8.3.8. Karaktervalkuilen

Inhoud:

- Schaduwkanten van je karakter
- Waar komen karaktervalkuilen vandaan?
- 1. Je oude natuur
- 2. Karakterbeperkingen
- 3. Overdrijven van karaktereigenschappen
- Overzicht valkuilen
- Download karaktertesten (PDF):

---

Schaduwkanten van je karakter

 

In de vorige onderwerpen hebben we het vooral over positieve karaktereigenschappen gehad. Toch weet je maar al te goed dat je persoonlijke karakter niet alleen uit mooie eigenschappen bestaat. Bij elke mooie karaktereigenschap is er helaas een schaduwkant waar je niet blij mee bent en waar je grote moeite mee kunt hebben. Om enkele voorbeelden te noemen:

• Spontane, levendige mensen hebben meer moeite met verleidingen dan anderen.
• Verstandelijke mensen kunnen soms zo afstandelijk of eenzelvig zijn.
• Stabiele, beheerste mensen zijn vaak zo alledaags.
• Wilskrachtige leiders kunnen zo dominant zijn, zonder rekening te houden met de gevoelens van anderen.

Sommige schaduwkanten van je karakter zijn ronduit hinderlijk. En door die onprettige karaktertrekken kun je geneigd zijn tot negatief, zondig gedrag en daarom noemen we dat valkuilen. Ze verdienen onze aandacht.

Waar komen karaktervalkuilen vandaan?

 

Elke valkuil heeft te maken van één of meer van de volgende oorzaken:

1. je oude natuur (waardoor je geneigd bent om te zondigen)
2. karakterbeperkingen (karaktereigenschappen die je niet of nauwelijks in je pakket hebt))
3. verkeerd omgaan met karaktergaven

1. Je oude natuur

 

Je oude natuur is je aangeboren neiging om te zondigen, om vooral je eigenbelang te zoeken, desnoods ten koste van anderen. Bij je wedergeboorte heb je ook een nieuwe natuur ontvangen met de inwoning van de Heilige Geest. Elke gelovige heeft een innerlijke geestelijke strijd te voeren om stand te houden tegenover de invloedsfeer van de satan die na de zondeval de heersende geestelijke macht op de aarde is.

Door je oude natuur word je aangespoord om verkeerd om te gaan met je karakter en om verkeerde gewoonten aan te leren en te handhaven. Hoe meer je in geestelijk opzicht groeit, hoe minder je oude natuur zich laat gelden en hoe verder je bij de valkuilen vandaan blijft.

Zie ook onderwerp 'Oude en nieuwe natuur' in hoofdstuk 'Geloof en geloofsgroei'.

2. Karakterbeperkingen

 

Je karakterbeperkingen zijn de eigenschappen die niet of nauwelijks in je karakter aanwezig zijn. Deze karakterbeperkingen kunnen problemen opleveren, bijvoorbeeld wanneer je andere mensen daarmee ergert, kwetst of van je afstoot.

3. Overdrijven van karaktereigenschappen

 

Je sterk aanwezige karaktereigenschappen hebben ook een vervelende keerzijde, namelijk de neiging om die eigenschappen te overdrijven of op een zelfzuchtige manier gebruiken om er zelf beter van te worden. Je sterk aanwezige karaktereigenschappen zijn waardevolle geschenken van je Schepper, maar het is zo verleidelijk om ze te beschouwen als jouw persoonlijk eigendom waarmee je kunt doen wat je wil. Zo kan bijvoorbeeld een gezagvol persoon zijn natuurlijke gezag misbruiken om over anderen te domineren, een levendig persoon kan zijn natuurlijke flair misbruiken door populariteit na te streven. En een sociaal persoon die veel behoefte heeft aan contacten, kan opdringerig worden en voortdurend aandacht van anderen opeisen.

Zo kunnen je sterk aanwezige karaktereigenschappen zelfs nog grotere valkuilen worden dan je zwak aanwezige karaktereigenschappen (karakterbeperkingen).

Overzicht valkuilen

 

In het volgende overzicht zie je een aantal veel voorkomende valkuilen die verband houden met karaktereigenschappen:

karaktereigenschap	valkuilen
verstandelijk	piekerig, negatief denken, teruggetrokken
- rationeel	aarzelend, betweterig
- gewetensvol	niet flexibel, kritisch, wettisch, perfectionistisch
- creatief	ongestructureerd, onrealistisch, alternatief
gevoelsmatig	zwakke wil, aanstellerig, ijdel
- levendig	instabiel, wispelturig, vermoeiend druk
- sociaal	onzelfstandig, opdringerig, te veel praten
- ruimhartig	te ruimdenkend, slordig, toegeeflijk
wilskrachtig	te prestatiegericht, arrogant
- zelfstandig	solistisch, afstandelijk, eigenzinnig
- gezagvol	eigenzinnig, dominant, ongezeglijk
- daadkrachtig	roekeloos, agressief, wedijverig
evenwichtig	te weinig motivatie en initiatief
- beheerst	traag, behoudzuchtig, koppig
- volgzaam	onzelfstandig, bang, lijdelijk
- werkzaam	te routinematig, pietluttig, te nauwgezet

Overzicht karaktereigenschappen en -valkuilen

In de volgende hoofdstukken worden karaktervalkuilen gedetailleerd uitgewerkt per karaktereigenschap.

Download karaktertesten (PDF):

 

Karaktertest 1 - aan de hand van sterk aanwezige eigenschappen (karaktergaven)
Karaktertest 2 - aan de hand van alle karakteraspecten (ook karakterzwakheden)

Volgend onderwerp:

 8.3.9. Een beter karakter krijgen