7.4.7. Geloofsgehoorzaamheid
"Geloof is in je leven gehoorzamen en opzien naar de
Heer; gehoorzaamheid is geloof dat naar buiten treedt en zijn wil
doet." (Andrew Murray)
Geloofsgehoorzaamheid is de gepaste reactie van de mens op de wil van God,
zoals die aan ons is bekend gemaakt door zijn Woord en zijn Geest.
Gehoorzaamheid is de
uitwerking van de overgave
van de wil
aan God en de basisvoorwaarde voor
vruchtdragen.
Gehoorzaamheid als opdracht
Alles wat we uit de Bijbel leren is nutteloos als we God niet gehoorzamen. Voor
alle duidelijkheid: dit geldt voor nieuwtestamentische gelovigen net zo goed als
voor het volk Israël.
"Luister niet alleen naar het woord, maar handel er ook
naar; anders bedriegt u uzelf." (Jakobus 1:22, WV2012)
"Geloven doe je in de kerk" zegt de wereld. Fout. Kerkdiensten dienen tot
geloofsopbouw en die wordt voornamelijk buiten het
kerkgebouw uitgewerkt. Mensen die hun 'geloof' beperken tot hun kerkgang
houden zichzelf voor de gek. Aan hun 'geloof' ontbreekt namelijk het
belangrijkste element.
Paulus zag zijn bediening niet als een opdracht om Gods koninkrijk
vol te krijgen met preekluisteraars, maar:
"... om de heidenen tot gehoorzaamheid te brengen, in woord en
daad ..." (Romeinen 15:18, HSV2010)
"... overeenkomstig het bevel van de eeuwige God, om hen tot
geloofsgehoorzaamheid te brengen ..." (Romeinen 16:26, HSV2010)
Je daden laten zien wat er in je zit en wat je werkelijk belangrijk vindt.
Geloof zonder daden is dood, zo legt Jakobus uit:
"Zo is het ook met het geloof; als het niet tot daden
komt, is het op zichzelf genomen dood." (Jakobus 2:17, GNB1996)
Mooie woorden zonder
daden zijn als ongedekte cheques (uitspraak van de rooms-katholieke
bisschop Simonis). En als je zegt dat je God lief hebt en tegelijk
voornamelijk doet waar je zelf zin in hebt, dan heb je God NIET lief maar
jezelf. Zo simpel werkt het.
"Waarom noemt u mij steeds: Heer, Heer, maar doet u niet
wat ik zeg?" (Lucas 6:46, GNB1996)
Motieven voor gehoorzaamheid
Laten we er maar niet omheen draaien: gehoorzamen is soms lastig.
Zelfs Jezus heeft dat zo ervaren. Vlak voor zijn sterven heeft Hij in de
olijfgaard Getsemane
een intense geloofsworsteling doorgemaakt:
"Hoewel Hij Gods Zoon was, heeft Hij in de school van het
lijden gehoorzaamheid geleerd." (Hebreeën 5:8, WV2012)
Jezus is ons voorgegaan op de weg van gehoorzaamheid en het is duidelijk dat
Hij ons een voorbeeld heeft willen geven ter navolging. De motieven van Jezus om
dit allemaal te doen hadden niets te maken met slaafse, willoze volgzaamheid,
maar met:
- zijn liefdevolle overgave aan de Vader (Hebreeën 10:8-9)
- zijn liefde voor de mensen (1 Johannes 3:16)
- zijn vooruitzicht van vreugde en eeuwig koningschap (Hebreeën 12:2)
Ook voor ons als nieuwtestamentische gelovigen zijn dit de beste motieven om
God te gehoorzamen.
Gehoorzaamheid uit verplichting?
Jezus verweet de
Joodse leiders dat ze God wilden gehoorzamen door zich nauwgezet
te houden aan allerlei regels, terwijl hun hart er niet mee verbonden was:
"Wee u, schriftgeleerden en Farizeeën, huichelaars, want u
geeft tienden van de munt, de dille en de komijn, en u laat het belangrijkste
van de Wet na: het recht, en de barmhartigheid en het geloof. Deze
dingen zou men moeten doen en die andere dingen niet
nalaten. Blinde leiders, die de mug uitzift maar de kameel doorslikt."
(Matteüs 23:23-24, HSV2010)
Voor alle duidelijkheid: de farizeeën zeefden hun drinkwater letterlijk om
niet per ongeluk een onrein dier in te slikken, want dat was volgens Gods levenswet
verboden. Voor hen was gehoorzaamheid aan de levenswet een doel op zich geworden.
Natuurlijk vinden we zulk gedrag belachelijk, maar laten we niet te hard lachen.
Binnen onze eigen kerkelijke kringen wordt ook vaak gemuggenzift over
kleine regeltjes die in verband worden gebracht met het gehoorzamen van God.
Tegelijk worden de belangrijkste Bijbelse opdrachten (bijvoorbeeld om Gods
liefde aan de wereld te laten zien) vaak stelselmatig verwaarloosd.
Jezus kwam op
aarde om gelovigen uit te tillen boven het oudtestamentische beeld van God als
Heerser boven zijn volk als zijn onderdanen. Dat godsbeeld speelt nog steeds een
grote rol in geloofsgemeenschappen waar de soevereiniteit van God te sterk
benadrukt wordt. Het gehoorzamen van God kan dan gemakkelijk beperkt blijven tot
kerkelijk plichtsbesef en toewijding aan de kerkelijke leer en traditie. En dat is
een oudtestamentische manier van godsdienstigheid.
Gehoorzaamheid uit dankbaarheid?
Is dankbaarheid een goed motief voor gehoorzaamheid? Je kent waarschijnlijk
wel de uitspraak die hoort bij een afbeelding van de gekruisigde Jezus: "Dit
deed Ik voor jou; wat doe jij voor Mij?" Toch heeft gehoorzaamheid uit
dankbaarheid voor wat Jezus voor ons heeft gedaan iets wettisch in zich. Daarbij
ligt de nadruk op onze eigen prestaties om Jezus iets 'terug te betalen' en dat
doet af van Gods genade, die niet terugbetaald kan worden en hoeft te worden.
Dankbaarheid op zich is natuurlijk een goede zaak, maar niet het beste motief
voor gehoorzaamheid.
Gehoorzaamheid uit liefde
In het Nieuwe Testament zien we hoe Jezus ons God schildert als
een Vader, die een diepgaande relatie met mensen wil onderhouden. Jezus legt
de verbinding tussen gehoorzaamheid en liefde, die beide voortvloeien op de
relatie met de Vader en de inwoning van de Heilige Geest. Jezus zei:
"Als jullie je aan mijn geboden houden, blijven jullie in mijn liefde,
zoals ik mij aan de geboden van mijn Vader houd en blijf in zijn liefde."
(Johannes 15:10, GNB1996)
"Jullie zijn mijn vrienden wanneer je doet wat ik zeg." (Johannes
15:14, NBV2004)
Liefde tot God leidt tot gehoorzaamheid en gehoorzaamheid is de uiting
van echte liefde tot God. Geloofsgehoorzaamheid is van harte doen wat God van je
vraagt in het stellige vertrouwen dat God altijd het beste met je voor
heeft.
Het woord 'gehoorzaamheid' klinkt op zich streng en stug. Hoe meer de liefde tot
God een rol speelt, hoe minder het begrip gehoorzaamheid als een vervelende
verplichting wordt ervaren. Waarom zie je zo vaak dat gelovigen een vies gezicht
trekken als het gaat om gehoorzaamheid? Ze zijn allergisch voor het woord
'moeten' en willen wel godsdienstig zijn, maar uiteindelijk toch hun eigen zin doen.
Bij een huwelijksbevestiging
in het gemeentehuis wordt aan het
bruidspaar meestal voorgehouden dat ze volgens de levenswet VERPLICHT zijn
voor elkaar
te zorgen. Waarom schrikken ze niet van die wettelijke verplichting? Omdat ze in elkaar geloven en
van elkaar houden. Daardoor is de zorgplicht geen opoffering maar een vreugde.
Zo werkt het dus ook met gehoorzaamheid binnen Gods koninkrijk. Gods levenswet
en Gods
geboden en opdrachten komen voort uit zijn liefde en zijn verlangen om het
allerbeste voor ons te zoeken. Als we vanuit dat vertrouwen Hem uit liefde
gehoorzamen is dat een stijl van leven die uiteindelijk alleen maar vreugde geeft,
ook al is
gehoorzamen soms erg moeilijk vanwege de consequenties die er op korte
termijn aan verbonden
kunnen zijn.
Gehoorzaamheid uit liefde is niet moeilijk. Het gaat
vanzelf.
Daarom kon Jezus ook zeggen:
"... Mijn last is licht" (Matteüs 11:30, HSV2010)
Volgend onderwerp: 7.4.8. Gehoorzaamheid en zegen