7.4.8. Gehoorzaamheid en zegen

Duidelijke relatie

Er is een duidelijke relatie tussen gehoorzaamheid en zegen, en ook tussen ongehoorzaamheid en vloek (= het ontbreken van zegen). Vanaf het begin was dit één van de belangrijkste en duidelijkste boodschappen die God had voor zijn geliefde volk Israël.

"Besef goed, vandaag stel ik u voor de keuze tussen zegen en vloek. Zegen, als u gehoorzaam bent aan de geboden van de HEER, uw God, zoals ik ze u vandaag voorhoud. Vloek, als u zijn geboden niet gehoorzaamt en afwijkt van de weg die ik u vandaag wijs ..." (Deuteronomium 11:26-28, NBV2004)

Onder het Oude Verbond waren de beloofde zegeningen meestal van materiële aard, terwijl onder het Nieuwe Verbond de nadruk ligt op geestelijke zegeningen.

Ongehoorzaamheid van koning Saul

Overbekend is de geschiedenis van koning Saul, die een duidelijke opdracht kreeg om het volk van de Amalekieten volledig uit te roeien en hun bezittingen te vernietigen:

"Ruk dus uit en sla de Amalekieten neer en wijd alles wat hun toebehoort aan de vernietiging; spaar hen niet, maar dood iedereen, mannen en vrouwen, kinderen en zuigelingen, runderen en schapen, kamelen en ezels." (1 Samuel 15:3, WV2012)

Saul gehoorzaamde maar half. Hij versloeg inderdaad de Amalekieten, maar hij voerde koning Agag mee om daarmee zijn eigen triomf te onderstrepen. Hij vond zichzelf zo goed dat hij een monument had opgericht (1 Samuel 15:12). Bovendien liet hij toe dat zijn soldaten het beste vee en andere kostbare spullen als buit voor zichzelf mee naar huis namen (1 Samuel 15:7-9). Alle overwinnende legers deden dat immers.

God nam Saul zijn halfslachtige houding zeer kwalijk. In zijn manier van gehoorzamen ontdekken we wel een zekere gewilligheid, maar geen liefdevolle toewijding aan God en ook flink wat liefde voor zichzelf. God doorzag zijn verkeerde motieven haarscherp en noemde zijn gedeeltelijke gehoorzaamheid pure ongehoorzaamheid (1 Samuel 15:11).

Om alles nog erger te maken vertelde Saul aan de profeet Samuel doodleuk dat hij Gods opdracht keurig had uitgevoerd (1 Samuel 15:13, 20). Sterker nog, hij had het beste vee gespaard om God een brandoffer te brengen (1 Samuel 15:15). Was dat niet geweldig vroom? Het antwoord van Samuel kwam hard aan:

"... Heeft de HERE net zoveel genoegen in uw brandoffers en geschenken als in uw gehoorzaamheid? Gehoorzaamheid is Hem veel meer waard dan offers. Hij heeft liever dat u naar Hem luistert, dan dat u Hem het vet van de rammen offert. Want opstandigheid is net zo erg als toverij en koppigheid is net zo erg als aanbidding van afgodsbeelden. Omdat u het woord van de HERE in de wind hebt geslagen, heeft Hij het koningschap van u afgenomen." (1 Samuel 15:22-23, HB2008)

De geschiedenissen uit het Oude Testament zijn ook illustraties van nieuwtestamentische begrippen. Ook voor ons als nieuwtestamentische gelovigen geldt dat God ook onze halfslachtige gehoorzaamheid of gedeeltelijke gehoorzaamheid veroordeelt. We zijn geroepen om vandaag Jezus te dienen en later met Hem regeringsmacht uit te oefenen. Dat kunnen we wel vergeten als we Hem systematisch ongehoorzaam zijn zonder dat we oprecht berouw hebben over onze daden van ongehoorzaamheid. Ongehoorzame gelovigen hebben geen waarde voor Gods koninkrijk, al zouden ze honderd keer zijn wedergeboren.

Ongehoorzaamheid van koning Josafat

Hoewel koning Josafat bekend stond als één van de meest godvrezende koningen van Juda, lezen we in de Bijbel toch over een daad van ongehoorzaamheid met bijzonder nare gevolgen. Hij liet zich verleiden tot een opportunistische samenwerking met de goddeloze koning van Israël door een gemeenschappelijke scheepvaartroute op Tarsus te openen. God had Josafat gewaarschuwd om het niet te doen, door de woorden van de profeet Eliëzer, maar Josafat zette toch door. Het gevolg was dat zijn schepen schipbreuk leden en heel wat Israëlische mannen nodeloos stierven (2 Kronieken 20:35-37). Josafat was en bleef een godvrezende koning, maar moest wel de gevolgen van zijn daden onder ogen zien. De prijs van ongehoorzaamheid is vaak hoger dan we van tevoren beseffen! Dat is een belangrijke les voor jou en mij.

Gehoorzame gelovigen

Gelukkig komen we in de Bijbel ook veel voorbeelden tegen van mensen die God wel gehoorzaam waren. Steeds zien we de zegenrijke gevolgen van gehoorzaamheid en die zegeningen hebben allerlei vormen.

• Noach bouwde de ark in gehoorzaamheid aan God met als gevolg dat hij en zijn familie als enigen de zondvloed overleefden (Hebreeën 11:7).
• Abraham gehoorzaamde God door te gaan naar het land dat God hem zou wijzen (Hebreeën 11:8). Hij putte kracht en vreugde uit Gods belofte voor toekomstige vergelding (Hebreeën 11:9-10).
• Koning Hizkia stond bekend om zijn gehoorzaamheid aan God (2 Koningen 18:6). God beschermde en zegende hem voortdurend.
• Toen Daniël en zijn vrienden een kaderopleiding moesten volgen aan het Babylonische hof, kozen ze ervoor om zich aan de spijswetten uit de wet van Mozes te houden. Ze namen een groot risico, maar God beschermde en zegende hen, zodat ze een ongekend hoge politieke verantwoordelijkheid ontvingen (Daniël 1).

Deze mensen gehoorzaamden God, terwijl Gods opdrachten vaak indruisten tegen de menselijke logica. Hun geloof in Gods wijsheid en hulp hielp hen om de juiste keuzes te maken en te doen wat God van hen vroeg. Allen hebben zij de zegenrijke gevolgen van hun gehoorzaamheid ondervonden.

Gehoorzaamheid van Jezus

De meest gehoorzame persoon die ooit op aarde geleefd heeft was ... Jezus. De gehoorzaamheid van Jezus aan Vaders opdracht om te lijden en te sterven om verzoening tussen God en de mensheid tot stand te brengen was het sterkste voorbeeld:

"... Hij is aan de mensen gelijk geworden. En als mens verschenen heeft Hij zich vernederd; Hij werd gehoorzaam tot de dood, de dood aan een kruis." (Filippenzen 2:7-8, WV2012)

"Hoewel hij zijn Zoon was, heeft hij moeten lijden, en zo heeft hij gehoorzaamheid geleerd." (Hebreeën 5:8, NBV2004)

Dat was zijn beste voorbereiding op het koningschap binnen Gods koninkrijk. Wie gehoorzaamheid vraagt van anderen, moet zelf een gehoorzaam persoon zijn.

"Daarom heeft God Hem ook uitermate verhoogd en Hem de naam boven alle naam geschonken ..." (Filippenzen 2:9, NBG1951)

Voorbereiding op het 'koningschap'

Christengelovigen mogen zich laten inspireren door de volgende belofte:

"U hebt voor onze God uit hen een koninkrijk gevormd en hen tot priesters gemaakt. Zij zullen als koningen heersen op aarde." (Openbaring 5:10, NBV2004)

Dat is inderdaad een geweldig perspectief. Zoals we hiervoor zagen werd Jezus door de Vader waardig bevonden voor het koningschap door zijn volkomen gehoorzaamheid aan Hem. Hetzelfde geldt voor christengelovigen die 'met Jezus willen regeren' in het hiernamaals volgens zijn belofte: de discipline van volkomen gehoorzaamheid.

Ik las eens dat Joodse rabbi's bij hun godsdienstlessen het volgende zeggen over gehoorzaamheid:

Ook als je niet begrijpt waarom God bepaalde dingen van je vraagt: eerst gehoorzamen en dan pas vragen stellen, niet andersom.