7.4.7. Geloofsgehoorzaamheid

 

Inhoud: - Gehoorzaamheid als opdracht - Motieven voor gehoorzaamheid - Gehoorzaamheid uit verplichting? - Gehoorzaamheid uit dankbaarheid? - Gehoorzaamheid uit liefde

 

"Geloof is in je leven gehoorzamen en opzien naar de Heer; gehoorzaamheid is geloof dat naar buiten treedt en zijn wil doet." (Andrew Murray)

Geloofsgehoorzaamheid is de gepaste reactie van de mens op de wil van God, zoals die aan ons is bekend gemaakt door zijn Woord en zijn Geest. Gehoorzaamheid is de uitwerking van de overgave van de wil aan God en de basisvoorwaarde voor vruchtdragen.

• Gehoorzamen is: willen doen wat tegen je is gezegd.
• Gehoorzamen is een wilskeuze die leidt tot daden (geloofspraktijk).

 

Gehoorzaamheid als opdracht

Alles wat we uit de Bijbel leren is nutteloos als we God niet gehoorzamen. Voor alle duidelijkheid: dit geldt voor nieuwtestamentische gelovigen net zo goed als voor het volk Israël.

"Luister niet alleen naar het woord, maar handel er ook naar; anders bedriegt u uzelf." (Jakobus 1:22, WV2012)

"Geloven doe je in de kerk" zegt de wereld. Fout. Kerkdiensten dienen tot geloofsopbouw en die wordt voornamelijk buiten het kerkgebouw uitgewerkt. Mensen die hun 'geloof' beperken tot hun kerkgang houden zichzelf voor de gek. Aan hun 'geloof' ontbreekt namelijk het belangrijkste element.

Paulus zag zijn bediening niet als een opdracht om Gods koninkrijk vol te krijgen met preekluisteraars, maar:

"... om de heidenen tot gehoorzaamheid te brengen, in woord en daad ..." (Romeinen 15:18, HSV2010)

"... overeenkomstig het bevel van de eeuwige God, om hen tot geloofsgehoorzaamheid te brengen ..." (Romeinen 16:26, HSV2010)

Je daden laten zien wat er in je zit en wat je werkelijk belangrijk vindt. Geloof zonder daden is dood, zo legt Jakobus uit:

"Zo is het ook met het geloof; als het niet tot daden komt, is het op zichzelf genomen dood." (Jakobus 2:17, GNB1996)

Mooie woorden zonder daden zijn als ongedekte cheques (uitspraak van de rooms-katholieke bisschop Simonis). En als je zegt dat je God lief hebt en tegelijk voornamelijk doet waar je zelf zin in hebt, dan heb je God NIET lief maar jezelf. Zo simpel werkt het.

"Waarom noemt u mij steeds: Heer, Heer, maar doet u niet wat ik zeg?" (Lucas 6:46, GNB1996)

 

Motieven voor gehoorzaamheid

Laten we er maar niet omheen draaien: gehoorzamen is soms lastig. Zelfs Jezus heeft dat zo ervaren. Vlak voor zijn sterven heeft Hij in de olijfgaard Getsemane een intense geloofsworsteling doorgemaakt:

"Hoewel Hij Gods Zoon was, heeft Hij in de school van het lijden gehoorzaamheid geleerd." (Hebreeën 5:8, WV2012)

Jezus is ons voorgegaan op de weg van gehoorzaamheid en het is duidelijk dat Hij ons een voorbeeld heeft willen geven ter navolging. De motieven van Jezus om dit allemaal te doen hadden niets te maken met slaafse, willoze volgzaamheid, maar met:

• zijn liefdevolle overgave aan de Vader (Hebreeën 10:8-9)
• zijn liefde voor de mensen (1 Johannes 3:16)
• zijn vooruitzicht van vreugde en eeuwig koningschap (Hebreeën 12:2)

Ook voor ons als nieuwtestamentische gelovigen zijn dit de beste motieven om God te gehoorzamen.

 

Gehoorzaamheid uit verplichting?

Jezus verweet de Joodse leiders dat ze God wilden gehoorzamen door zich nauwgezet te houden aan allerlei regels, terwijl hun hart er niet mee verbonden was:

"Wee u, schriftgeleerden en Farizeeën, huichelaars, want u geeft tienden van de munt, de dille en de komijn, en u laat het belangrijkste van de Wet na: het recht, en de barmhartigheid en het geloof. Deze dingen zou men moeten doen en die andere dingen niet nalaten. Blinde leiders, die de mug uitzift maar de kameel doorslikt." (Matteüs 23:23-24, HSV2010)

Voor alle duidelijkheid: de farizeeën zeefden hun drinkwater letterlijk om niet per ongeluk een onrein dier in te slikken, want dat was volgens Gods levenswet verboden. Voor hen was gehoorzaamheid aan de levenswet een doel op zich geworden. Natuurlijk vinden we zulk gedrag belachelijk, maar laten we niet te hard lachen. Binnen onze eigen kerkelijke kringen wordt ook vaak gemuggenzift over kleine regeltjes die in verband worden gebracht met het gehoorzamen van God. Tegelijk worden de belangrijkste Bijbelse opdrachten (bijvoorbeeld om Gods liefde aan de wereld te laten zien) vaak stelselmatig verwaarloosd.

Jezus kwam op aarde om gelovigen uit te tillen boven het oudtestamentische beeld van God als Heerser boven zijn volk als zijn onderdanen. Dat godsbeeld speelt nog steeds een grote rol in geloofsgemeenschappen waar de soevereiniteit van God te sterk benadrukt wordt. Het gehoorzamen van God kan dan gemakkelijk beperkt blijven tot kerkelijk plichtsbesef en toewijding aan de kerkelijke leer en traditie. En dat is een oudtestamentische manier van godsdienstigheid.

 

Gehoorzaamheid uit dankbaarheid?

Is dankbaarheid een goed motief voor gehoorzaamheid? Je kent waarschijnlijk wel de uitspraak die hoort bij een afbeelding van de gekruisigde Jezus: "Dit deed Ik voor jou; wat doe jij voor Mij?" Toch heeft gehoorzaamheid uit dankbaarheid voor wat Jezus voor ons heeft gedaan iets wettisch in zich. Daarbij ligt de nadruk op onze eigen prestaties om Jezus iets 'terug te betalen' en dat doet af van Gods genade, die niet terugbetaald kan worden en hoeft te worden. Dankbaarheid op zich is natuurlijk een goede zaak, maar niet het beste motief voor gehoorzaamheid.

 

Gehoorzaamheid uit liefde

In het Nieuwe Testament zien we hoe Jezus ons God schildert als een Vader, die een diepgaande relatie met mensen wil onderhouden. Jezus legt de verbinding tussen gehoorzaamheid en liefde, die beide voortvloeien op de relatie met de Vader en de inwoning van de Heilige Geest. Jezus zei:

"Als jullie je aan mijn geboden houden, blijven jullie in mijn liefde, zoals ik mij aan de geboden van mijn Vader houd en blijf in zijn liefde." (Johannes 15:10, GNB1996)

"Jullie zijn mijn vrienden wanneer je doet wat ik zeg." (Johannes 15:14, NBV2004)

Liefde tot God leidt tot gehoorzaamheid en gehoorzaamheid is de uiting van echte liefde tot God. Geloofsgehoorzaamheid is van harte doen wat God van je vraagt in het stellige vertrouwen dat God altijd het beste met je voor heeft.

Het woord 'gehoorzaamheid' klinkt op zich streng en stug. Hoe meer de liefde tot God een rol speelt, hoe minder het begrip gehoorzaamheid als een vervelende verplichting wordt ervaren. Waarom zie je zo vaak dat gelovigen een vies gezicht trekken als het gaat om gehoorzaamheid? Ze zijn allergisch voor het woord 'moeten' en willen wel godsdienstig zijn, maar uiteindelijk toch hun eigen zin doen.

Bij een huwelijksbevestiging in het gemeentehuis wordt aan het bruidspaar meestal voorgehouden dat ze volgens de levenswet VERPLICHT zijn voor elkaar te zorgen. Waarom schrikken ze niet van die wettelijke verplichting? Omdat ze in elkaar geloven en van elkaar houden. Daardoor is de zorgplicht geen opoffering maar een vreugde. Zo werkt het dus ook met gehoorzaamheid binnen Gods koninkrijk. Gods levenswet en Gods geboden en opdrachten komen voort uit zijn liefde en zijn verlangen om het allerbeste voor ons te zoeken. Als we vanuit dat vertrouwen Hem uit liefde gehoorzamen is dat een stijl van leven die uiteindelijk alleen maar vreugde geeft, ook al is gehoorzamen soms erg moeilijk vanwege de consequenties die er op korte termijn aan verbonden kunnen zijn.

Gehoorzaamheid uit liefde is niet moeilijk. Het gaat vanzelf.

Daarom kon Jezus ook zeggen:

"... Mijn last is licht" (Matteüs 11:30, HSV2010)

 Volgend onderwerp: 7.4.8. Gehoorzaamheid en zegen