6.6.1. Vriendschap

Inhoud:

- Relaties
- Liefde
- Nederigheid
- Respect
- Wereldse vriendschappen: geven en nemen
- Christelijke vriendschappen: gevende liefde
- Vriendschap en karakter
- De waarde van menselijke relaties

---

Relaties

 

God is een God van relaties. De hele Bijbel gaat over verbondenheid tussen God en mensen en over mensen die omgaan met medemensen. Ook Gods levenswet gaat over relaties kan worden samengevat als 'Heb God en je medemens lief'. In dit hoofdstuk gaat het over diepgaande relaties tussen mensen: vriendschap en huwelijk.

Zie ook de hoofdstukken 'Gods verbonden' en 'Relatie met God'.

Liefde

 

"Alleen geworteld en gegrond in Gods liefde zijn we in staat gezonde vriendschappen aan te gaan" (Wilkin van der Kamp)

Het eerste Bijbelse basisprincipe voor elke relatie tussen mensen is de agape-liefde die van God komt, waardoor je de ander lief kunt hebben ongeacht hoe de ander zich tegenover jou opstelt.

"... omdat de liefde van God in onze harten uitgestort is door de Heilige Geest, Die ons gegeven is." (Romeinen 5:5, HSV2010

"Geliefden, laten wij elkaar liefhebben, want de liefde komt van God ..." (1 Johannes 4:7, WV2012)

Liefde die op Jezus is gefundeerd, is stabiel en die liefde verflauwt niet als de ander iets doet waar je niet blij mee bent.

Zie vooral onderwerp 'Belang van zegenende liefde' in hoofdstuk 'Zegenende liefde'.

Nederigheid

 

Het tweede Bijbelse basisprincipe voor elke relatie tussen mensen is een houding van nederigheid tegenover anderen.

"Aanvaard elkaars gezag uit eerbied voor Christus." (Efeziërs 5:21, NBV2004)

"en weest elkander onderdanig in de vreze van Christus." (Efeziërs 5:21, NBG1951)

Ik vind dat beide vertalingen niet helemaal recht doen aan de betekenis van de Griekse brontekst. In deze vertalingen klinkt het woord 'gezag' veel te zwaar en ongelijkwaardig en het woord 'onderdanig' klinkt eerder als slaafs en overdreven volgzaam. Eigenlijk betekent het: plaats jezelf onder de ander, maak je eigen belangen ondergeschikt aan die van de ander. Deze gedachte komen we ook tegen in het volgende Bijbelgedeelte:

"Handel niet uit geldingsdrang of eigenwaan, maar acht in alle bescheidenheid de ander belangrijker dan uzelf. Heb niet alleen uw eigen belangen voor ogen, maar ook die van de ander." (Filippenzen 2:3-4, NBV2004)

Zegenende liefde is altijd liefhebben vanuit een houding waarin je de ander hoger, belangrijker vindt dan jezelf. Dit principe houdt in dat het volgende niet is toegestaan:

• je wil aan de ander opleggen
• je boven de ander verheffen
• jezelf bevoordelen ten koste van de ander

Respect

 

Het derde Bijbelse basisprincipe voor elke relatie tussen mensen is respect voor andere mensen. We respecteren de ander niet vanwege wat hij doet of wie hij is, maar 'uit eerbied of respect voor Christus'. Ieder mens is geschapen als beelddrager en juist daarom is ieder mens jouw respect waard. En vanuit die levenshouding leef je als christengelovige je relaties met andere mensen.

"Aanvaard elkaar dus ter ere van God, zoals Christus u heeft aanvaard." (Romeinen 15:7, GNB1996)

In dit onderwerp gaat het over alle mogelijke relaties tussen mensen, dus niet alleen over relaties tussen vrienden of vriendinnen, maar bijvoorbeeld ook over:

• relaties tussen man en vrouw
• relaties tussen broers en zussen
• relaties tussen mensen die behoren tot dezelfde plaatselijke kerkelijke gemeente
• relaties tussen mensen die met elkaar op reis zijn
• relaties tussen mensen die in één of ander verband elkaar geregeld ontmoeten

Wereldse vriendschappen: geven en nemen

 

"Wil je een vriend? Wees een vriend!"

Verreweg de meeste vriendschappen zijn gebaseerd op wederzijds voordeel: geven en nemen. We willen nu eenmaal vriendschappen die iets voor onszelf opleveren, toch? Dit wordt bevestigd door de volgende spreuk:

"De arme wordt zelfs door zijn buurman gehaat, maar de rijkaard heeft talloze vrienden." (Spreuken 14:20, GNB1996)

Bijna alle vriendschappen tussen mensen zijn dus gebaseerd op het principe 'geven en nemen'. Die vriendschappen blijven in stand zolang er een redelijke balans is tussen het geven en het nemen. Wanneer één van beiden de indruk heeft dat de ander niet genoeg teruggeeft, blust die vriendschap langzamerhand of ineens uit. Zulke vriendschappen zijn gebaseerd op menselijke liefde en die heeft nu eenmaal zijn grenzen.

Christelijke vriendschappen: gevende liefde

 

Christengelovigen zijn beter in staat om goede, gevende vriendschappen aan te gaan dan niet-gelovigen, omdat zij verbonden zijn met Jezus, de bron van goedheid en gevende liefde. Het is de uitdaging voor iedere christen om in zijn vriendschappen verder te gaan dan het 'geven en nemen' dat je bij 'gewone' sociale relaties tegenkomt.

"... indachtig de woorden van de Heer Jezus, die immers gezegd heeft: 'Geven maakt gelukkiger dan ontvangen.' " (Handelingen 20:35, NBV2004)

Stel jezelf dus vooral op als gevend persoon en zoek vooral vrienden voor wie je iets kunt betekenen. Waarschijnlijk geeft God je dan ook vrienden die iets voor jou kunnen betekenen. Zo werkt het vaak in Gods koninkrijk. Zoek dus vrienden om hen te zegenen en om hen iets van jezelf te geven waar ze iets aan hebben. Vanuit je relatie met de goede, gevende God heb je wat om te geven aan anderen en kun je dus een goede, gevende vriendschapsrelatie ontwikkelen.

Een vriendschap tussen twee gelovigen, die gebaseerd is op wederzijdse zegenende liefde, is aangesloten op de bron van Gods liefde en is veel stabieler dan andere vriendschappen. Zegenende liefde (of agapè liefde) liefde kan heel wat hebben, zoals je kunt lezen in 1 Korintiërs 13:

"Liefde is geduldig en vriendelijk. Liefde is niet jaloers, vervalt niet in grootspraak, in eigendunk. Ze gedraagt zich niet grof, ze is niet uit op het eigen belang. Ze raakt niet beledigd, ze rekent het kwaad niet aan ... Ze kan alles verdragen, ze blijft geloven, blijft hopen, nooit geeft ze het op." (1 Korintiërs 13:4-5,7, GNB1996)

Vriendschap en karakter

 

Mensen met verschillende karaktereigenschappen hebben verschillende behoeften als het om vriendschappen gaat en ze geven ook verschillende inhoud aan hun vriendschappen.

karakteraspect	eigenschappen
verstandelijk	Verstandelijke mensen hebben relatief veel moeite om contacten te leggen. Ze komen nu eenmaal wat afstandelijk over, alsof ze er geen behoefte aan hebben, maar dat is niet waar. Wel kunnen ze beter omgaan met alleen zijn dan anderen. Ze hebben weinig behoefte aan oppervlakkige vriendschappen, houden niet van praten om maar te praten, het moet allemaal wel inhoud hebben. Ze hebben genoeg aan enkele goede vrienden. Ze zijn meestal erg trouw tegenover hun vrienden.
gevoelsmatig	Gevoelsmatige mensen hebben juist behoefte aan heel veel contacten en ze kunnen ook van oppervlakkige vriendschappen erg genieten. Ze zijn innemend en maken snel vrienden. Maar ze kunnen slecht tegen alleen zijn en doen niets liever dan praten en af en toe even luisteren. Als vrienden hen niet meer boeien laten zij hen gemakkelijk vallen en hebben dan weer snel andere vrienden gevonden.
wilskrachtig	Voor hen is het niet zo moeilijk om vrienden te maken, want ze zijn populair vanwege hun krachtige en vaak ook sportieve uitstraling. Ze onderhouden vooral vriendschappen met mensen waarmee ze samen iets kunnen DOEN en elke vorm van samenwerking levert voor hen vriendschappen op.
evenwichtig	Zij leggen gemakkelijk contacten en zijn trouw in hun vriendschappen. Ze zijn meestal gemoedelijk en vriendelijk, maar gaan niet graag om met mensen die zich meer verbeelden dan ze zijn. Vanwege hun praktische instelling betekent vriendschap voor hen vooral dat je elkaar als vrienden helpt als je elkaar nodig hebt.

Vrienden en karaktereigenschappen

Als je bevriend met met iemand die min of meer dezelfde karaktereigenschappen heeft als jij, heb je meestal genoeg aanknopingspunten en gedeelde interesses. Maar het is goed om ook vrienden te hebben met een heel ander karakter dan dat van jezelf, omdat je elkaar dan beter aanvult en van elkaar kunt leren.

Vooral bij het omgaan met mensen met andere karaktereigenschappen is het goed om op het volgende te letten:

1. Wees niet kritisch tegenover mensen met een ander karakter.
2. Waardeer anderen om hun karaktergaven.
3. Houd rekening met karakterbeperkingen van anderen.
4. Houd rekening met karakterbehoeften van anderen.
5. Ga elkaars karakterverschillen niet uitvergroten.

Zie meer hierover in onderwerp 'Karakters van anderen' in hoofdstuk 'Karakter en geloof' en de daarop volgende hoofdstukken.

De waarde van menselijke relaties

 

Je levenspartner, familieleden, vrienden, kennissen en alle mogelijke andere mensen die je gedurende je leven ontmoet, oefenen allemaal een bepaalde invloed uit op jouw leven. Dat betekent dat al die mensen jou hebben gevormd en gemaakt tot de persoon die je vandaag bent. Denk eens aan je ouders, naaste familieleden, aan al die onderwijzers, leraren, jeugdleiders, predikanten waar je zoveel van geleerd hebt, mensen die een voorbeeld voor je zijn geweest, de schrijvers van de boeken en artikelen die je ooit gelezen hebt. Sommigen hebben waarschijnlijk een onuitwisbare indruk in je leven achtergelaten. Al die mensen, te veel om op te noemen, hebben een bijdrage geleverd aan je levensgeluk. En op dezelfde manier heb jij bijgedragen aan de vorming van HUN levens.

"Kostbare olie en geurige wierook, dat is warme vriendschap en welgemeende raad." (Spreuken 27:9, GNB1996)

Natuurlijk hebben we allemaal ook negatieve, teleurstellende dingen meegemaakt met onze ouders, familieleden, vrienden en andere mensen. En we hebben zelf ook andere mensen teleurgesteld en pijn gedaan. Het hoort helaas bij het leven in een gebroken wereld. Door de kracht van vergeving kunnen de negatieve effecten worden uitgewist of op zijn minst sterk worden verzwakt.

Al met al is de waarde van menselijke relaties groter dan we beseffen. En het mooie is dat christengelovigen mogen uitzien naar een toekomst in de hemel waar relaties zich op een volmaakte manier verder zullen ontwikkelen. Kortom, het is de moeite waard om te investeren in relaties.

"Als we nu geen tijd hebben voor vrienden, dan hebben we later te veel tijd om eenzaam te zijn."

Volgend onderwerp:

 6.6.2. Soorten vriendschap