aan om wat te eten.

"En intussen vroegen de discipelen Hem: Rabbi, eet toch iets. Maar Hij zei tegen hen: Ik heb voedsel te eten waarvan u geen weet hebt ... Mijn voedsel is dat Ik de wil doe van Hem Die Mij gezonden heeft en Zijn werk volbreng." (Johannes 4:31-34, HSV2010)

Verlang je ook naar DIT soort geestelijk voedsel? Vraag God dan maar om je ogen te openen voor de mogelijkheden om anderen van Hem te vertellen.

Vergeef ons onze schulden

 

Het is een bekend Bijbels principe dat zonden de omgang met God belemmeren. Zonden hebben schuld als gevolg en als het goed is ook een schuldig geweten waardoor er geen vrede in je hart is. Je gebeden hebben geen effect wanneer er nog onbeleden zonden zijn. Er is dan namelijk nog maar één gebed waar God naar wil luisteren: een gebed van schuldbelijdenis.

De Bijbel maakt duidelijk dat God de zonden van zijn kinderen vergeeft als die open en eerlijk aan Hem worden beleden. Zonden belijden is niet iets zeggen als: "Heer wilt U al mijn zonden vergeven?" Nee, dat is te kort door de bocht. Belijden is niet eventjes een formule uitspreken. Het woord betekent letterlijk 'naspreken' ofwel precies vertellen wat je fout hebt gedaan en dus kun je je zonden NIET belijden in algemene termen.

"Als wij onze zonden belijden: Hij is getrouw en rechtvaardig om ons de zonden te vergeven en ons te reinigen van alle ongerechtigheid." (1 Johannes 1:9, HSV2010)

Zie veel meer hierover in hoofdstuk 'Omgaan met zonden'.

Anderen vergeven

 

God vergeeft van harte elke zonde die we bij Hem opbiechten. Maar aan zijn vergeving zit wel een belangrijke voorwaarde vast. Natuurlijk klinkt het geweldig en comfortabel dat onze zondeschuld wordt vergeven, maar in het 'Onze Vader' volgen nog een paar woorden waardoor ons comfortabele gevoel wel eens helemaal zou kunnen verdwijnen:

"Vergeef ons onze schulden, zoals ook wij hebben vergeven wie ons iets schuldig was." (Matteüs 6:12, NBV2004)

In de praktijk zijn er heel veel mensen, ook christenen, die anderen niet kunnen vergeven wat die hen hebben aangedaan. Deze mensen hebben echt een probleem. Ook al is de weg tot vergeving soms heel moeilijk (vooral als de ander je ernstig heeft beschadigd) je zult nooit vrede krijgen en altijd een ernstige belemmering in je gebedsleven houden zolang je de ander niet van harte hebt vergeven. Vergeven is een keuze, iets wat je moet doen. Dus niet wachten tot er ooit een gevoel van vergevingsgezindheid ontstaat in je hart, want dat ontstaat echt niet vanzelf. Vraag zo nodig om hulp van andere gelovigen als je die stap niet kunt nemen.

Lieve mensen, dit is zo belangrijk dat Jezus direct na het 'Onze Vader' dit punt (alleen DIT punt) nog eens benadrukte:

"Want als jullie anderen hun misstappen vergeven, zal jullie hemelse Vader ook jullie vergeven. Maar als je anderen niet vergeeft, zal jullie Vader jullie je misstappen evenmin vergeven." (Matteüs 6:14-15, NBV2004)

Vergeving van zonden is één van de meest centrale thema's van de Bijbel. Daarom is je vergevingsgezindheid tegenover andere mensen een absolutie voorwaarde om zelf door God vergeven te kunnen worden. Zolang je anderen nog niet hebt vergeven, hoef je bij God niet aan te komen met je eigen zondeschuld. Zo zwart-wit staat het in de Bijbel.

Denk eens na. Zijn er mensen die je nog nooit echt hebt vergeven? Maak er dan nu een begin mee en stel het vooral niet uit.

Zie ook
- onderwerp 'Vergeven' in hoofdstuk 'Beproevingen'
- gelijkenis van de 'Onbarmhartige dienaar' in hoofdstuk 'Gelijkenissen van Jezus'.

Leid ons niet in verzoeking

 

In de Bijbel komen we twee woorden tegen die veel op elkaar lijken: beproeving en verzoeking. Om het nog moeilijker te maken: in de Griekse brontekst wordt voor beide begrippen hetzelfde woord gebruikt ('peirasmos'). In beide gevallen gaat het over een plotselinge moeilijke situatie of een langdurig probleem waar je mee worstelt. Bij beproevingen en verzoekingen wordt je geloof op de proef wordt gesteld. En wat is het verschil?

• Beproevingen worden door God in je leven toegelaten om je weerbaarder en sterker te maken. Gods woord laat duidelijk zien dat God je helpt bij alle beproevingen door de omstandigheden te veranderen of door je zijn kracht te geven om er goed doorheen te komen.
• Verzoekingen komen van de satan die moeilijke situaties aanpakt om je te verzwakken en je geloof te vernietigen. Verleidingen zijn de gemeenste verzoekingen.

Verzoekingen komen dus nooit van God, maar komen naar je toe door de satan of door mensen die onbewust als instrument door de satan gebruikt worden om je aan te vallen.

"Laat niemand zeggen, als hij verzocht wordt: Ik word door God verzocht. God immers kan niet verzocht worden met het kwade en Hijzelf verzoekt niemand. Maar ieder mens wordt verzocht, als hij door zijn eigen begeerte wordt meegesleurd en verlokt." (Jakobus 1:13-14, HSV2010)

De satan kent je zwakke verplekken en de zelfzuchtige verlangens in de schuilhoeken van je hart en speelt daar op in. Verleidingen zijn vaak heel moeilijk te weerstaan. Sommige verleidingen komen van buitenaf naar je toe, zonder dat je ze kunt ontlopen. Veel andere verleidingen komen voort uit verlangens van je hart of wanneer je ervoor kiest om verleidelijke situaties op te zoeken.

De woorden van dit gebed sporen je aan om je kwetsbaarheid voor verleidingen te erkennen en om God te vragen dat Hij je alert maakt voor eventuele verleidingen die zich aandienen. Je moet natuurlijk wel beseffen dat je ZELF verantwoordelijk bent voor de manier waarop je op verleidingen reageert. De meeste mensen weten heel goed wat de verleidingen zijn waar ze gevoelig voor zijn. Bekende verleidingen zijn: iets willen kopen wat je niet nodig hebt, kijken naar verkeerde tv-programma's of internet sites, teveel lekkernijen willen eten, je laten beheersen door de sociale media, seksuele verleidingen en vul zelf maar in.

Veel verleidingen komen via andere mensen naar je toe. Vermijd daarom zoveel mogelijk om met zulke mensen om te gaan.

Zie meer in de hoofdstukken:
- 'Beproevingen'
- 'Omgaan met verleidingen'

Verlos ons van de boze

 

"... verlos ons van de boze." (Matteüs 6:13, HSV2010)

"... red ons uit de greep van het kwaad." (Matteüs 6:13, NBV2004)

De woorden van de NBV vertaling lijken veel op wat we in een Psalm lezen:

"... laat geen enkel kwaad macht over mij krijgen." (Psalm 119:133, GNB1996)

Met deze woorden erken je tegenover God je onmacht om uit de greep van het kwaad te blijven of, als je eraan toegegeven hebt, uit de greep van het kwaad los te komen. Maar ik denk dat Jezus hiermee geen onpersoonlijke macht bedoelde, maar de bron van al het kwade: de satan. Er zijn ook andere Bijbelgedeelten waarin Jezus de satan 'de boze' noemde. In het Onze Vader gebed staat het koninkrijk van God centraal, tegenover het koninkrijk van de satan. Jezus bad dit gebed ook voor zijn discipelen in de nacht voordat Hij gekruisigd zou worden:

"Ik bid niet dat U hen uit de wereld wegneemt, maar dat U hen bewaart voor de boze." (Johannes 17:15, HSV2010)

Als je gezondigd hebt en je schuld aan God hebt beleden, vergeeft Hij je. Je bent dan vrij van zondeschuld. Maar ben je dan ook vrij van de MACHT van de zonde? Als je in de macht van de zonde bent, dan ben je verslaafd aan bepaalde zonden, zodat je diezelfde soort zonde steeds weer doet. God wil je niet alleen van je zondeschuld bevrijden, maar ook van de zondemacht. Sommige verslavingen zijn zo moeilijk te doorbreken dat je daar hulp bij nodig hebt. Er zijn steeds meer mensen die gebonden zijn door demonische machten, doordat ze zich hebben ingelaten met één van de vele vormen van occultisme. Ook zij hebben bevrijding nodig van hun gebondenheid. Anderen zitten vast aan negatieve denkpatronen. Voor iedereen die op één of andere manier gebonden zijn door duistere machten, binnen of buiten zichzelf, is bevrijding mogelijk. Maar de kracht om ervan bevrijd te worden komt alleen van God.

"... Hiertoe is de Zoon van God geopenbaard, dat Hij de werken van de duivel verbreken zou." (1 Johannes 3:8, HSV2010)

Jezus heeft de duivel overwonnen door zijn kruisdood en daarom is Hij in staat om ieder mens te bevrijden van elke overheersing door elke vorm van duisternis in zijn leven.

Bij de gebedswoorden 'verlos ons van de boze' kun je ook denken aan geestelijke strijd waar bijvoorbeeld christenen mee te maken krijgen wanneer ze actief zijn in het uitdragen van het evangelie in binnen- of buitenland. Het is dan een gebed om overwinning over de macht van het kwaad in de kracht van de Heilige Geest.

Zie meer in hoofdstukken 'Bevrijding' en 'Geestelijke strijd'.

Want van U is het koninkrijk ...

 

Het 'Onze Vader', zoals dat meestal gebeden wordt, eindigt met de volgende woorden:

"Want van U is het koninkrijk en de kracht en de heerlijkheid, tot in eeuwigheid. Amen. " (Matteüs 6:13, HSV2010)

Dit komt niet voor in de oudste handschriften van het Nieuwe Testament en daarom vind je ze niet in de meeste moderne Bijbelvertalingen. Deze woorden lijken trouwens veel op het volgende gedeelte uit het Oude Testament:

"Van U, o HERE, is de grootheid en de kracht, de heerlijkheid, de roem en de majesteit, ja, alles wat in de hemel en op de aarde is; van U is de heerschappij, o HERE, en Gij zijt als hoofd boven alles verheven." (1 Kronieken 29:11, NBG1951)

De woorden van aanbidding, beginnend met 'want van U is het koninkrijk' zijn waarschijnlijk toegevoegd omdat het leergebed van Jezus erg abrupt eindigde met 'verlos ons van de boze'. De kerkelijke leiders vonden ongetwijfeld dat dit 'koninkrijksgebed' beter kon worden aangevuld met het proclameren van Gods koninkrijk. Met als doel: het 'Onze Vader' gebed geschikter te maken voor de liturgie van kerkdiensten, wat natuurlijk een prima gedachte is. Met deze toevoeging zou het dan een meer 'compleet gebed' worden.

Volgend onderwerp:

  6.5.34. Gebed van Jabes