8.1.9. Goedheid

 

- Gods goedheid - Goedheid als vrucht van de Geest - Dienen zonder eigenbelang - Barmhartigheid - Andere voorbeelden van goedheid - Gespreksvragen

 

Betekenis van het woord: iets goeds of nuttigs doen voor anderen tot hun welzijn, deugdzaamheid, vrijgevigheid.

 

Gods goedheid

Volmaakte goedheid vinden we alleen bij God. Als christen mag je daar nooit aan twijfelen, wat er ook gebeurt.

Toen iemand Jezus eens aansprak met de woorden 'goede meester' antwoordde Hij:

"... Waarom noemt u mij goed? Niemand is goed, alleen God." (Lucas 18:19, NBV2004)

God is barmhartig en bewogen met de mensen in nood, die hulp van buitenaf nodig hebben. God luistert naar mensen die stuk zijn van verdriet, de zwakken en de rechtelozen:

"... Hij helpt weduwen, en hij beschermt kinderen zonder vader." (Psalm 68:6, NBV2004)

"Hij geneest wie gebroken zijn en verzorgt hun diepe wonden." (Psalm 147:3, NBV2004)

"Een steun is de HEER voor wie is gevallen, wie gebukt gaat richt hij op." (Psalm 145:14, NBV2004)

 

Goedheid als vrucht van de Geest

De Heilige Geest die als een geschenk van God in elke gelovige woont, heeft alle goedheid in zich om je te ondersteunen. Zie goedheid niet als een opdracht of een verplichting die je als een goede christen moet vervullen, want dan begin je aan de verkeerde kant. Vruchten van de Geest beginnen bij Gods Geest die bij de wedergeboorte in je hart is komen wonen en ontwikkelen zich verder naarmate je ervoor kiest 'in de geest van God' te handelen. Samen met God kun je dat ook.

In navolging van Jezus mogen christengelovigen een levensstijl van goedheid ontwikkelen, die de vrucht is van een dienend leven. Echte goedheid, als geestelijke vrucht, is meer dan goed zijn voor mensen die dat tegenover jou ook zijn, want dat kan iedereen. Jezus zei hierover:

"En is het een verdienste als je weldaden bewijst aan wie weldaden bewijzen aan jullie? Ook de zondaars handelen zo." (Lucas 6:33, NBV2004)

Ook deze vrucht vloeit voort uit echte, onzelfzuchtige liefde, die de ander wil dienen, vooral ook mensen die niets terug kunnen doen.

"Laten we daarom het goede doen, zonder op te geven, want als we niet verzwakken zullen we oogsten wanneer de tijd daarvoor gekomen is. Laten we dus, in de tijd die ons nog rest, voor iedereen het goede doen, vooral voor onze geloofsgenoten." (Galaten 6:9-10, NBV2004)

 

Dienen zonder eigenbelang

Geloofspraktijk bestaat voor een groot gedeelte uit dienen. God dienen betekent: jezelf en je arbeidskracht inzetten voor het welzijn van een ander. Dienen is in veel gevallen: gewoon doen wat moet gebeuren om anderen te helpen. Jezus was nooit te beroerd om onaanzienlijke taken uit te voeren, waarvoor anderen de neus op zouden halen. Denk maar aan de voetwassing bij het laatste pesachmaal. De ware volgelingen van Jezus worden zichtbaar wanneer gelovigen eenzelfde nederige, dienende houding tonen.

Een dienaar bepaalt niet zelf wat hij doet, maar luistert naar iemand die boven hem staat. Een trouwe dienaar gaat nooit met pensioen. Hij blijft levenslang trouw in het dienen. Het is een deel van zijn leven geworden. Voor het dienen van medegelovigen komen we in de Griekse brontekst van het Nieuwe Testament meestal het woord 'diakonia' tegen. Dat is een vrijwillig dienstbetoon uit liefde, in tegenstelling tot bijvoorbeeld loondienst of iets doen uit verplichting.

Volgens de wereldse denkwijzen van alle eeuwen is dienen iets minderwaardigs: de mindere dient de meerdere. Ook bij andere wereldgodsdiensten leeft die gedachte. Binnen het koninkrijk van God is dienen juist de praktische uitwerking van het geloof. Leiding geven staat ook bij gelovigen meestal in hoger aanzien dan dienen. Er worden heel wat christelijke leiderschapscursussen gegeven. Heeft iemand wel eens gehoord over een cursus in dienstbaarheid? Maar in Gods koninkrijk is dienen belangrijker dan leiding geven.

Zie meer hierover in onderwerpen
- 'God is dienstbaar' in hoofdstuk 'Gods zorgzaamheid'.
- 'Dienende liefde' in hoofdstuk 'Zegenende liefde'.

 

Barmhartigheid

Barmhartigheid is een bekende vorm van goedheid. Het is oprechte bewogenheid met mensen, vooral als zij het moeilijk hebben. Het is het tegenovergestelde van onverschilligheid. Het is een geestelijke vrucht en tegelijk een opdracht: door daden van barmhartigheid te tonen groeit deze vrucht in gelovigen.

"Wees barmhartig zoals jullie Vader barmhartig is." (Lucas 6:36, NBV2004)

"maar wees ten opzichte van elkaar vriendelijk en barmhartig, en vergeef elkaar, zoals ook God in Christus u vergeven heeft." (Efeziërs 4:32, HSV2010)

De Bijbel bevat veel aansporingen om zorg te dragen voor mensen die tussen de wal en het schip terecht zijn gekomen.

"Gelukkig wie zorgt voor de armen; in kwade dagen zal de HEER hem uitkomst geven." (Psalm 41:2, NBV2004)

"... Help en steun hen die bang zijn, ook de zwakken ..." (1 Tessalonicenzen 5:14, HB2008)

In het Nieuwe Testament zien we hoe Jezus talloze voorbeelden van barmhartigheid heeft getoond. Hij had speciale belangstelling voor mensen die zichzelf niet konden helpen. In de gelijkenis van de barmhartige Samaritaan geeft Jezus ook duidelijk aan dat barmhartigheid belangrijker is dan het opvolgen van ceremoniële regels. Ook Paulus spoort de gelovigen aan om zorg te dragen voor verdrukten, bijstand te bieden aan hulpbehoevende mensen, troost te geven aan verdrietige mensen, enzovoort.

Het niet tonen van barmhartigheid is een ernstige tekortkoming. Jezus verweet de farizeeën dat ze zich druk maakten om uiterlijke vormen van godsdienstigheid en verzuimden te doen wat één van de belangrijkste geboden van God was:

"Wee jullie, schriftgeleerden en farizeeën, huichelaars, jullie geven tienden van munt, dille en komijn, maar veronachtzamen wat in de wet zwaarder weegt: recht, barmhartigheid en trouw ..." (Matteüs 23:23, NBV2004)

"Overdenk eens goed wat dit wil zeggen: 'Barmhartigheid wil ik, geen offers.' " (Matteüs 9:13, NBV2004)

"Onbarmhartig zal het oordeel zijn over wie geen barmhartigheid heeft bewezen; maar de barmhartigheid overwint het oordeel." (Jakobus 2:13, NBV2004)

Bijbelgedeelten als deze onderstrepen het grote belang dat God hecht aan barmhartigheid als eigenschap en praktische uitwerking van de liefde die God in het hart van zijn kinderen heeft gelegd.

Zie meer over Gods barmhartigheid in onderwerp 'God is ruimhartig' in hoofdstuk 'Gods vriendelijkheid'.

 

Andere voorbeelden van goedheid

Goedheid komen we ook in andere vormen tegen, zoals:

• vrijgevigheid
• mildheid
• offerbereidheid
• gastvrijheid
• behulpzaamheid
• zorgzaamheid
• bemoedigen, troosten

 Volgend onderwerp: 8.1.10. Trouw