7.2.4. Innerlijke geestelijke strijd

Dit is de tweestrijd in je binnenste waarbij je gedachten en gevoelens twee kanten op getrokken worden. Daarbij kunnen allerlei twijfels ontstaan en ook een gevoel van besluiteloosheid. Ook je geweten speelt een rol, waarmee je jezelf veroordeelt. Je ervaart geen innerlijke harmonie, die in de Bijbel 'vrede' wordt genoemd. De apostel Paulus heeft uitgelegd dat innerlijke strijd van christengelovigen vooral een strijd is tussen de oude en nieuwe natuur'.

Soorten innerlijke strijd

• Vaak is innerlijke strijd niet anders dan een gewetensconflict. Je wil iets doen wat ingaat tegen de Bijbel en dan moet je een keuze maken. Daarover kun je meer lezen in hoofdstuk 'Omgaan met zonden'.
• Als je geconfronteerd wordt met verleidingen ontstaat er weer een andere innerlijke strijd: geef ik wel of niet toe aan de verleiding? Zie daarover meer in hoofdstuk 'Verleidingen'.
• Weer andere innerlijke strijd ontstaat door een verkeerde manier van denken, zoals angst en vrees, bezorgdheid of een laag zelfbeeld. Zie daarvoor hoofdstuk 'Anders denken'.
• De meest langdurige en vaak complexe innerlijke strijd komen we tegen bij beproevingen. Daarover kun je veel lezen in hoofdstuk ' Beproevingen'.

In dit onderwerp gaan we als voorbeeld dieper in op innerlijke strijd bij beproevingen. De principes die daarbij genoemd worden, gelden ook voor andere soorten innerlijke strijd.

Beproevingen en de Bijbel

Alle mensen maken in hun leven moeilijke gebeurtenissen of omstandigheden mee en iedereen kent mensen die ermee worstelen. Wanneer je als christen iets moeilijks meemaakt in je leven, kom je gegarandeerd in een tweestrijd terecht. Je wordt er verdrietig of boos van (of allebei) en al je innerlijke verdedigingsmechanismen komen op gang. Je probeert met al je kracht tegen die beproeving te verzetten en tot een oplossing te komen. Soms gaan bij een beproeving je ogen open voor een blinde vlek in je leven, waardoor je wordt gemotiveerd om zelf een oplossing te vinden. Maar in veel gevallen ligt het een stuk moeilijker.

En dan lees je in de Bijbel het volgende gedeelte:

"Het moet u tot grote blijdschap stemmen, broeders en zusters, als u allerlei beproevingen ondergaat. Want u weet: wanneer uw geloof op de proef wordt gesteld, leidt dat tot standvastigheid. Als die standvastigheid ook daadwerkelijk blijkt, zult u volmaakt en volkomen zijn, zonder enige tekortkoming." (Jakobus 1:2-4, NBV2004)

En dit is zo ongeveer het laatste wat je bij een beproeving in de Bijbel had willen lezen. God is toch almachtig en Hij zoekt toch het beste voor zijn kinderen? Waarom laat hij deze beproeving toe: deze ziekte, dit ongeval, een sterfgeval, deze crisis in mijn gezin of familie, of iets anders? Je gaat wanhopig bidden of God een eind maakt aan je beproeving. En als dat niet gebeurt kun je teleurgesteld raken in God. En dan lees je in zo'n Bijbeltekst dat je er juist blij mee moet zijn. Bedankt, Jakobus!

Dit Bijbelgedeelte probeert je niet aan te praten dat je beproevingen fijn moet vinden, maar vertelt dat je sterker en geestelijk volwassen wordt als je samen met Jezus door beproevingen heen komt. Dit Bijbelgedeelte gaat niet over een proces om door je beproeving heen te komen, maar over het eindplaatje.

Hoe werkt innerlijke strijd?

Laten we nu kijken naar enkele processen die zich in je innerlijk afspelen bij het verwerken van een beproeving.

1. Je gevoel neemt de leiding
Wat gebeurt er wanneer je in een ernstige beproeving terechtkomt? Het is vooral je gevoel dat dan de leiding in je innerlijk overneemt en je verstand wordt aan de kant geschoven. Je voelt pijn, verbijstering, verslagenheid, teleurstelling, verdriet, boosheid, bezorgdheid, verwarring en vul maar in. Je weet niet wat je ervan denken moet.

2. Strijd tussen je oude en nieuwe natuur
Maar er gebeurt nog meer. Er ontstaat een innerlijke strijd tussen je oude en je nieuwe natuur. Je oude natuur  reageert vanuit je eigen kracht en mogelijkheden en laat zich vooral leiden door je gevoel. Je nieuwe natuur richt zich op Gods mogelijkheden en staat open voor wat God over de situatie zegt vanuit de Bijbel. Maar bij een crisis is de stem van je nieuwe natuur in eerste instantie zwak, waardoor je verstand zich laat overheersen door je gevoel, terwijl je geloof in God in de knel komt.

3. De satan en God zijn er ook bij betrokken
Ook in de onzichtbare, geestelijke wereld gebeurt er iets. De satan stookt je oude natuur op die zich door gevoelens laat opzwepen. Hij maakt je blind voor de werkelijkheid van God en stuurt je in de richting van zelfbeklag, boosheid en het liefst maakt hij je wanhopig en onzeker. Kortom: de satan gebruikt een beproeving om je te beschadigen, bij God vandaan te trekken en je te vernietigen. In veel gevallen is je beproeving direct of indirect door de satan veroorzaakt, maar daarover heb je meestal geen zekerheid.

Tegelijk heeft God ook belang bij je beproeving. Een beproeving is altijd een test waardoor je leert hoe sterk of hoe zwak je geloof is. God wil je helpen om er goed doorheen te komen en soms ook om je problemen op te lossen. God weet dat een christengelovige nooit een sterk geloof krijgt als hij niet beproefd wordt. God wil je leren dat je onder alle omstandigheden op Hem kunt vertrouwen en de Heilige Geest de bron is voor alle kracht die je nodig hebt. In sommige gevallen wordt een beproeving door God veroorzaakt, bijvoorbeeld om je ogen te openen voor zondige gewoonten of om je leven in een bepaalde kant te sturen.

4. Je moet een keuze maken
Wanneer je een beproeving meemaakt of in een verleidende situatie terecht komt, ontstaan er allerlei gevoelens en verlangens. Die gevoelens en verlangens leiden tot allerlei gedachten die er altijd op gericht zijn om de gemakkelijkste en prettigste weg te kiezen: om die zo snel mogelijk te bevredigen of om moeilijkheden uit de weg te gaan. Zulke gedachten zijn altijd zelfzuchtig en duwen je de verkeerde kant op: bij God vandaan. De enige uitweg is dan om woorden van God te kiezen die op je situatie betrekking hebben. Daarmee negeer je je gevoelens en verlangens en plaats je jezelf op een fundament van waarheid en dan sta je sterk, op overwinningsgrond.

Bij een beproeving word je voor een keuze geplaatst. Daarbij kun je op de hulp van de Heilige Geest rekenen, maar de keuze moet je zelf maken. Het Nederlandse woord 'crisis' is eigenlijk een Grieks woord dat ook 'tweesprong' betekent: een moment in je leven waarop je als christengelovige moet kiezen uit bijvoorbeeld deze opties:

• Loop je voor de problemen weg of ga je er iets mee doen?
• Laat je jezelf wanhopig maken door de satan met zelfbeklag, of boosheid en verwijten tegenover anderen, of zelfs tegenover God? Of vlucht je naar God om bij Hem vrede en troost te ontvangen?
• Ben je op weg om bitter te worden? Of wil je er beter van worden?
• Wil ik boos blijven tegenover anderen of wil ik hen vergeven?