8.3.11. Karakter van man en vrouw

God schiep man en vrouw

"En God zei: Laten Wij mensen maken naar Ons beeld, naar Onze gelijkenis ... En God schiep de mens naar Zijn beeld; naar het beeld van God schiep Hij hem; mannelijk en vrouwelijk schiep Hij hen." (Genesis 1:26-27, HSV2010)

God heeft twee varianten van de mens geschapen: man en vrouw. Alle mannen en alle vrouwen zijn beelddragers van God. Omdat er duidelijke verschillen zijn tussen mannen en vrouwen, laten ze dus op twee verschillende manieren iets van hun Schepper zien.

Mannen en vrouwen zijn niet alleen lichamelijk verschillend, maar ook in hun denken, in hun emoties, kortom in hun hele manier van leven. En natuurlijk is er een samenhang tussen het uiterlijk en het innerlijk, tussen lichaamsbouw en karaktertrekken die horen bij het man of vrouw zijn. Alle verschillen die hierna genoemd worden, gelden in het algemeen, als een soort gemiddelde.

Veel typische verschillen tussen mannen en vrouwen hangen samen met een aantal lichamelijke kenmerken die samenhangen met innerlijke eigenschappen:

  1. De man is sterker, de vrouw is fijner gebouwd.
  2. Er is een verschillende samenwerking tussen de beide hersenhelften bij man en vrouw.
  3. De vrouw heeft een breder blikveld dan de man.

1. De man is sterker, de vrouw is fijner gebouwd.

De gemiddelde man is zwaarder en langer dan de gemiddelde vrouw. Ook heeft hij sterkere botten, meer spiermassa, meer bloed en een groter hartvolume. Zijn lichaam is grover gebouwd om zwaar werk te kunnen verrichten en om zich snel te kunnen bewegen. De man heeft een sterker lichaam dan de vrouw om zo nodig vrouw en kinderen te kunnen beschermen en verdedigen. De vrouw is door haar grotere gevoeligheid kwetsbaarder in veel opzichten, bijvoorbeeld bij moeilijke levensomstandigheden of verleidingen.

"Mannen, voor jullie geldt dit: Ga verstandig om met je vrouw, want ze is minder sterk dan jij. Behandel haar met respect ..." (1 Petrus 3:7, BGT2014)

"... geef de vrouw, als de zwakkere, haar eer ..." (1 Petrus 3:7, HSV2010)

Ook innerlijk is de man grover besnaard dan de vrouw. Hij is daadkrachtiger en moediger dan de vrouw. Hij is ook ondernemender, avontuurlijker en bereid om meer risico's te nemen of gevaarlijk werk te doen. Hij is ook strijdbaarder en wil zich graag meten met anderen. Hij is ook dominanter dan de vrouw, die van nature eerder volgzaam is. Zijn kracht geeft hem ook meer zelfvertrouwen en hij is zelfstandiger in zijn denken, terwijl de vrouw haar gedachten sterker laat beïnvloeden door andere mensen in haar omgeving. De man vraagt niet graag hulp van anderen, omdat hij dat als een teken van zwakte ervaart. De vrouw vindt het minder erg om hulp te vragen. De man lost zijn problemen liefst helemaal zelf op, terwijl de vrouw haar problemen oplost door erover te praten.

Tegenover de kracht van de man staat de fijnere lichaamsbouw en de aantrekkelijkheid van de vrouw. En haar aantrekkelijkheid reikt dieper dan haar uiterlijke verschijning, want ze is toegankelijker, vriendelijker, fijngevoeliger, socialer en hulpvaardiger dan de man. Het lichaam van de vrouw is vooral gebouwd om kinderen te baren en te voeden. En dat hangt samen met het feit dat ze zorgzamer is: voor haar man en kinderen, voor de mensen om haar heen en voor mensen in het algemeen. Gastvrijheid en hulpvaardigheid zijn eigenschappen die je bij meer vrouwen tegenkomt dan bij mannen.

2. Verschillende samenwerking tussen de hersenhelften

De linker hersenhelft is om rationeel, analytisch, logisch, gestructureerd te denken, terwijl de rechterhelft meer ruimtelijk, omgevingsgericht en intuïtief is ingesteld. Bij de man werken de beide hersenhelften min of meer onafhankelijk, terwijl ze bij de vrouw meer samenwerken. Mede daardoor leeft de man meer vanuit zijn verstand terwijl bij de vrouw haar gevoel en intuïtie een belangrijkere rol speelt dan haar verstand. Dat kan voor grote verschillen en wederzijds onbegrip zorgen in de omgang tussen man en vrouw.

De man denkt in veel gevallen meer gestructureerd, rechtlijniger, objectiever en zakelijker zonder dat zijn emoties hem te veel afleiden. De vrouw denkt juist meer genuanceerd, subjectiever vanwege haar sterke gevoelsleven en meer mensgericht. De man denkt ook meer op hoofdlijnen en op lange termijn, terwijl de vrouw zich meer bezighoudt met details en de korte termijn. Die mannelijke eigenschappen zijn belangrijk voor degelijk leiderschap en voor het dragen van verantwoordelijkheid binnen het gezin, in de kerk of in het werk. Maar zijn rationele, rechtlijnige en logische manier van denken maakt hem blind voor de fijnere nuances van het leven. En daar is de vrouw juist veel beter in, omdat ze vooral denkt vanuit haar intuïtie. Zij heeft meer oog voor wat er in andere mensen omgaat en houdt meer rekening met de gevoelens van anderen.

3. De vrouw heeft een breder blikveld dan de man

Dit is niet figuurlijk, maar letterlijk bedoeld. De vrouw kan met haar ogen veel meer details tegelijk waarnemen dan de man, die zich doorgaans meer concentreert op een klein gebied. Veel vrouwen verbazen zich erover dat hun mannen niet gezien hebben wat zij WEL hebben gezien als ze ergens samen heen waren geweest. Alle vrouwen weten bijvoorbeeld dat mannen niet kunnen zoeken als ze iets kwijt zijn!

Dit hangt samen met het feit dat de man eenzijdiger en meer specialistisch is ingesteld dan de vrouw die meestal meer vaardigheden ontwikkelt. Zij kan ook met meer dingen tegelijk bezig zijn dan de man. De man is weer beter in staat zich te concentreren op één ding, terwijl de vrouw liever meer afwisselend werk doet. Ook in figuurlijke zin staat de vrouw meer open voor haar omgeving dan de man. Terwijl de man vooral behoefte heeft aan presteren en doen, heeft de vrouw vooral behoefte aan relaties, omgang met mensen en aandacht. Ze houdt van het onderhouden van contacten en praat veel meer dan de man.

Karakterverschillen man en vrouw

De hiervoor beschreven verschillen tussen man en vrouw zijn tamelijk goed te combineren met de karaktereigenschappen die we in de vorige onderwerpen van dit hoofdstuk zijn tegengekomen. In het volgende globale overzicht zie je voorbeelden van specifieke gaven en behoeften per karaktereigenschap:

karakter-
eigenschap
karaktergaven karakterbehoeften
verstandelijk introvert, rijk innerlijk leven wat innerlijke waarde heeft, waardering
- rationeel analytisch, diepzinnig, onderzoekend kennis, diepgang, logica
- gewetensvol serieus, consistent, gedreven normen, rechtvaardigheid, perfectie
- creatief origineel, kunstzinnig, idealistisch idealen, schoonheid, kunstuitingen
gevoelsmatig extravert, mensgericht leuke gebeurtenissen, uitgaan
- levendig enthousiast, spontaan, optimistisch afwisseling, opwinding, beweging
- sociaal aanhankelijk, meelevend, fijngevoelig relaties, gezelschap, aandacht
- ruimhartig vergevingsgezind, royaal, flexibel warmte, ruimte
wilskrachtig actief, vol zelfvertrouwen succes, bewondering
- zelfstandig zelfredzaam, ondernemend, doelgericht zelfstandigheid, nieuwe doelen, activiteit
- gezagvol leiding gevend, verantwoordelijk , motiverend verantwoordelijkheid, macht, respect
- daadkrachtig moedig, standvastig, strijdbaar uitdaging, risico's, strijd
evenwichtig veelzijdig, rustig vriendelijk rust, bekende omgeving
- beheerst nuchter, geduldig, trouw zekerheid, stabiliteit
- volgzaam dienstbaar, bescheiden, vredelievend harmonie, veiligheid, leider boven zich
- werkzaam ordelijk, ijverig, zorgzaam regelmaat, structuur, concrete dingen

Karaktergaven en -behoeften

De verstandelijke en wilskrachtige karaktereigenschappen komen we meer bij mannen tegen dan bij vrouwen. De man heeft doorgaans meer behoefte aan zelfstandigheid en uitdagingen. Hij is relatief ondernemend en avontuurlijk. De man is niet intelligenter dan de vrouw, maar wel sterker in rationeel, theoretisch en abstract denken. Daardoor is hij objectiever en rechtlijniger dan de vrouw.

De gevoelsmatige en evenwichtige karaktereigenschappen komen we meer bij vrouwen tegen dan bij mannen. De vrouw is gevoeliger in bijna alle opzichten. Ze heeft meer behoefte aan relaties, omgang met mensen en verzorgen. Verder is de intuïtie bij de vrouw beter ontwikkeld dan bij de man en de vrouw is veelzijdiger.

Let wel: alle mogelijke karaktereigenschappen komen bij zowel mannen als vrouwen voor. De karaktereigenschappen die je van je ouders hebt gekregen zijn in de eerste plaats bepalend voor je temperament. Daar bovenop worden de verstandelijke en wilskrachtige eigenschappen bij mannen versterkt, en worden de gevoelsmatige en evenwichtige eigenschappen bij vrouwen versterkt.

Uitzondering: De hoofdeigenschappen creatief en werkzaam komen naar mijn mening bij mannen en vrouwen ongeveer in dezelfde mate voor. Daarom worden ze in de volgende overzichten achterwege gelaten.

In het volgende onderwerp gaan we zien hoe man en vrouw op een verschillende manier beelddragers van God zijn, en wat hun roeping is als man en vrouw.