banner image

 

8.5.3. Sociaal

Dit onderwerp gaat over het omgaan met één van de drie gevoelsmatige karaktereigenschappen.

Zie ook onderwerp 'Gevoelsmatig (algemeen)'.

Karaktergaven

Sociale mensen hebben een warme mensgerichte instelling. Ze houden vooral van relaties, contacten en ontmoetingen met anderen. Ze zijn aanhankelijk en willen niets liever dan andere mensen een plezier doen. Ze houden van gezelschap en hun motto is: hoe meer zielen, hoe meer vreugd.

Ze zijn van nature geïnteresseerd in wat andere mensen meemaken en hebben een uitstekend inlevingsvermogen. Ze zijn fijngevoelig en attent en weten als geen ander het juiste gebaar te maken, waarmee ze anderen blij kunnen maken.

Gods karakter en jouw karakter

Als je een sociaal karakter hebt, heb je een mooie eigenschap gekregen die een afbeelding is van één van Gods karaktereigenschappen. Laat je dan vooral inspireren door God, die enorm relatiegericht is. Dat houdt onder meer het volgende in:

Zie meer hierover in de onderwerpen:
- 'God is relatiegericht' in hoofdstuk 'Gods karakter'.
- 'Karakter van God en mens' in hoofdstuk 'Karakter en geloof'

Je karaktergaven gebruiken om anderen te dienen

Sociale gelovigen zijn op een speciale manier door God toegerust om met mensen om te gaan en in hun relaties met anderen een zegen te verspreiden. Toch zouden sociale gelovigen een grote fout maken als ze zouden denken betere christenen te zijn omdat ze zo goed en zo graag met mensen omgaan. Het belangrijkste Bijbelse gebod is immers om je medemens lief te hebben en oppervlakkig gezien ligt dat hen van nature heel goed.

Maar sociale liefde is iets anders dan de zegenende liefde, die niet wederkerig is maar die liefheeft zonder iets terug te verwachten. En als ze eerlijk zijn, moeten veel sociale gelovigen erkennen dat er achter hun sociale instelling net zo goed een flinke portie zelfzucht zit als bij alle andere mensen. Gaat het hen ECHT om het dienen van hun medemensen of doen ze het vanwege hun sterke behoefte aan menselijk contact en aan waardering en acceptatie door anderen? In dat verband zijn de volgende woorden van Jezus erg belangrijk:

"... Wanneer u een maaltijd aanbiedt of een feestmaal geeft, vraag dan niet uw vrienden, uw broers, uw verwanten of uw rijke buren, in de verwachting dat zij u op hun beurt zullen uitnodigen om iets terug te doen. Wanneer u mensen ontvangt, nodig dan armen, kreupelen, verlamden en blinden uit. Dan zult u gelukkig zijn, zij kunnen voor u dan wel niets terugdoen, maar u zult ervoor beloond worden bij de opstanding van de rechtvaardigen." (Lucas 14:12-14, NBV2004)

Als sociaal ingestelde gelovigen zich door de Heilige Geest laten leiden, kunnen hun karaktergaven tot Gods eer gebruikt worden. Dan kunnen ze bijvoorbeeld goed ingezet worden in een welkomstteam in de gemeente. Ook kinderwerk past meestal goed bij hen. De gave van evangelisatie is hen helemaal op het lijf geschreven.

Valkuil: te veel aandacht vragen, opdringerig

Door hun sterke behoefte aan omgang met mensen hebben sociaal ingestelde mensen de neiging wel eens opdringerig te zijn. Ze hebben vaak niet door dat dit anderen kan afstoten. Zulke mensen kunnen behoorlijk egocentrisch worden, vooral bij het ouder worden. Ze praten graag (vooral over zichzelf) en kunnen daarbij erg uitweiden over allerlei details. Helaas kan een drukke prater meestal niet zo goed luisteren. De meer evenwichtige sociale mensen zijn bescheidener en kunnen doorgaans ook veel beter luisteren.

"Zo dan, mijn geliefde broeders, ieder mens moet haastig zijn om te horen, maar traag om te spreken ..." (Jakobus 1:19, HSV2010)

Als christengelovige doe je er goed aan om bij jezelf na te gaan wat je motieven zijn wanneer je iemand wil bellen of gaan opzoeken. Wil je dat doen omdat je er zelf behoefte aan hebt? Of omdat je vooral iets voor de ander wil betekenen? En ga je dan vooral om er voor de ander te zijn of wil je vooral je eigen verhaal kwijt? Voor sommige mensen is het heel moeilijk om hier goed mee om te gaan.

Valkuil: afhankelijk, onzelfstandig

Sociale mensen zijn doorgaans aanhankelijk van aard. Zij hebben daardoor ook wel een neiging te veel op anderen te leunen, want ze ontlenen hun kracht en veiligheid vooral aan hun familie en hun netwerk van relaties.

Sociale gelovigen doen er goed aan een stuk zelfstandigheid in hun leven op te bouwen. Door dichtbij Gods Woord te leven leren ze gedragspatronen op te bouwen, die niet afhangen van andere mensen. Zij moeten ook leren er vrede mee te hebben dat ze wel eens alleen zijn en leren genieten van de persoonlijke omgang met hun hemelse Vader.

Sociale mensen verkopen niet gauw nee als hen iets gevraagd wordt, want ze willen aardig gevonden worden en niemand voor het hoofd stoten. Jezus durfde zo nodig 'nee' te zeggen tegen mensen die Hem om hulp vroegen. Zijn criterium was niet wat de mensen van Hem verwachtten, maar of het goed voor hen was en of de Vader dat goed vond. Hij liet zich niet door anderen leven. Zo mag je zelf ook 'nee' zeggen als mensen je iets vragen als er een te zwaar beroep op je wordt gedaan. Vraag God om hulp bij het stellen van prioriteiten en wees niet bang om minder aardig gevonden te worden door de mensen als je 'nee' moet zeggen. Doe afstand van je recht op acceptatie en waardering en geef de illusie op dat je het iedereen naar de zin kunt of moet maken. Jezus was buitengewoon sociaal en Hij nam alle tijd voor de mensen, maar Hij liet zijn agenda steeds door zijn hemelse Vader invullen, niet door de mensen! Wanneer jij dat ook doet, zul je daar geen spijt van krijgen!

God wil je karakter vernieuwen, wanneer je er voor openstaat. Zie onderwerp 'Een beter karakter krijgen' in dit hoofdstuk.