6.4.4. Gods vrienden

 

- Gods vrienden in het Oude Testament - Mozes - Is God een vriend van ons?

 

In de Bijbel kunnen we lezen dat de omgang tussen God en bepaalde mensen was uitgegroeid tot het niveau van vriendschappelijkheid. In de sociale omgang tussen mensen kunnen hechte vriendschappen groeien. Een goede vriendschap ontstaat niet zomaar. Voorwaarde is dat er wederzijds vertrouwen is, dat er voldoende gemeenschappelijke waarden en interesses zijn, en verder moet veel in een relatie worden geïnvesteerd voordat je kunt spreken over een hechte vriendschap.

Op een soortgelijke manier kan de omgang tussen een christengelovige met God uitgroeien tot een hechte, diepgaande relatie.

Zie ook onderwerp 'Vriendschap' in hoofdstuk 'Relaties tussen mensen'.

 

Gods vrienden in het Oude Testament

Hoewel onder het Oude Verbond de collectieve relatie tussen het volk Israël met God centraal stond, waren er ook individuele gelovigen met wie God een bijzondere relatie had. Deze mensen gelden als leerzame voorbeelden voor nieuwtestamentische gelovigen die willen groeien in hun omgang met God:

• Henoch, die op zo'n manier met God wandelde, dat hij eenmaal met God de hemel in wandelde.
  "Henoch leefde in nauwe verbondenheid met God; aan zijn leven kwam een einde doordat God hem wegnam." (Genesis 5:24, NBV2004)
  Ik geloof zeker dat Henoch nog steeds met God wandelt!
• Abraham werd door God zelf zijn vriend genoemd, met wie Hij geheimen wilde delen.
  "De Heer zegt: 'Israël, mijn dienaar, volk dat ik heb uitgekozen, nakomelingen van Abraham, mijn vriend ..." (Jesaja 41:8, GNB1996)
  
• Mozes was door en door vertrouwd met God en God ging op een vriendschappelijke manier met Mozes om.
  "De HEERE sprak tot Mozes van aangezicht tot aangezicht, zoals een man met zijn vriend spreekt ..." (Exodus 33:11, HSV2010)
  "Nooit meer heeft Israël een profeet gekend als Mozes, met wie de HEER zo vertrouwelijk omging." (Deuteronomium 34:10, NBV2004)

 

Mozes

Een van de mooiste voorbeelden van vriendschappelijke omgang met God zien we in Exodus 33:18-23, waar Mozes vroeg of hij God in zijn volle heerlijkheid (glorie) mocht zien. We moeten goed beseffen dat die vraag werd gesteld nadat Mozes langdurig en intensief met God had gewandeld in ontzag, gehoorzaamheid en afhankelijkheid. Mozes was daarbij zelfs zo ver gegaan, dat hij bereid was zijn leven op te offeren voor het volk, dat diep gezondigd had door het gouden kalf te aanbidden (Exodus 32:32; 34:9).

Mozes' verlangen naar God was echt en zijn leven was één en al offer voor God. Vanuit die houding mocht hij die vraag stellen. Dat gaat veel verder dan het zingen van een liedje met woorden als "Heer laat mij uw glorie zien, want ik wil genieten van uw heerlijkheid." Het echt leren kennen van God vereist veel diepgang in je leven, en dat ontstaat niet zomaar wanneer je zo nu en dan zulke opmerkingen 'naar boven roept'.

Hoe reageerde God op de vraag van Mozes? God zei niet: "Mozes, hoe kun je nou zoiets vragen. Nu maak je het toch echt te bont!" Integendeel. Ik denk dat God intens blij was met de vraag van Mozes en Hij toonde zijn persoonlijke glorie aan Mozes op een manier dat Mozes het nog net kon verwerken. God ging daarbij tot het uiterste. We zouden natuurlijk graag willen weten wat Mozes precies zag, maar dat heeft hij niet in de Bijbel opgeschreven. De manier waarop God zichzelf aan mensen openbaart is vaak heel persoonlijk en niet bedoeld om aan de grote klok te hangen, evenals gehuwden niet met anderen spreken over de intiemste kanten van hun relatie. Wat wel in de Bijbel staat over de manier waarop God zich aan Mozes openbaarde is Gods kernuitspraak over wie Hij is:

"... Ik zal genadig zijn, wie Ik genadig ben, en Mij ontfermen, over wie Ik mij ontferm." (Exodus 33:19, NBG1951)

We mogen ervan uitgaan dat deze woorden weergeven wat in het diepst van Gods hart is. God heeft warme bewogenheid voor de mensen en wil die 'warmhartigheid' op alle mogelijke manieren uitdelen. Wie God echt leert kennen, weet dat Hij meer is dan de machtige schepper en de luisterrijke koning van het heelal. In diepste wezen is God een relatiepersoon. Liefde is het uitgangspunt voor al Gods handelen en de basis van al de leefregels die Hij ons in zijn Woord heeft gegeven over relaties. Daarom is het heel logisch dat liefde het belangrijkste is in het omgaan met God, en niet een slaafse onderwerping of een plichtmatige eerbiedigheid.

Zie ook onderwerp 'Mozes' relatie met God' in hoofdstuk 'Karakter van Mozes'.

 

Is God een vriend van ons?

Als we in de Bijbel lezen dat God enkele mensen zijn vrienden heeft genoemd, geeft ons dat nog niet het recht om Hem met dat woord aan te spreken of over Hem te spreken als 'onze Vriend'. Dat is naar mijn mening echt een stap te ver, ook al lezen we bijvoorbeeld dat de NBV vertaling op sommige plaatsen God ten onrechte een 'vriend' noemt, terwijl dat woord niet in de Hebreeuwse brontekst voorkomt:

"De HEER is een vriend van wie hem vrezen ..." (Psalm 25:14, NBV2004)

De HSV vertaling geeft dit vers beter weer en blijft veel dichter bij de brontekst:

"Vertrouwelijk gaat de HEERE om met wie Hem vrezen ..." (Psalm 25:14, HSV2010)

Dat laat de verhouding veel beter zien. Zo'n vriendschappelijke omgang kun je zelf niet oproepen of maken, maar die ontstaat geleidelijk aan wanneer God en de wedergeboren mens veel met elkaar omgaan. In dit Bijbelvers wordt ook benadrukt dat een houding van eerbied en respect voor God een voorwaarde is voor vriendschappelijke verbondenheid met God.

In de volgende drie onderwerpen wordt de persoonlijke relatie tussen God en de nieuwtestamentische gelovige verder uitgewerkt:
- 'Relatie met God als Vader'
- 'Relatie met Jezus'
- 'Relatie met de Heilige Geest'

 Volgend onderwerp: 6.4.5. Relatie met God als Vader